Chuột là loài gặm nhấm được biết đến nhiều nhất bởi vì chúng có mặt ở tất cả những nơi con người sống. Số lượng chuột còn nhiều hơn cả dân số loài người.
Nhiều người thắc mắc, không biết những “con vật không dễ chịu” này có gì đặc biệt? Nhân dịp Tết Nguyên đán Canh Tý, chúng ta cùng khám phá thêm nhiều thông tin thú vị khác về một số loài gặm nhấm lạ lẫm này.
1. Chuột thân thiện và lớn nhất thế giới
Sở hữu ngoại hình kỳ lạ, chuột Capybara (hay còn gọi là chuột lang nước) sống ở khắp Nam Mỹ. Khi trưởng thành, chuột lang nước có thể nặng tới 70kg, dài tới 60cm và có thể chạy với tốc độ lên đến 35km/h.
Đặc biệt, loài chuột này không hề sợ hãi khi chơi đùa cùng với những loài động vật ăn thịt, chúng có sở thích “giao du” với những loài như: chim, mèo, khỉ và thậm chí cá sấu.
Đây là giống chuột Nam Mỹ, chúng được coi là loài chuột to nhất thế giới và có những hành động cũng thân thiện nhất thế giới. Thậm chí, một con chuột lang nước còn được biểu diễn tại một sở thú du lịch.
2. Chuột Bosavi dài gần 1 mét
Nếu là một người sợ chuột, rất có thể bạn sẽ ngất xỉu khi phải chạm trán một chú chuột Bosavi ngoài đời thực, bởi đây chính là đại diện khổng lồ nhất của loài động vật gặm nhấm này.
Được biết, chuột Bosavi chỉ vừa được phát hiện vào năm 2009 tại một vùng núi hẻo lánh ở Papua New Guinea. Theo thống kê, ở độ tuổi trưởng thành, kích thước của một chú chuột Bosavi có thể vượt quá 81cm chiều dài (bao gồm cả đuôi) và nặng khoảng 1,5 kg.
Về đặc điểm ngoại hình, chuột Bosavi khá giống với họ hàng của chúng ở các thành phố là loài chuột cống. Tuy nhiên, chuột Bosavi còn sở hữu thêm một lớp lông màu nâu, để thích nghi với điều kiện sống ẩm và lạnh, tại các miệng núi lửa đã tắt.
Sinh vật này vẫn chưa được đặt tên chính thức mà lấy tạm tên miệng núi lửa nơi chúng được phát hiện ra. Miệng núi lửa này cũng là nơi sinh sống của 40 loài khác chưa được biết đến, bao gồm 16 loài lưỡng cư, ba loài cá, một con tắc kè, một loài thú có túi và một số loài nhện. Không con nào trong số chúng được cho là tồn tại ở các nơi khác trên thế giới.
3. Loài chuột xấu nhất nhưng "thọ" nhất hành tinh
Có tên khoa học là Heterocephalus glaber, chuột chũi Đông Phi là một loài chuột chũi không có lông, phân bố ở vùng Đông của Châu Phi (vùng Sừng châu Phi).
Kể từ khi được giới khoa học ghi nhận, chuột chũi Đông Phi luôn nằm trong top những động vật xấu xí nhất thế giới. Chúng cũng nổi tiếng là loài động vật khiến người ta kinh hãi ngay từ lần đầu gặp mặt. Toàn cơ thể chuột chũi Đông Phi được bao bọc bởi một lớp da nhăn nheo rất đáng sợ.
Đây là loài chuột hầu như không có biểu hiện của sự lão hóa và hiếm khi mắc ung thư. Dù xấu và gần như mù nhưng nhiều đặc tính sinh học khác của chuột chũi Đông Phi khiến nhiều người kinh ngạc.
Chúng có xúc giác rất nhạy cảm, có thể để thay thế đôi mắt trong việc cảm nhận môi trường xung quanh. Loài chuột trên là loài có tuổi thọ cao hàng đầu trong họ động vật gặm nhấm và sức khỏe luôn trong tình trạng tốt nhất suốt cuộc đời.
Chuột chũi Đông Phi có thể sống lâu tới 26 năm hoặc hơn nữa, và điều đặc biệt nhất là chúng vẫn có thể sinh sản ở tuổi rất già.
4. Chuột nhỏ nhất hành tinh
Chuột chù Etruscan không chỉ là loài chuột nhỏ nhất thế giới mà còn là một trong những động vật có vú nhỏ nhất trên hành tinh, với kích thước chỉ khoảng 4cm và trọng lượng dưới 2gram.
