Những vấn đề “nóng” thuộc lĩnh vực thanh tra Quốc hội chất vấn sáng nay

Là những vấn đề các đại biểu quan tâm và đề nghị làm rõ trong phiên Quốc hội chất vấn sáng nay đối với Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong.

Trước phiên chất vấn, Tổng Thanh tra Chính phủ đã có báo cáo một số nội dung về vấn đề nêu trên gửi các đại biểu.

Vi phạm về kinh tế 52.466,4 tỷ đồng
Báo cáo Quốc hội gửi đến kỳ họp về một số vấn đề liên quan nội dung chất vấn, Tổng thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong cho biết: trong 9 tháng đầu năm 2022, toàn ngành Thanh tra đã triển khai 6.301 cuộc thanh tra hành chính và 157.974 cuộc thanh tra, kiểm tra chuyên ngành.

Qua đó, phát hiện vi phạm về kinh tế 52.466,4 tỷ đồng, 8.240,8 ha đất; trong đó kiến nghị thu hồi 15.964,3 tỷ đồng và 147,1 ha đất; xuất toán, loại khỏi giá trị quyết toán và đề nghị cấp có thẩm quyền xem xét xử lý 36.502,1 tỷ đồng, 8.093,7 ha đất; kiến nghị xem xét, xử lý hành chính 2.554 tập thể và 5.109 cá nhân; chuyển cơ quan điều tra 317 vụ, 199 đối tượng.

Cũng trong thời gian này, ngành thanh tra đã đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện gần 5.600 kết luận và quyết định xử lý về thanh tra.

Kết quả: các cơ quan chức năng đã thu hồi 1.089,0 tỷ đồng (đạt tỷ lệ 60,3%), 10,2 ha đất; xử lý hành chính 1.714 tổ chức, 4.841 cá nhân; chuyển cơ quan điều tra 76 vụ, 93 đối tượng; khởi tố 5 vụ, 3 đối tượng; ban hành mới, sửa đổi, bổ sung, bãi bỏ 370 văn bản về cơ chế, chính sách, pháp luật theo kiến nghị tại các kết luận thanh tra (đạt tỷ lệ 72,4%).

Trong đó, 3.440 kết luận thanh tra đã hoàn thành 100% nội dung phải thực hiện. Các cơ quan chức năng đã thu hồi hơn 1.000 tỷ đồng, 10 ha đất; xử lý hành chính hơn 1.700 tổ chức, trên 4.800 cá nhân.

Theo đánh giá của ngành thanh tra, kết quả thu hồi tài sản tham nhũng năm sau cao hơn năm trước song Thanh tra Chính phủ đánh giá tỷ lệ vẫn thấp.

Nguyên nhân do một số quy định của pháp luật về thu hồi tài sản còn bất cập, thiếu quy định về các biện pháp cưỡng chế, chế tài xử lý sau thanh tra để bảo đảm cho việc thu hồi tiền, tài sản theo kết luận thanh tra được hiệu quả;

Số tiền thu hồi rất lớn nhưng người phải thi hành án hoặc đối tượng thanh tra không có tài sản hoặc tài sản bảo đảm có giá trị thấp; Có những trường hợp cố ý chây ỳ hoặc trốn tránh việc thực hiện, hoặc không có khả năng nộp lại khoản tiền bị cơ quan thi hành án và cơ quan thanh tra thu hồi; có tình trạng tẩu tán tài sản.

Đặc biệt là vướng mắc về cơ chế, chính sách trong việc xử lý tài sản, làm ảnh hưởng đến quá trình thi hành án và xử lý sau thanh tra, nhất là các quy định liên quan đến lĩnh vực đất đai, bất động sản, trái phiếu, chứng khoán ....

Các biện pháp xử lý chồng chéo trong thanh tra

Vấn đề nữa được Tổng TTCP gửi đến Quốc hội là nội dung việc xử lý chồng chéo, trùng lắp trong hoạt động thanh tra, kiểm tra, kiểm toán.

Theo đó, có sự chồng chéo, trùng lắp trong hoạt động thanh tra, kiểm tra, kiểm toán vẫn còn một số trường hợp xảy ra đối với đối tượng là cơ quan, tổ chức, đơn vị quản lý, sử dụng ngân sách, tài sản công và các cơ quan quản lý, doanh nghiệp có dự án đầu tư sử dụng ngân sách nhà nước. Nguyên nhân chủ yếu là do có sự giao thoa trong quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan thanh tra và Kiểm toán nhà nước, nhất là trong lĩnh vực tài chính công, tài sản công, đầu tư xây dựng.

Khắc phục vấn đề này, trong thời gian qua, Thanh tra Chính phủ phối hợp chặt chẽ với Kiểm toán Nhà nước trong việc xử lý chồng chéo. Thanh tra Chính phủ và Kiểm toán Nhà nước đã thống nhất ban hành Quy chế phối hợp công tác của hai cơ quan, định kỳ đánh giá việc thực hiện để điều chỉnh cho phù hợp.

Tổng Thanh tra Chính phủ cho biết đã chỉ đạo Thanh tra Bộ, Thanh tra tỉnh phối hợp chặt chẽ với Kiểm toán Nhà nước để trao đổi, thống nhất xử lý chồng chéo trong kế hoạch thanh tra, kiểm toán. Theo đó, trong 01 năm kế hoạch, không được tiến hành thanh tra, kiểm toán cùng 01 nội dung tại 01 đối tượng cụ thể (cơ quan, tổ chức, đơn vị, doanh nghiệp). Trường hợp không trùng về nội dung thì 2 cơ quan thống nhất, tránh chồng chéo về thời gian tiến hành thanh tra, kiểm toán để không ảnh hưởng hoạt động bình thường của đơn vị.

Trường hợp cần thiết phải thanh tra do có yêu cầu của Thủ trưởng cơ quan quản lý nhà nước; yêu cầu của công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng hoặc cần phải phát hiện, xử lý kịp thời vụ việc có dấu hiệu vi phạm pháp luật thì Thủ trưởng cơ quan thanh tra trao đổi, thống nhất với Kiểm toán Nhà nước để cơ quan thanh tra tiến hành thanh tra.

Nếu không thống nhất được thì báo cáo Tổng Thanh tra Chính phủ để trao đổi với Tổng Kiểm toán Nhà nước thống nhất xử lý chồng chéo trong hoạt động thanh tra, kiểm toán.

Trong quá trình xây dựng kế hoạch thanh tra, kiểm toán, hai cơ quan Thanh tra Chính phủ và Kiểm toán Nhà nước đều gửi dự thảo kế hoạch cho nhau và trực tiếp làm việc, trao đổi để loại bỏ chồng chéo, trùng lắp trong kế hoạch.

Trường hợp xảy ra việc chồng chéo về đối tượng, nội dung thanh tra trong quá trình tổ chức thực hiện kế hoạch, thì hai cơ quan Thanh tra Chính phủ và Kiểm toán nhà nước chủ động trao đổi, xử lý, giải quyết nên đã cơ bản khắc phục được sự chồng chéo trong kế hoạch thanh tra của Thanh tra Chính phủ và kế hoạch kiểm toán của Kiểm toán Nhà nước.