Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam: Tất cả phải sẵn sàng ứng phó ở tình huống xấu nhất

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam nghe giới thiệu về phòng bệnh cách ly áp lực âm có khả năng cách ly hoàn toàn virus tại BV Bệnh Nhiệt đới Trung ương. 

Sáng nay (23/1), Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đã kiểm tra công tác sẵn sàng cách ly, điều trị người bị viêm hô hấp cấp do virus Corona, tại Bệnh viện (BV) Bệnh Nhiệt đới Trung ương (xã Kim Chung, huyện Đông Anh).

Virus Corona lây từ người sang người ở mức độ hạn chế

Tại cuộc giao ban, làm việc với Ban Chỉ đạo phòng, chống dịch bệnh của Bộ Y tế, có sự tham gia của các chuyên gia, nhà khoa học, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đã đặt ra 4 câu hỏi mà người dân đang rất quan tâm lúc này là: Đánh giá mức độ dịch, khả năng lây, cơ chế lây, thời gian ủ bệnh, tỷ lệ tử vong khi nhiễm virus Corona.

Các chuyên gia, nhà khoa học thống nhất đánh giá về dịch viêm phổi cấp do virus Corona. Đến hết ngày 22/1, tại Trung Quốc đã ghi nhận 541 trường hợp nhiễm virus Corona, 17 người đã tử vong, thường là những người có bệnh cảnh nền làm suy giảm hệ miễn dịch. Số ca nhiễm virus Corona tăng dần. Tại Trung Quốc đã ghi nhận 4 địa phương có ca nhiễm tập trung chủ yếu ở Vũ Hán (Hồ Bắc), ngoài ra còn có Thượng Hải, Thâm Quyến (Quảng Đông), Bắc Kinh, một số nước ghi nhận ca nhiễm như Hàn Quốc, Nhật Bản, Thái Lan, Mỹ…

Trả lời câu hỏi của Phó Thủ tướng, Phó Cục trưởng phụ trách Cục Y tế Dự phòng Đặng Quang Tấn cho biết trong các mức độ lây của virus cúm là không lây từ người sang người, lây từ người sang người, hạn chế lây từ người sang người và lây lan diện rộng. Tổ chức Y tế thế giới (WHO) nhận định virus Corona có khả năng lây từ người sang người ở mức độ hạn chế. Hiện chưa có khuyến cáo đặc biệt của WHO về sàng lọc thực phẩm, hạn chế đi lại.

Những năm qua, ngành y tế có nhiều kinh nghiệm phòng, chống các dịch bệnh mới như dịch hô hấp cấp-SARS (2003), Cúm A/H1N1 (2009), cúm A/H5N1 (2014), các dịch bệnh như Ebola, Hội chứng hô hấp trung Đồng - MERS-CoV, Zika… hay dịch cúm A/H7N9 bùng phát tại Trung Quốc từ năm 2012 đến nay làm hơn 600 trường hợp tử vong nhưng Việt Nam không có ca nhiễm, hay trường hợp tử vong.

Vì vậy, dù chưa có khuyến cáo của WHO, hệ thống giám sát dịch bệnh tại các cửa khẩu quốc tế đã được kích hoạt. Các biện pháp ứng phó của Việt Nam đang đặt ra cao hơn mức độ lây hạn chế từ người sang người. Hiện tại, ngành y tế mới kiểm tra thân nhiệt, theo dõi, khuyến cáo người nhập cảnh, nhưng cũng sẵn sàng tiến hành khai báo y tế ngay khi có khuyến nghị của WHO.

“Hiện 4 Văn phòng đáp ứng sự kiện y tế khẩn cấp, Trung tâm Đáp ứng khẩn cấp sự kiện y tế công cộng, Cơ quan đầu mối quốc gia Điều lệ Y tế quốc tế IHR NFP (Cục Y tế dự phòng) là những đơn vị luôn kết nối thường xuyên với WHO, các cơ quan kiểm dịch có uy tín nhất quốc tế để hỗ trợ, phối hợp, cập nhật tình hình, chỉ đạo kịp thời trong phòng, chống dịch. Đến giờ phút này, Việt Nam chưa ghi nhận ca nhiễm virus Corona.”, ông Đặng Quang Tấn cho biết thêm.

Kích hoạt hệ thống giám sát tại cộng đồng, cửa khẩu, bệnh viện

Về cơ chế lây của virus Corona, GS.TS Nguyễn Văn Kính, nguyên Giám đốc BV Bệnh Nhiệt đới Trung ương nhận định: Giống như các dịch cúm gây ra bởi họ virus Corona, một người có thể nhiễm virus Corona thông qua tiếp xúc với người bệnh. Tuy nhiên, theo khuyến cáo của WHO, virus Corona lây qua tiếp xúc với dịch nước bọt của người nhiễm, chưa có biểu hiện lây qua không khí như dịch SARS trước đây. Vì vậy, biện pháp phòng dịch lầu tiên khi tiếp xúc với người có biểu hiện sốt là phải đeo khẩu trang.

