Phát triển báo điện tử - Xu thế tất yếu trong thời đại công nghệ thông tin

Báo mạng trong thời đại công nghệ thông tin

Trong nền báo chí Việt Nam, báo mạng điện tử tuy ra đời sau những loại hình báo chí khác nhưng đã nhanh chóng phát triển về số lượng, chất lượng và ngày càng khẳng định được vị trí của mình trong đời sống báo chí, đời sống xã hội của đất nước.

Với dịch vụ Internet tạo nên một mạng thông tin báo chí điện tử sôi động có sức thu hút hàng triệu lượt người truy cập hàng ngày, báo mạng đã và đang trở thành một công cụ hữu ích có tác động lớn đến độc giả.

Ở bất kỳ nơi đâu chỉ cần một chiếc máy tính, một chiếc điện thoại hay máy tính bảng có kết nối internet là mọi người có thể thỏa sức tìm kiếm các thông tin trên báo mạng điện tử ở tất cả các lĩnh vực, từ kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội…và nó cho phép mọi người trên thế giới tiếp cận và đọc không bị phụ thuộc vào không gian và thời gian.

Báo mạng điện tử có sự tổng hợp của công nghệ đa phương tiện, nghĩa là không chỉ văn bản, hình ảnh mà cả âm thanh, video và các chương trình tương tác khác. Không bị giới hạn bởi khuôn khổ, số trang, không bị phụ thuộc vào khoảng cách địa lý nên báo mạng điện tử có khả năng truyền tải thông tin đi khắp toàn cầu với số lượng không giới hạn.

Thông tin từ khi thu nhận đến khi phát hành đều được diễn ra rất nhanh chóng, với những thao tác hết sức đơn giản nên báo mạng điện tử có thể tức thời và phi định kỳ, luôn sống 24h/ngày, 7 ngày/tuần.

Báo mạng điện tử chiếm ưu thế tuyệt đối trong việc thiết lập các diễn đàn, các cuộc giao lưu, bàn tròn, phỏng vấn trực tuyến… nhằm tăng mối quan hệ giữa Toà soạn với độc giả, độc giả với nhau, tạo cơ hội cho độc giả có thể giao lưu, trao đổi với nhân vật mình quan tâm, yêu thích.

Báo mạng điện tử là một thư viện đúng nghĩa, người đọc không chỉ xem các tin, bài hiện tại, mà còn đọc được những tin, bài trong quá khứ. Tuyệt vời hơn, nó còn cung cấp cho người đọc một công cụ tìm kiếm thông tin khoa học và hiệu quả. Với những ưu thế không thể phủ nhận, báo mạng điện tử đang trở thành kênh truyền thông được nhiều người lựa chọn.

 “Công nghệ số” giúp báo điện tử phát triển bùng nổ

Sự phát triển của báo mạng là sự phát triển của ngành công nghệ thông tin trong xã hội hiện đại. Thay vì việc phải ra khỏi nhà để mua một tờ báo, hay bật tivi, radio để đón xem từng chương trình mà mình yêu thích nhưng lại không chủ động về thời gian để đón xem các thông tin đó, thì giờ đây họ chỉ cần vào mạng truy cập là đã nhanh chóng làm chủ được các tin tức mà mình muốn.

Không thể phủ nhận rằng “kỷ nguyên số” đã và đang giúp cho nền báo chí toàn thế giới phát triển nhanh hơn về mọi mặt. Riêng với báo điện tử ngày nay, thông tin thời sự được cập nhật theo từng giây chứ không còn tính theo giờ. Công nghệ liên tục phát triển ngày càng tạo thêm thế mạnh cho báo mạng, còn báo in luôn chịu thiệt về tính cạnh tranh trong thông tin.

Song song đó, mạng xã hội bùng nổ là một lợi thế cho "báo chí công dân" phát triển. Một sự kiện xảy ra, khi nhà báo chưa có mặt thì chính độc giả đã trở thành nguồn tin, là những phóng viên truyền tải thông tin rất nhanh đến bạn đọc khác, thông qua Tòa soạn báo. Thế nhưng, cũng vì tính chất nhanh nhạy, tức thời vượt trội, lan truyền rộng mà sự chắt lọc thông tin để lại nhiều lỗ hổng, dễ vướng phải những sai sót, thiếu chính xác vì chưa được thẩm định.

