Phải đảm bảo công khai, minh bạch trong công tác thi đua- khen thưởng

Phát biểu thảo luận, các đại biểu đồng tình với Tờ trình của Chính phủ về việc cần thiết sửa đổi luật này cũng như những nội dung sửa đổi mà dự luật này đưa ra.

Các đại biểu cho rằng, quan điểm xuyên suốt trong dự thảo Luật là phải bảo đảm mối quan hệ giữa thi đua và khen thưởng, vừa thể hiện kết quả của thi đua là cơ sở để khen thưởng và ngược lại, khen thưởng để thúc đẩy phong trào thi đua, song vẫn thể hiện thi đua và khen thưởng là hai phạm trù có sự độc lập tương đối với nhau về tính chất, phạm vi và nguyên tắc.

Thi đua là hoạt động có tổ chức với sự tham gia tự nguyện, tự giác của cá nhân, tập thể. Khen thưởng là một chính sách, có đối tượng và tiêu chuẩn cụ thể. Thi đua thì phải có khen thưởng, như Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nói “thi đua là gieo trồng, khen thưởng là thu hoạch”, nhưng không phải mọi khen thưởng đều xuất phát từ thi đua (như khen thưởng đột xuất, khen thưởng theo niên hạn, khen thưởng đối ngoại).

Tổng Thư ký Quốc hội Bùi Văn Cường cho biết, cần thiết phải xem xét hình thức thi đua khen thưởng trong Quốc hội. Cần có Huy chương vì đại biểu nhân dân đối với đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân do Chủ tịch Quốc hội ký.

Phó Chủ tịch QH Nguyễn Khắc Định cho rằng, nên xây dựng hai phương án về hình thức khen thưởng Huy chương thanh niên xung phong vẻ vang để trình QH cho ý kiến. Về khen thưởng cho đại biểu QH, ông Định nhận thấy, các cơ quan của QH, các cơ quan của UBTVQH đang “đứng ngoài” quy định của Luật Thi đua, khen thưởng thì nên bổ sung các cơ quan này vào khoản 5 của Điều 3 của Luật là sẽ tổ chức thi đua, khen thưởng như các bộ, ngành khác; đồng thời cần xem xét bổ sung thành viên các Ủy ban của QH trong Hội đồng Thi đua, khen thưởng của Trung ương.

Về khen thưởng cho đại biểu Quốc hội, các Ủy ban của Quốc hội đang xếp ngoài của Luật Thi đua khen thưởng cho nên cần xem xét kỹ khoản 5 của Điều 3 của Luật Thi đua khen thưởng. Các Ủy ban của Quốc hội có thể được khen thưởng như các Bộ. Hiện nay không có thành viên của các Ủy ban của Quốc hội trong Hội đồng thi đua Khen thưởng của Trung ương, cho nên cũng cần xem xét bổ sung, Phó Chủ tịch Quốc hội cho hay.

Trưởng Ban Công tác đại biểu Nguyễn Thị Thanh đề nghị bổ sung quy định xác định rõ thẩm quyền và hình thức khen thưởng đối với các đại biểu dân cử, trong đó có đại biểu QH chuyên trách, đại biểu Hội đồng nhân dân chuyên trách.

Bà Thanh cũng tán thành việc bổ sung hình thức khen thưởng Huy chương thanh niên xung phong vẻ vang để trao tặng cho những thanh niên xung phong hoàn thành nhiệm vụ các thời kỳ kháng chiến, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc theo Kết luận số 3257 năm 2017 của Ban Bí thư nhằm tri ân những đóng góp to lớn của lực lượng thanh niên xung phong trong công cuộc xây dựng đất nước.

Phát biểu về dự án luật Thi đua, khen thưởng (sửa đổi), Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho biết, đây là 1 trong 7 dự án luật sẽ được QH xem xét tại Kỳ họp thứ 2 vào tháng 10 tới. Đây là sản phẩm đầu tiên của công tác lập pháp trong nhiệm kỳ, Chủ tịch QH khẳng định, đây là cơ hội để UBTVQH, QH thực hiện lời hứa, hiện thực hóa chương trình hành động về tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng lập pháp, gắn với siết chặt kỷ luật, kỷ cương trong công tác lập pháp, nhất là trách nhiệm người đứng đầu tổ chức liên quan đến công tác chuẩn bị, trình, thẩm tra dự án luật.

Phó Chủ tịch Quốc hội lưu ý, cần cụ thể hóa, thể chế hóa chủ trương của Đảng về công tác này; đặc biệt là Nghị quyết Đại hội XIII, Chỉ thị 34 của Bộ Chính trị về tiếp tục đổi mới công tác thi đua khen thưởng. Ông Huệ cũng nhấn mạnh, sửa luật làm sao hướng nhiều hơn về cơ sở, chú trọng khen thưởng người trực tiếp lao động sản xuất kinh doanh, quan tâm vùng sâu vùng xa, hải đảo và đơn giản hóa thủ tục hành chính, minh bạch, công khai.

Bác Hồ nói thành tích đến đâu khen đến đó, nhưng mình lại tích lũy thành tích để khen; có hiện tượng định hướng, nhường nhịn nhau trong khen thưởng, có thành tích thấp để bước lên thành tích cao hơn. Khắc phục bằng được tính hình thức trong công tác thi đua khen thưởng; đảm bảo công khai, minh bạch; khắc phục chuyện kể cả trong thi đua khen thưởng cũng “chạy” danh hiệu, bằng khen, giấy khen, “chạy” anh hùng. Thậm chí có trường hợp vừa phong anh hùng xong đã phải xử lý rồi”.

Chủ tịch QH cũng yêu cầu việc sửa đổi Luật cần phải khắc phục được tình trạng nhiều doanh nghiệp, hiệp hội đặt ra các danh hiệu này, danh hiệu kia, dẫn đến tình trạng “muốn có danh hiệu gì đó thì đóng tiền là có”. “Ta phải nhìn thẳng vào thực tế này, phải sửa, làm sao sửa đổi luật này tạo chuyển biến căn bản trong công tác thi đua và khen thưởng”, ông Huệ lưu ý và cho rằng để làm được điều đó, trách nhiệm cơ quan soạn thảo, thẩm tra thế nào, áp dụng nghiêm ngặt trình tự trong công tác lập pháp.