Khai mạc phiên họp thứ 2 của UBTVQH

Phát biểu khai mạc, Chủ tịch Quốc hội cho biết, đây là phiên họp thứ 2 của UBTVQH, nhưng là phiên thường kỳ đầu tiên trong nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV. Vì vậy đề nghị các đại biểu nghiên cứu kỹ các nội dung; phát huy trách nhiệm của cơ quan trình, cơ quan thẩm tra, nhất là trách nhiệm của người đứng đầu. Qua đó siết chặt kỷ luật, kỷ cương, thực hiện đổi mới, nâng cao chất lượng hoạt động của Quốc hội ngay từ những ngày đầu, tháng đầu của nhiệm kỳ.

Về công tác lập pháp, Chủ tịch Quốc hội cho biết, UBTVQH sẽ xem xét dự án Luật Thi đua, khen thưởng (sửa đổi). Đây sẽ là “sản phẩm” đầu tiên trong công tác lập pháp của nhiệm kỳ. Đây là cơ hội để UBTVQH, Quốc hội thực hiện lời hứa, hiện thức hóa chương trình hành động, tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng công tác lập pháp, gắn với siết chặt kỷ luật, kỷ cương lập pháp, nhất là trách nhiệm của người đứng đầu.

Chủ tịch Quốc hội yêu cầu khắc phục sự chồng chéo, trùng lặp giữa các quy định của pháp luật với dự án luật này; thể chế hóa, cụ thể hóa chủ trương của Đảng, nhất là Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng và Chỉ thị số 34-CT/TW ngày 7-4-2014 của Bộ Chính trị về tiếp tục đổi mới công tác thi đua, khen thưởng. Sau khi sửa luật phải tạo được sự chuyển biến mạnh mẽ, rõ rệt, trông thấy trong tổ chức thực hiện các phong trào thi đua yêu nước và công tác khen thưởng trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và chủ động hội nhập quốc tế, gắn với trách nhiệm của người đứng đầu trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo phong trào thi đua.

Bên cạnh đó phải cụ thể hóa, thể chế hóa tư tưởng của Bác Hồ về công tác thi đua, khen thưởng; quan hệ giữa thi đua và khen thưởng, giữa khen thưởng theo niên hạn và khen thưởng đột xuất. Khắc phục khen thưởng theo kiểu gối đầu, tích lũy thành tích để khen; tổ chức định hướng việc xây dựng thành tích của cá nhân; thậm chí nhường nhịn nhau trong thi đua, khen thưởng để có thành tích thấp, chuẩn bị tiến lên thành tích cao hơn.

Chủ tịch Quốc hội cũng yêu cầu khắc phục sự thiếu đồng bộ trong hệ thống chính trị về công tác thi đua, khen thưởng. Thi đua, khen thưởng phải bao quát toàn bộ hệ thống chính trị, bảo đảm tính công bằng, phổ quát.

Đặc biệt, Chủ tịch Quốc hội lưu ý, cần khắc phục tính hình thức trong thi đua, khen thưởng, bảo đảm công khai, minh bạch, khắc phục tình trạng “chạy” danh hiệu, bằng khen, giấy khen…; bao quát được khu vực công và khu vực tư, nhất là khu vực doanh nghiệp.

Về công tác giám sát, Chủ tịch Quốc hội cho biết, UBTVQH sẽ xem xét, quyết định thành lập 2 đoàn giám sát chuyên đề về “Việc thực hiện pháp luật về tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo từ ngày 1/7/2016 đến ngày 1/7/2021” và “Việc thực hiện các nghị quyết của UBTVQH về việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã trong giai đoạn 2019-2021”.

Chủ tịch Quốc hội cũng yêu cầu, sau khi UBTVQH giám sát về công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo phải tạo được chuyển biến trong việc giải quyết những vụ việc tồn đọng, phức tạp, kéo dài.

Tại phiên họp này, UBTVQH sẽ xem xét báo cáo tình hình giải quyết, trả lời kiến nghị của cử tri; kết quả tiếp công dân, tiếp nhận, xử lý đơn thư và giám sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân gửi tới Quốc hội. Chủ tịch Quốc hội khẳng định, Ban Dân nguyện sẽ báo cáo công tác này định kỳ hằng tháng trong các phiên họp của UBTVQH, vì việc giải quyết khiếu nại, tố cáo phải kiên trì từng ngày, từng tháng nên không chờ tới khi Quốc hội họp mới xem xét.

Về cải tiến, đổi mới hoạt động của Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, UBTVQH sẽ xem xét, ban hành nghị quyết quy định điều lệ mẫu của Hội đồng Dân tộc và các cơ quan của Quốc hội trong nhiệm kỳ này. Đây là cơ sở để các cơ quan của Quốc hội xây dựng điều lệ một cách nhất quán, thống nhất.

Trong điều lệ mẫu có quy định về việc thành lập các tiểu ban trong các cơ quan của Quốc hội, phát huy vai trò của cả đại biểu Quốc hội chuyên trách và đại biểu Quốc hội không chuyên trách. Theo quy định, đại biểu Quốc hội không chuyên trách phải dành ít nhất 1/3 thời gian làm việc để thực hiện nhiệm vụ của đại biểu Quốc hội. Do vậy, bên cạnh việc tạo điều kiện để các đại biểu Quốc hội hoạt động thì cần có quy định ràng buộc trách nhiệm của các đại biểu Quốc hội với hoạt động của các cơ quan của Quốc hội, qua đó bảo đảm thực hiện hiệu quả nguyên tắc làm việc tập thể, quyết định theo đa số tại các cơ quan của Quốc hội. UBTVQH cũng sẽ ban hành quy chế sử dụng chuyên gia và cộng tác viên, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.

Về tổng kết Kỳ họp thứ nhất, Quốc hội khóa XV, Chủ tịch Quốc hội đề nghị UBTVQH thảo luận để rút kinh nghiệm, bài học cho việc tổ chức các kỳ họp sau.

Tại Kỳ họp thứ nhất, khối lượng công việc mà Quốc hội khóa XV xem xét, quyết định nhiều hơn, nhưng thời gian lại được rút ngắn rất nhiều, rút ngắn 3 ngày so với chương trình Quốc hội đã quyết định tại phiên trù bị, rút ngắn 8 ngày so với kế hoạch dự kiến ban đầu. Trong khi đó, Quốc hội đã bổ sung nội dung rất quan trọng là trao quy chế đặc biệt, đặc thù, đặc cách để Chính phủ chủ động trong công tác phòng, chống dịch Covid-19.

UBTVQH cũng sẽ thảo luận về việc trình Quốc hội thực hiện thí điểm biểu quyết bằng hình thức trực tuyến ngay tại Kỳ họp thứ 2 để tiếp tục rút ngắn hơn nữa thời gian họp, nhưng vẫn bảo đảm chất lượng cao nhất.

Cũng trong sáng 17/8, UBTVQH cho ý kiến vào dự án Luật Thi đua, khen thưởng (sửa đổi); báo cáo của Chính phủ về tình hình thực hiện các chế độ, chính sách về bảo hiểm xã hội, quản lý và sử dụng quỹ bảo hiểm xã hội năm 2020.