Những nhân vật nổi bật năm 2023

Khi một năm sắp kết thúc, chúng ta cùng điểm lại một số nhân vật đầy cá tính để lại dấu ấn trong năm 2023 (theo bình chọn của france24).

Donald Tusk - đưa Ba Lan trở lại thế giới

Sau 8 năm dưới sự cai trị theo chủ nghĩa dân tộc của Đảng Luật pháp và Công lý (PiS), Donald Tusk của Ba Lan đã trở lại vị trí lãnh đạo đất nước mình.

Từng giữ chức Thủ tướng từ năm 2007 đến năm 2014, cựu Chủ tịch Hội đồng châu Âu (2014 - 2019) hứa hẹn sẽ đưa đất nước của mình trở lại con đường dân chủ một cách vững chắc.

Các ưu tiên của ông rất rõ ràng: Khôi phục nền pháp quyền và xây dựng lại uy tín của Ba Lan trong EU. Liên minh của ông cũng ủng hộ việc phá thai ở một quốc gia mà việc thực hành này chỉ được phép trong các trường hợp hãm hiếp, loạn luân hoặc nguy hiểm đến tính mạng hoặc sức khỏe của người mẹ.

Taylor Swift, tỏa sáng rực rỡ

Trong một thế giới mà sự nổi tiếng có thể chỉ là thoáng qua, Taylor Swift chưa bao giờ rời xa ánh đèn sân khấu. Từ Nashville đến New York, ca sĩ người Mỹ 34 tuổi đã xây dựng nên một đế chế âm nhạc pop lãng mạn làm say đắm hàng triệu người hâm mộ, được mệnh danh là "Swifties" (cách phát âm gần giống với Sweetest - những điều ngọt ngào nhất) trên toàn thế giới.

Được tạp chí Time vinh danh là Nhân vật của năm 2023 vào ngày 6/12, Swift, người bắt đầu sự nghiệp của mình hơn 15 năm trước, tự hào có một danh sách dài các kỷ lục thế giới. Các album của cô thường xuyên đứng đầu các bảng xếp hạng tại Mỹ - kể từ khi cô ra mắt vào năm 2006, 13 trong số 14 album của cô đã đạt vị trí số một về doanh số bán hàng tại Mỹ.

Vào tháng 10, Swift phát hành bộ phim hòa nhạc "The Eras Tour", bộ phim đã trở thành bộ phim hòa nhạc có doanh thu cao nhất mọi thời đại, thu về 249,9 triệu USD trên toàn thế giới.

Vào tháng 9, nữ ca sĩ đã thể hiện được sức mạnh văn hóa của mình. Sau một tin nhắn ngắn trên Instagram khuyến khích 272 triệu người theo dõi của cô đăng ký bỏ phiếu, trang web mà cô hướng dẫn họ đến - tổ chức phi lợi nhuận Vote.org - đã ghi nhận hơn 35.000 lượt đăng ký chỉ trong một ngày.

Cam kết duy trì sự độc lập trong âm nhạc, biểu tượng nữ quyền đã thu âm lại các bài hát trong sáu album đầu tiên của cô vào năm 2019 để giành lại quyền kiểm soát bản quyền sau khi hãng thu âm cũ của cô được ông trùm ngành âm nhạc Scooter Braun mua lại.

Các nhà văn và diễn viên nổi bật của Hollywood, chiến đấu và chiến thắng

Vào tháng 5/2023, Hollywood bùng nổ. Các nhà biên kịch trong ngành, tiếp theo là các diễn viên vào tháng 7, đã đình công. Quyền lợi trong các cuộc đàm phán bao gồm cả lương cơ bản và lương còn lại - mà các diễn viên cho rằng đã bị cắt giảm do lạm phát và mô hình kinh doanh phát trực tuyến - và mối đe dọa về việc các hãng phim sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) không được kiểm soát.

Cuộc đình công - quan trọng nhất kể từ năm 1960 - đã làm tê liệt hoạt động sản xuất phim và loạt phim trong vài tháng, khiến nền kinh tế Mỹ thiệt hại ít nhất 6 tỷ USD.

Trọng tâm của cuộc biểu tình là lo ngại rằng các hãng phim sẽ sử dụng AI để tạo kịch bản hoặc sao chép giọng nói và hình ảnh của các diễn viên mà không được bồi thường. Những người đình công, được công chúng ủng hộ, không chịu lùi bước.

