Niềm vui ngày trở về: Những phạm nhân xứng đáng trước cơ hội được đặc xá năm 2025

Đây không chỉ là niềm vui cá nhân, mà còn là thành quả của một quá trình cải tạo tích cực, bền bỉ và đầy nỗ lực. Đặc xá là cơ hội để những người từng lầm lỡ được trở lại hòa nhập cộng đồng, làm lại cuộc đời bằng chính đôi tay và sự hối lỗi chân thành.

Lựa chọn đúng người, đúng tiêu chí

Theo Quyết định của Chủ tịch nước, việc đặc xá năm 2025 được triển khai trên phạm vi toàn quốc, thể hiện chính sách nhân đạo, khoan hồng của Đảng và Nhà nước đối với những người chấp hành án phạt tù có tiến bộ rõ rệt.

Tại Trại giam Bình Điền – nơi hiện có hơn 3.000 phạm nhân đang thi hành án (trong đó: gần 1.000 phạm nhân nữ và hơn 2.000 phạm nhân nam) – chỉ có 119 người đủ điều kiện được xét đặc xá trong đợt này. Dù con số không lớn, nhưng đằng sau mỗi cái tên là cả một quá trình phấn đấu, cải tạo và thay đổi tích cực.

Tại buổi kiểm tra công tác đặc xá tại thành phố Huế, ông Nguyễn Quốc Đoàn, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Phó Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Ủy viên Hội đồng tư vấn đặc xá năm 2025 nhấn mạnh: “Đặc xá không phải là sự ban ơn, mà là sự ghi nhận xứng đáng cho những người thực sự nỗ lực cải tạo. Họ không chỉ đáp ứng điều kiện pháp luật, mà còn phải có chuyển biến tích cực, được cán bộ trại giam và cộng đồng ghi nhận. Họ xứng đáng có một cơ hội làm lại cuộc đời”.

Những tấm gương cải tạo điển hình

Phạm nhân Lê Đức A. (SN 1991, quê thị trấn Bút Sơn, huyện Hoằng Hóa, tỉnh Thanh Hóa) đang chấp hành án 6 năm 6 tháng về tội “Tổ chức cho người khác ở lại Việt Nam trái phép”. Anh là một trong những trường hợp đủ điều kiện được đề nghị đặc xá lần này.

Trước khi bị bắt, A. làm nghề lái xe dịch vụ. Thông qua ứng dụng đặt xe trên mạng, anh nhận chở một số khách người nước ngoài từ Hà Nội vào Đà Nẵng. Do người đặt xe là người Việt, anh không biết họ nhập cảnh trái phép. Khi đến TP. Đà Nẵng, anh bị lực lượng chức năng phát hiện và bắt giữ, sau đó bị tuyên án tù 6 năm 6 tháng. Đến nay, anh đã chấp hành án được gần 3 năm.

“Những ngày đầu vào trại, tôi sống khép kín, mặc cảm và có lúc suy sụp hoàn toàn. Nhưng nhờ sự động viên, hướng dẫn của cán bộ quản giáo, tôi đã thay đổi. Tôi tham gia học nghề, học pháp luật và luôn hỗ trợ phạm nhân mới nhập trại. Nếu được đặc xá, tôi sẽ về quê làm lại từ đầu, cố gắng làm ăn để phụ giúp vợ và chăm sóc con nhỏ. Chính sách nhân đạo đã cho tôi một cơ hội sống khác” – A. chia sẻ, đôi mắt đỏ hoe.

Tương tự, chị Trần Thị Bích H. (SN 1983, quê TP. Đà Nẵng) bị kết án liên quan đến tội danh ma túy, nay đã hoàn toàn lột xác. Trong trại, chị không chỉ cải tạo tốt mà còn động viên các nữ phạm nhân khác học nghề, tham gia phong trào thi đua.

“Tôi từng sai và đã phải trả giá. Nhưng trong trại giam, tôi được học nghề, được định hướng lại cuộc sống. Tôi chỉ mong được về để làm người mẹ tốt của các con. Nếu được đặc xá, đó sẽ là món quà lớn nhất cuộc đời tôi” – chị H. xúc động nói.

Phạm nhân Ngô Hà Tr., đang chấp hành án tù 12 năm 6 tháng, cho biết: “Tôi chưa đủ điều kiện để được đặc xá trong đợt này, nhưng vẫn rất mừng vì chính sách khoan hồng của Đảng và Nhà nước. Đây là động lực để tôi tiếp tục cải tạo tốt, sớm trở về với vợ và các con”.

Việc xét duyệt đặc xá được thực hiện chặt chẽ, đúng quy trình pháp luật. Theo đại diện Trại giam Bình Điền, phạm nhân được xem xét phải đáp ứng đầy đủ các điều kiện: đã chấp hành ít nhất một phần ba thời gian phạt tù, có thái độ cải tạo tốt, không vi phạm kỷ luật, tích cực lao động – học tập và được chính quyền địa phương xác nhận, các phạm nhân cũng cam kết khi trở về sẽ không gây ảnh hưởng đến an ninh trật tự.

“Hội đồng xét duyệt làm việc rất kỹ lưỡng, thận trọng. Mỗi trường hợp đều được đối chiếu hồ sơ, phỏng vấn cá nhân và đánh giá nhiều lần trước khi đưa vào danh sách đề nghị” – đại diện Ban giám thị trại giam cho biết.

Niềm tin từ phía sau song sắt và một cánh cửa hy vọng

Niềm vui được đề nghị đặc xá lan tỏa như ánh sáng cuối đường hầm. Nhiều phạm nhân đã gửi lời cảm ơn đến lãnh đạo trại, đến Nhà nước, đồng thời bày tỏ quyết tâm sống tốt hơn để không phụ lòng tin đã được trao.

Đối với những người chưa đủ điều kiện đặc xá, họ không buồn bã mà xem đó là động lực để nỗ lực hơn, để một ngày nào đó tên mình được xướng lên trong danh sách “trở về”.

“Chính sách đặc xá không chỉ là cánh cửa mở ra tự do, mà còn là phép thử cho lòng người. Người nào thật sự muốn thay đổi, họ sẽ được nhìn nhận, sẽ có cơ hội. Chúng tôi tự hào khi đã góp phần thay đổi nhận thức và cuộc đời của một con người” – một cán bộ quản giáo chia sẻ.

Đặc xá năm 2025 không chỉ là một sự kiện pháp lý, mà còn là minh chứng cho chính sách khoan hồng, nhân đạo, lấy con người làm trung tâm của Nhà nước ta. Mỗi phạm nhân được đặc xá là một nhân chứng sống cho sự thay đổi – rằng khi con người biết hối lỗi và được trao cơ hội, họ hoàn toàn có thể làm lại và trở thành người có ích cho xã hội.

Tại Trại giam Bình Điền, niềm tin đang được thắp lên trong từng ánh mắt, từng hành động. Những người từng lầm lỡ đang chờ ngày được ôm mẹ già, dắt tay con nhỏ, bước qua cánh cổng tự do – không chỉ để trở về, mà còn để bước tiếp trên hành trình mới: hành trình làm lại cuộc đời.