Báo mạng sẽ trở thành loại hình truyền thông chủ lực

Tại Việt Nam, mặc dù sinh sau đẻ muộn nhưng báo mạng điện tử đã nhanh chóng khẳng định được vai trò và vị trí của mình trong lòng độc giả, nó không ngừng tăng tốc để bắt kịp báo in, phát thanh và truyền hình với tốc độ tăng tới chóng mặt. Bởi vì công chúng ngày càng có xu hướng tiếp cận với nguồn thông tin hiện đại như báo mạng điện tử nhiều hơn. Các nhà chuyên môn có thể dễ dự đoán được báo mạng điện tử trong tương lại không xa sẽ là món ăn tinh thần không thể thiếu của độc giả.

Chính bởi tính mới, nhanh và hiện đại của mình, báo mạng điện tử đang và sẽ đáp ứng nhu cầu tìm kiếm thông tin ngày càng cao của công chúng, chính nhờ khả năng cạnh tranh thông tin một cách chóng mặt của báo mạng sẽ là ưu thế để nó phát triển xa hơn và không thể thiếu trong tương lai. Món ăn “ngon, bổ, rẻ” sẽ không bao giờ bị thực khách từ chối và thực tế tới bây giờ Việt Nam với hàng trăm tờ báo mạng điện tử và trang thông tin điện tử của các cơ quan báo chí khác nhau đang tạo ra bức tranh hài hòa nhiều màu sắc cho báo mạng điện tử Việt Nam.

Trước đó, khi nói về quy hoạch báo chí, nguyên Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Bắc Son cho biết "sẽ tập trung vào nâng cao chất lượng, báo điện tử sẽ trở thành loại hình truyền thông chủ lực, hiện đại với nhiều ưu điểm".

Trao đổi tại hội thảo “Báo điện tử trong cuộc cạnh tranh thông tin” mới đây, ông Phạm Huy Hoàn, Tổng Biên tập Báo Dân trí cho biết, báo điện tử đang có những bước phát triển không ngừng để đáp ứng tốt hơn nhu cầu thông tin của độc giả, trong đó yếu tố “mới” trong thông tin đóng vai trò quyết định trong việc thu hút độc giả trên mạng Internet.

Ngoài ra, với các tờ báo điện tử, việc sử dụng những trình duyệt, giao diện thân thiện và thể hiện tính tương tác cao đóng vai trò cực kỳ quan trọng. Theo đó, xu hướng độc giả trở thành người viết báo đã và đang mang lại hiệu quả thiết thực trong việc phát huy thế mạnh của báo điện tử trong thời đại cạnh tranh thông tin giữa các loại hình báo chí, giữa các báo điện tử với nhau ngày càng mạnh mẽ.

Thông tin về quy hoạch báo chí đến năm 2020 được lãnh đạo Bộ Thông tin và Truyền thông chia sẻ tại hội nghị báo chí toàn quốc thì đến năm 2020, báo điện tử trở thành loại hình báo chí chủ lực của cơ quan truyền thông. Riêng các Đài phát thanh, truyền hình sẽ bảo đảm chương trình tự sản xuất đạt 60%, tỉ lệ chương trình khai thác trên một kênh truyền hình không vượt quá 30%.

Có thể nói, nhu cầu tiếp cận thông tin của độc giả trong thời đại công nghệ số là rất lớn, vì thế, các trang báo điện tử, các trang mạng thông tin tổng hợp xuất hiện như “nấm sau mưa”. Không thể phủ nhận lợi thế của báo điện tử và các trang mạng bởi nó giúp người đọc nhanh chóng tìm được nhiều kênh thông tin mình cần, nhưng chính sự cạnh tranh quá khắc nghiệt của môi trường số đang khiến không ít tờ báo điện tử đi chệch hướng, ảnh hưởng tiêu cực đến người đọc.

Hiện nay báo điện tử đang phát triển rầm rộ với lượng thông tin áp đảo hằng ngày. Thế nhưng trong thực tế thời gian qua, báo điện tử cũng đã bộc lộ những vấn đề: vi phạm bản quyền, xâm phạm đời tư, phỉ báng gây tổn hại danh dự cá nhân, ngụy tạo hình ảnh và siêu liên kết với các mạng ngoài... Xã hội sẽ bị phơi nhiễm bởi ngày nào trên mạng cũng đầy rẫy tin tức khiêu dâm, bạo lực theo dạng “bỏng mắt", “đắng lòng”. Đây là những nhóm vấn đề nghiêm trọng nhất của báo mạng hiện nay.

Việc phát triển báo mạng điện tử là vấn đề tất yếu, tuy nhiên cũng cần phải “lập lại trật tự” của báo điện tử, trang tin điện tử, mạng xã hội trong thời đại hiện nay. Hơn ai hết, cơ quan báo chí, nhà báo cần phải nâng cao ý thức pháp luật và thực hiện pháp luật nghiêm túc.