Họ hô vang "Khi chúng ta chiến đấu, chúng ta thắng", một khẩu hiệu đã trở thành lời kêu gọi tập hợp của người lao động trên khắp nước Mỹ, từ ngành công nghiệp ô tô đến khách sạn. Những tên tuổi nổi bật trong làng điện ảnh cũng tham gia vào hàng ngũ khán giả, bao gồm nữ diễn viên kiêm nhà sản xuất Jessica Chastain và ngôi sao phim "Breaking Bad" Bryan Cranston.

Vào tháng 9, các nhà biên kịch đã đạt được thỏa thuận về lương với các hãng phim, trong đó bao gồm các biện pháp bảo vệ liên quan đến việc sử dụng AI. Các diễn viên cuối cùng đã trở lại phim trường vào tháng 11 sau 118 ngày nghỉ việc.

Elon Musk, thiên tài hay người bình thường?

Elon Musk sẽ để lại một năm 2023 thậm chí còn gây tranh cãi hơn so với thời điểm ông bước vào. Với khối tài sản trị giá 250 tỷ USD, Musk có tham vọng lớn là chinh phục không gian, đường sá và mạng xã hội.

Twitter, được đổi tên thành X vào cuối tháng 7 sau khi Musk mua lại công ty vào tháng 10 năm 2022, đã trải qua một năm hỗn loạn: sa thải hàng loạt, tranh chấp với EU về thông tin sai lệch, tranh cãi về tài khoản được chứng nhận và doanh thu quảng cáo giảm mạnh. Sự tồn tại của nó hiện là một câu hỏi mở sau khi Musk nói với các nhà quảng cáo đã đình chỉ quảng cáo của họ vì việc anh ấy đăng lại một dòng tweet được nhiều người coi là bài Do Thái rằng "Hãy tự mình đi đi" .

Ngoài X, công ty SpaceX của Musk đã đóng vai trò quan trọng trong cuộc chiến ở Ukraine với sản phẩm internet vệ tinh Starlink. Nó cũng đã đạt được tiến bộ trên Starship Rocket, có thể cách mạng hóa việc vận chuyển không gian. Tuy nhiên, hai lần phóng trong năm nay đều không diễn ra như kế hoạch, làm dấy lên lo ngại về tính khả thi của dự án.

Trong các xưởng của Tesla, công ty ô tô điện của ông, một phong trào đình công quốc tế vẫn đang trên đà phát triển đã làm hoen ố hình ảnh của Elon Musk.

Cuối cùng, dự án Neuralink của ông, nhằm mục đích phát triển cấy ghép não để hỗ trợ những người bị liệt hoặc những người mắc bệnh thần kinh, cũng vấp phải sự chỉ trích. Một số chuyên gia cho rằng rủi ro mà dự án này đặt ra là quá cao.

Dù bạn yêu hay ghét anh ấy, có vẻ như Musk không thể đứng ngoài các sự quan tâm.

Jennifer Hermoso, gương mặt thay đổi của bóng đá Tây Ban Nha

Cho đến mùa hè năm nay, Jennifer Hermoso chỉ được giới đam mê bóng đá biết đến. Nhưng làn sóng ủng hộ mà cô nhận được sau World Cup nữ đã biến cô thành một biểu tượng.

Khi cầu thủ người Tây Ban Nha đang lên ngôi vô địch thế giới tại Sydney, cô bất ngờ bị Luis Rubiales, lúc đó là Chủ tịch Liên đoàn bóng đá Tây Ban Nha, hôn lên môi. Hình ảnh được phát sóng trực tiếp trên truyền hình đã lan truyền khắp thế giới và gây ra sự phẫn nộ.

Vài ngày sau, Hermoso phá vỡ sự im lặng và tố cáo một "hành động bốc đồng, phân biệt giới tính, lạc lõng". Cô đã đệ đơn khiếu nại Rubiales, người cho rằng đó chỉ là một "nụ hôn nhỏ" có sự đồng thuận.

Cuối cùng bị buộc phải từ chức, Rubiales bị Tòa án buộc tội tấn công tình dục và bị FIFA đình chỉ mọi hoạt động liên quan đến bóng đá trong ba năm. Vụ bê bối đã khiến các cầu thủ đội tuyển quốc gia Tây Ban Nha tẩy chay trong vài ngày cho đến khi liên đoàn hứa hẹn "những thay đổi ngay lập tức và sâu sắc".

