Phương tiện đỗ tràn lan- Nguy cơ chặn đường cứu hoả: Bài 1: Giữ đường thông - giữ đường sống

Khi sự tiện lợi trở thành rào cản... cứu người

Không khó để bắt gặp cảnh xe ô tô, xe máy xếp kín lối đi trong những con ngõ nhỏ, khu tập thể cũ hay trước cửa, xung quanh các tòa chung cư tại những khu đô thị lớn.

Nhiều người dân cho biết, tình trạng đỗ xe tràn lan không chỉ gây cản trở đi lại mà còn tiềm ẩn nguy cơ lớn khi xảy ra cháy nổ. “Cháy ở ngõ sâu thì xe cứu hỏa làm sao vào được, phải kéo đường ống từ xa. Nếu gặp vật cản như ô tô, xe máy đỗ vô ý thức thì chẳng khác nào ‘bức tường sắt’ chặn lối cứu hỏa, cứu người”, một người dân ngán ngẩm nói.

Có người bức xúc vì bị chiếm mất lối đi, có người lại thông cảm khi trong nội đô thiếu bãi gửi xe...nhưng tất cả đều chung nỗi lo về an toàn. Nhiều ý kiến bày tỏ, nếu không sớm có biện pháp căn cơ, xử phạt nghiêm hơn nữa thì cảnh tắc ngõ, tắc đường cản trở xe cứu hỏa sẽ còn tiếp diễn. Bởi sau mỗi vụ hỏa hoạn, câu hỏi “vì sao xe cứu hỏa không vào được, vì sao việc cứu người bị chậm” vẫn là nỗi ám ảnh của cư dân đô thị.

“Chỉ cần hai chiếc ô tô đối đầu nhau là cả ngõ nhà tôi tắc nghẽn, người đi bộ phải len lỏi qua từng khe nhỏ”, ông Hoàng Văn Tuấn, cư dân phường Thanh Xuân, than thở. Điều khiến nhiều người lo ngại hơn cả là nếu xảy ra hỏa hoạn, những chiếc xe đỗ bừa bãi có thể trở thành vật cản chặn lối xe cứu hỏa và lực lượng cứu nạn.

Chia sẻ với PV Báo Công lý, NGND. PGS. TS. Ngô Văn Xiêm (Nguyên Phó Hiệu trưởng Trường Đại học PCCC) cho biết: Đúng là tình trạng chiếm dụng vỉa hè, lòng đường ở các đô thị hiện nay đang là vấn đề nhức nhối. Không chỉ gây cản trở giao thông, mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động của các lực lượng phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ khi có tình huống khẩn cấp xảy ra.

Khi lực lượng và phương tiện không thể tiếp cận gần hiện trường, việc xử lý sẽ gặp vô vàn khó khăn, giảm hiệu quả cứu hộ, cứu nạn. Đặc biệt, trong các vụ cháy, nếu người dân hít phải khói độc, chỉ trong vòng 1 - 2 phút họ sẽ mất khả năng di chuyển, mất nhận thức và có thể dẫn tới tử vong.

“Một nguyên nhân khác là do công tác quản lý xây dựng và quy hoạch đô thị chưa thực sự tốt, dẫn đến việc tồn tại nhiều ngõ nhỏ, phố hẹp. Theo quy định, chiều rộng thông thủy tối thiểu cho xe chữa cháy di chuyển phải đạt từ 3,5 mét trở lên. Do đó, việc tăng cường quản lý sử dụng vỉa hè, lòng đường là hết sức cần thiết và cấp bách. Bài học từ những vụ cháy nghiêm trọng gần đây đã cho thấy rất rõ hậu quả khi xe chữa cháy không thể tiếp cận hiện trường kịp thời”, NGND. PGS. TS. Ngô Văn Xiêm nói.

NGND. PGS. TS. Ngô Văn Xiêm cho biết theo Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về An toàn cháy cho nhà và công trình (QCXDVN 06:2021/BXD), Mục 6 - Chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ đã quy định rất cụ thể về yêu cầu thiết kế, quy hoạch đối với bãi đỗ xe và đường giao thông phục vụ xe chữa cháy.

Cụ thể, chiều rộng thông thủy mặt đường tối thiểu phải đạt 3,5 mét, chiều cao tĩnh không không dưới 4,5 mét. Việc để xe cá nhân chiếm dụng ngõ, phố, làm giảm chiều rộng mặt đường đồng nghĩa với vi phạm quy chuẩn an toàn cháy nổ, cần phải được kiểm tra, xử lý nghiêm minh.

