Nga đã tiến hành thủ tục bàn giao hệ thống tên lửa phòng không S-300 cho Iran, tin tức từ hãng thông tấn Iran Tasnim ngày 23/11.
Tasnim dẫn lời Đại sứ Iran tại Nga, ông Mehdi Sanai: “Tiến trình chuyển giao S-300 cho Iran đã bước vào giai đoạn hoàn tất”.
Trước đó, hồi đầu tháng 11/2015, Bộ trưởng Quốc phòng Iran - chuẩn tướng Hossein Dehghan cho biết, Tehran sẽ nhận được hệ thống tên lửa phòng không S-300 từ Nga trước cuối năm nay theo lịch Iran, tức là trước ngày 20/3/2016, theo PressTV.
Bộ trưởng Quốc phòng Iran cũng khẳng định, Tehran “đã mua nhiều hệ thống S-300 hơn nhu cầu cần thiết”. Bên cạnh đó, quân đội Iran hiện cũng đang tham gia khóa huấn luyện cách vận hành hệ thống tên lửa phòng không này tại Nga.
Ngày 09/11, tại Triển lãm Hàng không quốc tế 2015 tổ chức ở Dubai (Dubai Airshow), ông Sergei Chemezov, Giám đốc điều hành Tập đoàn quốc phòng nhà nước Rostec (Nga) khẳng định với hãng thông tấn RIA Novosti: Nga nhất trí tiếp tục thỏa thuận cung cấp hệ thống tên lửa phòng không S-300. Song ông không cho biết sẽ giao cho Iran phiên bản S-300 nào. Theo một số nguồn tin, khả năng Tehran sẽ chọn S-300P (PMU-1 hoặc PMU-2) hay S-300V (S300VM Antey-2500).
Đại sứ Iran tại Nga khẳng định: Tiến trình chuyển giao S-300 cho Iran đã bước vào giai đoạn hoàn tất. Ảnh: TASS
Năm 2007, Nga và Iran đã ký một hợp đồng cung cấp 5 tổ hợp S-300 cho Iran. Tuy nhiên, đến ngày 22/9/2010, dưới sức ép của nghị quyết trừng phạt Tehran mà Hội đồng Bảo an Liên hiệp quốc đưa ra, Tổng thống Nga khi đó Dmitry Medvedev đã ký sắc lệnh cấm tất cả các thương vụ trang thiết bị quân sự, bao gồm cả việc chuyển giao vũ khí cho Iran từ bên ngoài biên giới nước Nga bằng máy bay hoặc tàu hoạt động dưới lá cờ Liên bang Nga.
Như vậy, hợp đồng trị giá 800 triệu USD đã bị hủy bỏ. Moscow phải bồi hoàn khoản trả trước cho Tehran.
Không chỉ có vậy, Iran còn kiện Rosoboronexport lên Tòa án Trọng tài thuộc Tổ chức An ninh và Hợp tác châu Âu (OSCE) tại Geneva, Thụy Sỹ. Phía Nga đưa ra giải pháp hòa giải, hứa sẽ cung cấp thêm các hệ thống tên lửa Tor-M1E SAM sau đó, nhưng không ấn định ngày cụ thể.
S-300 bao gồm một loạt tổ hợp tên lửa phòng thủ tên lửa đất đối không tầm xa do NPO Almaz sản xuất, dựa trên phiên bản ban đầu S-300P.
S-300 được phát triển nhằm chống lại các cuộc tấn công bằng máy bay và tên lửa hành trình của kẻ thù, bảo vệ Lực lượng Phòng không Liên Xô. Biến thể S-300 sau này được nâng cấp để đánh chặn tên lửa đạn đạo.
Hệ thống S-300 đầu tiên đi vào hoạt động năm 1979, được thiết kế để bảo vệ cơ sở hạ tầng của các trung tâm công nghiệp và hành chính lớn, các căn cứ quân sự, và kiểm soát không phận chống lại máy bay tấn công của kẻ thù.