Mortaza Behboudi, nhà báo người Afghanistan đấu tranh cho tự do báo chí

Phần lớn thời gian của năm 2023 diễn ra sau song sắt đối với nhà báo người Pháp gốc Afghanistan Mortaza Behboudi. Tội ác của anh ấy phạm phải là gì? Đơn giản chỉ là đang làm công việc của mình.

Mọi chuyện bắt đầu vào ngày 7/1 khi anh bị Taliban bắt vì tội làm gián điệp ở Kabul. Trong 9 tháng ở tù, anh thường xuyên bị tra tấn và dọa giết.

Tổ chức Phóng viên Không Biên giới (RSF) và ủy ban hỗ trợ của tổ chức này do vợ anh là Aleksandra Mostovaja thành lập, đã vận động để đảm bảo cho anh được thả. Quyết tâm của họ cuối cùng đã được đền đáp và Mortaza Behboudi được thả vào ngày 18/10.

Làm việc cho các cơ quan báo chí của Pháp bao gồm France Télévisions, TV5Monde, Libération và Mediapart, anh ấy vẫn muốn quay trở lại Afghanistan. “Cuộc chiến của tôi là mang lại tiếng nói cho những người không có tiếng nói”, Mortaza Behboudi nói với FRANCE 24.

Theo tổng kết hàng năm do RSF tổng hợp, 45 nhà báo đã bị giết trên toàn thế giới liên quan đến công việc của họ (tính đến ngày 1/12/2023).

Rayyanah Barnawi, người phụ nữ Arab Saudi đầu tiên bay vào vũ trụ

Vào ngày 21/5, Rayyanah Barnawi trở thành người phụ nữ Arab Saudi đầu tiên du hành tới Trạm vũ trụ quốc tế. Tốt nghiệp ngành khoa học y sinh, cô đã cống hiến sứ mệnh kéo dài 10 ngày của mình cho lĩnh vực nghiên cứu tế bào gốc ung thư.

Cuộc hành trình của cô là một biểu tượng quan trọng đối với Arab Saudi, nơi phụ nữ phải đối mặt với những hạn chế. Barnawi là biểu tượng của thế hệ phụ nữ Arab Saudi có trình độ học vấn cao và đầy tham vọng, sẵn sàng đảm nhận những vai trò quan trọng trong xã hội.

Đó cũng là một phần trong chiến lược của chế độ quân chủ Arab Saudi nhằm làm mới hình ảnh quốc tế của mình.

Sam Altman, cha đẻ của ChatGPT

Ở tuổi 38, Sam Altman là một trong những cái tên nổi bật nhất trong giới công nghệ. Ông là Giám đốc điều hành của OpenAI, phòng thí nghiệm AI có trụ sở tại San Francisco, nơi đã tạo ra ChatGPT - một chatbot với 100 triệu người dùng hàng tuần hiện đang phá vỡ hệ sinh thái công nghệ.

Ngoài việc là một doanh nhân thành đạt, Altman còn chính thức ra mắt Worldcoin, một loại tiền điện tử mới với hệ thống xác minh danh tính bằng cách sử dụng mống mắt của con người. Giống như Elon Musk, người cùng ông sáng lập OpenAI vào năm 2015, tham vọng lớn lao và những phương pháp đôi khi gây tranh cãi của ông đã khiến ông bị chỉ trích. Một số người cáo buộc ông ưu tiên bảo mật hơn đổi mới.

Vào tháng 11/2023, ông bị Ban giám đốc OpenAI cách chức, chỉ được phục hồi chức vụ sau khi hầu hết nhân viên của Công ty đe dọa rời nhóm.

Narges Mohammadi, đấu tranh cho nhân quyền ở Iran

Là một nhà hoạt động, nhà báo đóng vai trò quan trọng trong phong trào "Phụ nữ, Cuộc sống, Tự do", Narges Mohammadi đã được trao giải Nobel Hòa bình vì những đóng góp trong cuộc đấu tranh bảo vệ quyền phụ nữ ở Iran. Cuộc đấu tranh của bà nhằm thúc đẩy nhân quyền và tự do cho tất cả mọi người.