Kinh tế

Nước mắm Việt đứng trước cơ hội và thách thức trong “mỏ vàng” 18,5 tỷ USD

Minh Khang 18/08/2025 - 13:05

Ngành nước mắm Việt Nam với lịch sử hàng trăm năm đang đứng trước cơ hội lớn trong thị trường 18,5 tỷ USD, song cũng đối mặt nhiều thách thức về chất lượng, cạnh tranh và hội nhập.

Ngày 15/8, Đại hội đại biểu toàn quốc Hiệp hội Nước mắm Việt Nam (VAFS) nhiệm kỳ II (2025-2030) diễn ra tại Hà Nội. PGS.TS Trần Đáng tái đắc cử Chủ tịch Hiệp hội.

nuoc-mam1.jpg
Đại hội đại biểu toàn quốc Hiệp hội Nước mắm Việt Nam

Tại sự kiện, các đại biểu thảo luận và thông qua loạt định hướng trọng tâm như kiện toàn bộ máy tổ chức theo hướng tinh gọn, hỗ trợ hội viên về kỹ thuật, pháp lý và thông tin thị trường; thúc đẩy xúc tiến thương mại, đồng thời chủ động tham gia xây dựng chính sách liên quan đến ngành.

Mục tiêu của VAFS là trở thành “ngôi nhà chung” đại diện lớn mạnh cho ngành nước mắm, tập trung nâng cao chất lượng sản phẩm, cải thiện hiệu quả sản xuất, gia tăng năng lực cạnh tranh và mở rộng thị trường xuất khẩu. Các hội viên cũng tái khẳng định sứ mệnh “kế thừa và phát triển” ngành nước mắm Việt.

Theo Chủ tịch VAFS, nước mắm Việt Nam có lịch sử hàng trăm năm, hiện cả nước có hơn 4.200 cơ sở sản xuất, trong đó hơn 1.000 đơn vị chuyên sản xuất nước mắm nguyên chất và hơn 60 cơ sở đóng chai. Không chỉ là gia vị quen thuộc trong bữa cơm người Việt, nước mắm còn là biểu tượng của ẩm thực dân tộc, đã được UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể.

nm3.jpg
Phó Giáo sư, Tiến sĩ Trần Đáng, Chủ tịch Hiệp hội Nước mắm Việt Nam phát biểu tại đại hội.

Trong giai đoạn 2020-2025, sản lượng và doanh thu ngành tăng trưởng mạnh nhờ ứng dụng công nghệ và mở rộng thị trường nội địa. Tuy nhiên, thách thức vẫn hiện hữu. Thị trường nước mắm toàn cầu trị giá 18,5 tỷ USD, dự kiến tiếp tục tăng trong thập kỷ tới, song sản phẩm Việt vẫn gặp nhiều rào cản về tiêu chuẩn chất lượng, an toàn thực phẩm và cạnh tranh từ nước mắm công nghiệp.

Ngành cũng chịu tác động từ biến đổi khí hậu khiến nguồn nguyên liệu cá biển suy giảm, thiếu hệ thống truy xuất nguồn gốc rõ ràng và đối mặt với cạnh tranh từ nước mắm nhập khẩu giá rẻ. Nhiều làng nghề truyền thống vì thế lâm vào khó khăn. Ngoài ra, trong thời đại số, việc xây dựng thương hiệu và tiếp cận thị trường trực tuyến còn hạn chế, đòi hỏi sự chuyển đổi mạnh mẽ hơn.

Trong kỷ nguyên công nghệ 4.0, bền vững và hội nhập quốc tế, VAFS định hướng ngành tập trung vào 4 trụ cột chính: nâng cao chất lượng sản phẩm, áp dụng công nghệ, mở rộng thị trường và bảo tồn văn hóa.

Thứ nhất, nâng cao chất lượng và đa dạng hóa sản phẩm. Doanh nghiệp chú trọng truy xuất nguồn gốc, tuân thủ các tiêu chuẩn quốc tế như HACCP, ISO, đồng thời đáp ứng xu hướng tiêu dùng hiện đại, ưa chuộng sản phẩm hữu cơ và thân thiện môi trường.

nm2.jpg
Đại hội có sự tham dự của nhiều đại biểu Bộ và ngành nghề, doanh nghiệp liên quan

Thứ hai, đẩy mạnh công nghệ số và tự động hóa. Nhiều cơ sở ứng dụng trí tuệ nhân tạo để giám sát quy trình lên men, đồng thời mở rộng kênh phân phối qua các nền tảng thương mại điện tử như Shopee. Một số doanh nghiệp tại Phú Quốc đã hợp tác với kênh trực tuyến để đưa sản phẩm truyền thống đến gần hơn với người tiêu dùng trẻ.

Thứ ba, phát triển thị trường xuất khẩu. Với nguồn nguyên liệu dồi dào và bề dày truyền thống, ngành đặt mục tiêu xây dựng thương hiệu quốc gia cho nước mắm, tương tự rượu vang Pháp hay nước tương Nhật Bản. Các hoạt động xúc tiến thương mại, tham gia hội chợ quốc tế và tận dụng hiệp định thương mại tự do (FTA) sẽ là động lực để đạt mục tiêu 5 tỷ USD xuất khẩu vào năm 2030.

Thứ tư, bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa. Nước mắm không chỉ là sản phẩm kinh tế mà còn là di sản. Định hướng này gồm hỗ trợ làng nghề truyền thống, tổ chức lễ hội, gắn kết với du lịch ẩm thực nhằm đưa nước mắm trở thành “quốc hồn quốc túy” của Việt Nam trên trường quốc tế.

(0) Bình luận
Nổi bật
Đừng bỏ lỡ
Nước mắm Việt đứng trước cơ hội và thách thức trong “mỏ vàng” 18,5 tỷ USD