Những ai được miễn trách nhiệm hình sự trong vụ Việt Á?

Trong Kết luận điều tra vụ án Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng; Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ; Đưa hối lộ; Nhận hối lộ xảy ra tại Công ty cổ phần Công nghệ Việt Á và các đơn vị, địa phương liên quan, C03 (Bộ Công an) đề nghị truy tố 38 bị can. Ngoài ra, Kết luận cũng nêu về trách nhiệm liên quan của nhiều cá nhân khác.

Đáng chú ý, có trách nhiệm của hai cựu Thứ trưởng Bộ Y tế là ông Nguyễn Trường Sơn và Trương Quốc Cường.

Theo kết luận điều tra, ông Nguyễn Trường Sơn biết test xét nghiệm là sản phẩm thuộc đề tài nghiên cứu do Bộ KH&CN giao Học viện Quân y chủ trì, là tài sản thuộc sở hữu Nhà nước.

Mặc dù các hồ sơ, tài liệu do Công ty Việt Á cung cấp không đầy đủ theo quy định về quản lý trang thiết bị y tế nhưng do tham mưu của Nguyễn Minh Tuấn, Vụ trưởng Vụ Trang thiết bị & Công trình y tế nên ông Sơn vẫn ký quyết định cấp số đăng ký lưu tạm thời test xét nghiệm cho Công ty Việt Á.

Sau đó, tuy test xét nghiệm vẫn thuộc quyền sở hữu của Bộ KH&CN, bộ này chưa có quyết định giao quyền sở hữu cho Công ty Việt Á nhưng theo tham mưu của ông Tuấn, ông Sơn tiếp tục ký quyết định cấp số đăng ký lưu hành chính thức test xét nghiệm cho Việt Á, giúp Việt Á sử dụng để sản xuất, kinh doanh, thu lợi trái phép, gây thiệt hại tài sản cho Nhà nước, tổ chức cá nhân.

Hành vi của ông Nguyễn Trường Sơn có dấu hiệu của tội Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong thi hành công vụ.

Tuy nhiên, theo cơ quan điều tra, ông Sơn ký quyết định cấp số đăng ký lưu hành không phải là nhiệm vụ thường xuyên. Ngoài ra, ông Sơn không thông đồng, thỏa thuận để làm lợi cho Việt Á, không được hưởng lợi, không có động cơ vụ lợi hoặc động cơ cá nhân khác. Vì vậy, ông Sơn được miễn trách nhiệm hình sự.

Đối với ông Trương Quốc Cường, nguyên Thứ trưởng Bộ Y tế, được giao phụ trách Vụ Trang thiết bị & Công trình y tế, Chủ tịch Hội đồng cấp số đăng ký lưu hành sinh phẩm. Tuy nhiên, việc ký kết các quyết định cấp số đăng ký lưu hành được Bộ trưởng Bộ Y tế giao cho ông Nguyễn Trường Sơn thực hiện.

Theo kết luận điều tra, ông Cường là người ký quyết định thành lập Đoàn kiểm tra giá hiệp thương. Kết quả kiểm tra, Đoàn kiểm tra phát hiện Công ty Việt Á có sai phạm về nguyên vật liệu sản xuất, có thành viên đoàn kiểm tra có ý kiến đề nghị Bộ Y tế thu hồi số đăng ký của Việt Á.

Sau đó, ông Nguyễn Nam Liên, Trưởng đoàn kiểm tra đã báo cáo ông Cường nhưng ông Cường không cho ý kiến chỉ đạo cụ thể.

“Ông Trương Quốc Cường có dấu hiệu né tránh, đùn đẩy trách nhiệm cho ông Nguyễn Thanh Long, Bộ trưởng Bộ Y tế trong kiểm tra, chỉ đạo kết luận kiểm tra giá hiệp thương” kết luận điều tra nêu.

Ngoài ra, ông Trương Quốc Cường không thông đồng, thỏa thuận để làm lợi cho Việt Á nên không xem xét trách nhiệm hình sự.

Ngoài 2 cựu Thứ trưởng Bộ Y tế, bà Đ.P.L, chuyên viên Vụ Trang thiết bị & Công trình y tế có vai trò tiếp nhận và xử lý hồ sơ xin cấp sổ đăng ký lưu hành.

Tuy nhiên, cơ quan điều tra xác định bà L. phải thực hiện hành vi theo sự chỉ đạo, định hướng chủ đích của lãnh đạo cấp trên, không vì vụ lợi hoặc động cơ cá nhân khác. Ngoài ra, bà L. đã thành khẩn khai báo, tích cực hợp tác với cơ quan điều tra trong quá trình giải quyết vụ án nên được miễn trách nhiệm hình sự.

Bên cạnh đó còn có nhiều cá nhân liên quan là Tổ chuyên gia thẩm định hồ sơ đăng ký sinh phẩm chẩn đoán và thành viên Hội đồng tư vấn cấp số đăng ký sinh phẩm chẩn đoán tạm thời; thành viên Hội đồng tư vấn cấp số đăng ký sinh phẩm chẩn đoán chính thức và 11 thành viên đoàn kiểm tra giá hiệp thương và 3 cá nhân liên quan thuộc Viện vệ sinh dịch tế Trung ương; 2 cá nhân liên quan thuộc Viện Kiểm định Quốc gia vắc sinh & sinh phẩm y tế không vì vụ lợi và động cơ cá nhân khác nên được miễn trách nhiệm hình sự.