Etruscan sống một mình, ngoại trừ trong thời gian giao phối. Tuổi thọ của chúng khoảng hai năm. Chúng bảo vệ lãnh thổ của mình bằng cách tạo ra những tiếng động và dấu hiệu hung hăng. Chúng có xu hướng chải chuốt liên tục khi không ăn, và luôn di chuyển khi không ngủ, dừng lại khi nghỉ ngơi.
Chuột chù Etruscan rất phàm ăn. Nó có thể tiêu thụ lượng thức ăn gấp hai lần trọng lượng cơ thể mỗi ngày. Etruscan sinh sống trên khắp Âu Á , Bắc Phi, xung quanh Bán đảo Ả Rập, châu Á.
Nhìn chung, loài này phổ biến và không bị đe dọa, nhưng mật độ của nó thường thấp hơn so với các loài chuột khác sống trong khu vực.
5. Chuột thuần hóa làm thú cưng đầu tiên trên thế giới
Chuột Hamster Bear hay còn được biết đến là Hamster Syria, là một loài gặm nhấm nhỏ thuộc họ Cricetinae. Loài này đã được phổ biến làm thú cưng ở phương Tây kể từ những năm 1930 và được coi là một trong những loài chuột được thuần hóa làm thú cưng đầu tiên trên thế giới.
Có kích thước vào khoảng 13 đến 18cm với khối lượng cơ thể từ 120 đến 125gr. Chúng có một cơ thể mập mạp đáng yêu với đuôi rất ngắn ẩn dưới lông. Bàn chân ngắn chắc nịch và những ngón chân có thể mở rộng để cầm nắm thức ăn.
Đặc điểm đáng chú ý nhất là chúng có khả năng dự trữ thức ăn trong hai túi má với số lượng khá nhiều. Chúng là loài có tính lãnh thổ rất cao và không khoan nhượng. Nếu bạn nuôi hai con vào một lồng, rất có thể chúng sẽ chiến đấu đến chết, nhẹ hơn chúng vẫn bị căng thẳng và dễ dẫn đến tình trạng trầm cảm.
Chúng dành hầu hết thời gian ban ngày để ngủ và hoạt động năng nổ vào khoảng chiều tối đến suốt đêm và có thể sống khoảng 2 đến 3 năm tùy thuộc vào hoàn cảnh.
6. Chuột Ondatra Zibethicus bơi lặn rất giỏi và có mùi thơm
Loại chuột này có nguồn gốc từ Bắc Mỹ. Thân dài khoảng 34cm, đuôi dài khoảng 25cm. Hầu như phần lớn đời mình, chuột Ondatra Zibethicus sống dưới nước. Chân chúng có màng nên bơi lặn rất giỏi, có thể bơi với tốc độ khoảng 4,8km/h và thậm chí còn có thể bơi giật lùi. Ngoài ra, lặn lâu dưới nước 15 phút, xa đến 90m.
Chuột Ondatra Zibethicus thích nghi với cuộc sống dưới nước nên thức ăn chủ yếu ăn các loại thực vật nước, thỉnh thoảng chúng cũng bắt ếch nhái và cá. Loại chuột nước này thường làm ổ bằng cây lá gần mặt nước, bên trong ổ có nhiều lối ra vào ở dưới mặt nước.
Chuyện giao phối cũng được tiến hành dưới nước. Cứ đến mùa sinh sản, các tuyến thơm của chuột được bắt đầu tiết ra chất xạ thơm màu vàng, có mùi thơm mạnh. Người ta dùng loại chất dịch này để sản xuất nhiều loại nước hoa. Ngoài ra, lông của chúng cũng đáng giá. Là loại thuộc loại "đa phu, đa thê" và là một trong những loài mắn đẻ nhất. Chuột mẹ đẻ nhiều lứa mỗi năm, thời gian mang thai là từ 15-20 ngày, mỗi lứa có từ 6-8 con.
Bị con người chê trác là xấu xí và gây hại, tuy nhiên, về mặt nào đó, hình ảnh con chuột vẫn gần gũi với con người và giúp ích về y học. Hiện nay, ở Việt Nam có 3 loài mà chúng ta thường xuyên gặp phải đó là chuột đen, chuột nâu và chuột nhà. Điều đặc biệt thú vị ở Việt Nam, chuột được chọn biểu tượng trong mỗi chu trình niên lịch 12 con giáp và nó đã đi vào văn hóa nghệ thuật dân gian. Nghệ nhân dân gian xưa đã mượn hình tượng con vật này để ngụ vào đó cái “lẽ sống, tình đời" của con người.