Thời gian ủ bệnh viêm hô hấp cấp do virus Corona khoảng từ 7-14 ngày, với các triệu chứng như sốt nhẹ, ho, khó thở giống các loại cúm thông thường do đó không thể chủ quan.

Sau khi phát bệnh, biểu hiện của người nhiễm virus Corona được đánh giá nhẹ hơn so với SARS, MERS-CoV. Đến nay tỷ lệ tử vong của dịch viêm phổi cấp do virus Corona hiện khoảng 3% so với mức 16% của dịch SARS, 30-36% của dịch MERS-CoV. Tuy nhiên, tỷ lệ tử vong còn phụ thuộc vào mức độ sẵn sàng và kinh nghiệm điều trị của hệ thống y tế.

Cũng như các dịch cúm khác, hiện nay không có thuốc đặc trị đối với virus Corona mà các biện pháp điều trị chủ yếu là hỗ trợ hệ miễn dịch, điều trị triệu chứng, cách ly tránh lây nhiễm.

Đến nay, các văn bản hướng dẫn chuyên môn, giám sát, phòng, chống dịch viêm hô hấp cấp do virus Corona đã được chuyển về địa phương, đặc biệt tại những tỉnh có đường biên giới với Trung Quốc. Bộ Y tế đã tổ chức kiểm tra công tác giám sát, phòng, chống dịch ở Hà Nội, Đà Nẵng, Lạng Sơn.

Tương tự như trong phòng, chống dịch SARS, các dịch cúm A trước đây, toàn bộ hệ thống giám sát tại cộng đồng, cửa khẩu, bệnh viện đã được kích hoạt để phát hiện sớm nhất những trường hợp nghi nhiễm. Các viện vệ sinh dịch tễ được yêu cầu tăng cường giám sát dịch tại cộng đồng, phát các tờ rơi, và đưa vào theo dõi mọi trường hợp có biểu hiện sốt, cúm. Các viện vệ sinh dịch tễ ở Việt Nam hiện đều đủ năng lực để xét nghiệm các mẫu bệnh phẩm nghi nhiễm virus Corona.

Tất cả phải sẵn sàng ứng phó ở tình huống xấu nhất 

PGS.TS Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng Cục Khám chữa bệnh thông tin thêm về việc bố trí các cơ sở y tế, khoa, phòng, khu cách ly điều trị bệnh nhân nhiễm virus Corona với tinh thần “điều trị tại chỗ, hạn chế tối đa việc di chuyển bệnh nhân”. Đối với những ca bệnh nặng, các đội cơ động, ứng phó khẩn cấp với đầy đủ chuyên gia, thiết bị y tế sẽ được điều về tại địa phương. Đây là kinh nghiệm đã được ngành y tế đúc rút từ những đợt phòng, chống dịch trước đây.

“Dù Việt Nam chưa phát hiện ca bệnh nhiễm virus Corona nhưng thuốc điều trị, trang thiết bị đang chuẩn bị theo tình huống có bệnh nhân và bảo đảm hạn chế tối đa tỷ lệ tử vong. Chúng tôi đã ban hành phác đồ điều trị sơ bộ và tiếp tục cập nhật, cùng các hướng dẫn, quy trình kiểm soát nhiễm khuẩn, lây nhiễm chéo trên cơ sở kinh nghiệm phòng, chống các dịch bệnh trước đây”, ông Lương Ngọc Khuê cho biết.

Đánh giá cao công tác chuẩn bị phòng chống dịch viêm hô hấp cấp do virus nCorona, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam yêu cầu kiểm soát chặt các cửa khẩu, đặc biệt các cửa khẩu từ Trung Quốc, sẵn sàng theo dõi, cách ly ngay tại cửa khẩu khi phát hiện ca bệnh nghi ngờ. Tất cả các cơ sở điều trị thực hiện đúng các hướng dẫn của Bộ Y tế, có bệnh nhân cần phải cách ly, điều trị ngay. Bộ Y tế phải chủ động thông tin tình hình dịch bệnh của Việt Nam và thế giới.

Phó Thủ tướng chỉ đạo dù thời điểm này đang là kỳ nghỉ Tết nhưng nếu gia đình có người sốt cần phải hạn chế tiếp xúc gần và đưa đến cơ sở y tế kịp thời, bởi đây là chủng virus biến chủng từ thời SARS và chưa có thuốc điều trị đặc hiệu.

"Việt Nam đã có kinh nghiệm trong việc phòng chống nhiều dịch nhưng ở thời điểm này, tất cả phải sẵn sàng ứng phó ở tình huống xấu nhất và luôn có biện pháp cao hơn mức bình thường, nhất là trong thời điểm dịp Tết Nguyên đán"- Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam yêu cầu.