"Tôi cho rằng, cần tuyên truyền mạnh làm rõ điều này để người dân hiểu rằng, lấn chiếm lòng đường, vỉa hè không chỉ là vi phạm trật tự đô thị mà còn là hành có thể vi gây nguy hiểm trực tiếp đến tính mạng cộng đồng", NGND. PGS. TS. Ngô Văn Xiêm nói.

“Ban ngày còn thưa xe nên việc đi lại tạm dễ, nhưng cứ đến tối, ô tô lại xếp kín lối, chặn cả đường ra vào. Nhà thì vẫn còn đó, mà lối thoát bị bịt kín. “Sống trong cảnh này, ngày nào chúng tôi cũng nơm nớp lo, chỉ sợ có việc gấp hay hỏa hoạn thì chẳng biết thoát bằng đường nào.”, ông Hoàng Tú (phường Thanh Xuân, Hà Nội) bức xúc nói.

Cần giải pháp đồng bộ để đảm bảo việc cứu người, cứu hoả kịp thời

Trước đó, vào tháng 12/2022, tại khu chung cư ở 151 Nguyễn Đức Cảnh, phường Tương Mai, quận Hoàng Mai (cũ), TP. Hà Nội đã xảy ra vụ cháy nghiêm trọng. Cảnh sát PCCC&CNCH phải kéo vòi hàng trăm mét từ đường lớn vào, làm chậm quá trình khống chế ngọn lửa.

Ngay sau khi nhận tin báo, lực lượng PCCC&CNCH và chính quyền địa phương có mặt để triển khai chữa cháy, nhưng xe cứu hỏa không thể tiếp cận hiện trường vì toàn bộ đường ra vào chung cư bị chiếm dụng, xe ô tô đỗ bừa bãi, các khu lán trại trông giữ xe phủ kín lối đi.

Không ít người tỏ ra bức xúc trước thói quen thiếu ý thức của một bộ phận người dân, trong khi số khác lại cho rằng, tình trạng này xuất phát từ việc thiếu trầm trọng bãi đỗ xe công cộng. “Muốn gửi xe đúng chỗ cũng khó, nhiều nơi không có bãi, hoặc giá gửi quá cao nên người ta mới thi nhau chiếm dụng để đỗ phương tiện”, anh Nguyễn Đức Thắng (phường Tây Hồ) chia sẻ.

Phần lớn ý kiến cho rằng, để chấm dứt tình trạng đỗ xe tràn lan, cần có giải pháp đồng bộ giữa quy hoạch, quản lý và tuyên truyền. Chính quyền địa phương cần sớm rà soát, bố trí thêm các điểm, bãi đỗ xe tạm trong khu dân cư; đồng thời kẻ vạch, lắp biển cấm đỗ ở các ngõ nhỏ, khu vực tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ, dành lối ưu tiên cho xe cứu hỏa. Cùng với đó, việc tuyên truyền nâng cao ý thức cộng đồng phải được coi trọng để mỗi người dân hiểu rằng, chỉ một chiếc xe đỗ sai chỗ cũng có thể làm chậm cả hành trình cứu người, cứu hoả.

“Chúng tôi chỉ mong có hành động cụ thể và chế tài rõ ràng để ngõ nhỏ, đường hẹp lại thông thoáng, an toàn,” ông Nguyễn Quốc An (phường Long Biên) mong muốn.

Không thể viện cớ “thiếu chỗ gửi xe” để biện minh cho hành vi lấn chiếm không gian công cộng, gây nguy hiểm cho cộng đồng. Một đô thị văn minh không chỉ được đo bằng số lượng phương tiện hay những tòa nhà cao tầng, mà bằng chính ý thức của từng người khi tham gia vào đời sống chung. Cần những quy hoạch phù hợp hơn, chế tài nghiêm minh hơn, nhưng trên hết là trách nhiệm từ mỗi công dân.

Bởi chỉ khi ngõ nhỏ, không gian công cộng, tập thể, chung cư được trả lại sự thông thoáng, những chiếc xe cứu hỏa mới có thể đến kịp nơi cần đến và sự an toàn của cộng đồng mới thật sự được bảo đảm.