Ngày 20/12, tại Hà Nội, Hội thảo tư vấn phản biện “Cơ chế đền bù, giải phóng mặt bằng, thu hồi đất trong Luật Đất đai sửa đổi” do Viện Nghiên cứu Quy hoạch và Phát triển thuộc Liên Hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam chủ trì thực hiện.
Phát biểu tại Hội thảo, Thạc sĩ Đặng Huy Đông - Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quy hoạch và Phát triển cho biết, Hội thảo được tổ chức nhằm xác định các tồn tại, hạn chế hiện tại và đề xuất cơ chế, phương pháp mới để đề xuất giải pháp thiết thực, hiệu quả, giải quyết triệt để các vướng mắc tồn tại của Luật Đất đai sửa đổi hiện nay.
Mục tiêu của Hội thảo để đánh giá thực trạng các bất cập, vướng mắc, hạn chế của các quy định về phương pháp định giá đất, cơ chế giải phóng mặt bằng hiện tại từ đó đề xuất các giải pháp để làm hài hoà lợi ích của ba bên: Nhà nước - Doanh nghiệp - Người dân.
Đại diện Viện Nghiên cứu Quy hoạch và Phát triển đã có một số đề xuất đáng lưu ý về chính sách quản lý đất đai mới cần được đưa vào Luật Đất đai gồm:
Không mở rộng quỹ đất đấu giá dựa trên tính toán nhu cầu tăng thu ngân sách của địa phương.
Đánh thuế (phạt) đối với đất KHÔNG đưa vào sử dụng CAO hơn mức tiền thuê đất đối với đất đang được khai thác mang lại hiệu quả kinh tế xã hội. Có như vậy thì mới có đất cho những chủ đầu tư có bài toán kinh doanh mang lại hiệu quả sử dụng đất cao, buộc những chủ đất kiểu “tay không bắt giặc” phải bán hạ giá hoặc trả lại đất cho Nhà nước với mức đền bù thấp nhất.
Chỉ đấu giá đất trên cơ sở quy hoạch sử dụng đất 1/500 đối với tất cả các dự án thương mại phi công nghiệp (đô thị, trung tâm thương mại v.v…, các hoạt động kinh doanh phi sản xuất chế tạo), không đấu thầu dự án.
Điều kiện cam kết về tiến độ thực hiện dự án cụ thể trong đấu thầu dự án đầu tư sử dụng đất là giải pháp hữu hiệu để khắc phục ngay tình trạng quy hoạch treo, giữ đất, găm đất chờ thời, đầu cơ đất.
Giao đất, cho thuê đất theo thời gian vòng đời của dự án đăng ký đầu tư.
Tìm kiếm giải pháp để tiền của người dân tham gia phát triển kinh tế xã hội.
Cũng tại Hội thảo, sau khi lắng nghe các đề xuất của Viện Nghiên cứu Quy hoạch và Phát triển, các đại biểu thuộc Bộ Tài chính, Bộ Tài nguyên và Môi trường cũng như các viện nghiên cứu khoa học khác đã có ý kiến phản hồi, tham luận tích cực. Trong đó, vấn đề nổi bật được đưa ra tham luận là việc Nhà nước bồi thường giải phóng mặt bằng để biến khu vực đất quy hoạch thành “đất sạch”, sau đó đưa ra đấu giá với các nhà đầu tư.
Ngoài ra, các đại biểu cũng nhất trí việc sử dụng quy hoạch 1/500 thay vì quy hoạch 1/2000 để thể hiện rõ giá trị của mảnh đất dự án, đồng thời căn cứ vào giá trị của mảnh đất khi đã có quy hoạch 1/500 để đền bù giải phóng mặt bằng cho người dân.
“Chúng tôi đề xuất cơ quan chức năng phải tính toán kĩ càng các giải pháp, làm thế nào để đền bù giải phóng mặt bằng cho người dân trên nguyên tắc “bằng hoặc hơn”, tức là số tiền đất được đền bù phải để cho người dân tái định cư, sinh sống ở mức sống bằng hoặc hơn mức sống cũ”, Thạc sĩ Đông phát biểu.
Hội thảo dù chỉ diễn ra trong nửa ngày, tuy nhiên đã đưa ra nhiều vấn đề tham luận mang tính thực tiễn, đi sâu, sát vào vấn đề hiện trạng, mang tính xây dựng cho cơ chế đền bù, giải phóng mặt bằng, thu hồi đất trong Luật Đất đai sửa đổi.