Hoạt động kinh doanh thua lỗ, dư nợ xấu tăng, lãnh đạo Quỹ tín dụng nhân dân thị trấn Yên Thành (Nghệ An) đã thống nhất lập hồ sơ khống vay tiền để giải ngân nợ xấu, tránh sự kiểm tra, giám sát của cơ quan chức năng.
Viện KSND tỉnh Nghệ An đã truy tố ra Tòa án để xét xử vụ án “Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng” xảy ra tại Quỹ tín dụng nhân dân (Quỹ TDND) thị trấn Yên Thành (huyện Yên Thành, tỉnh Nghệ An).
9 bị can bị truy tố xét xử đều là cán bộ của Quỹ. Trong đó, có Phan Tiến Hiếu (SN 1971) - Chủ tịch HĐQT, Phan Việt Anh (SN 1971) - Giám đốc và Hoàng Đình Hải (SN 1977) - Phó giám đốc.
Quỹ tín dụng nhân dân thị trấn Yên Thành thành lập và đi vào hoạt động từ tháng 10/1996, được cấp phép hoạt động trong lĩnh vực tín dụng bao gồm: nhận tiền gửi của các tổ chức, cá nhân; nhận tiền gửi và cho vay các tổ chức tín dụng khác theo quy định của Ngân hàng Nhà nước; cho vay thành viên, các hộ nghèo không phải là thành viên trong địa bàn hoạt động; góp vốn, nhận ủy thác….
Trong năm 2017, hoạt động kinh doanh của Quỹ tín dụng này có dấu hiệu thua lỗ, dư nợ xấu tăng. Để tái cơ cấu tổ chức và hoạt động, tránh sự kiểm tra, giám sát của Ngân hàng Nhà nước, bộ ba lãnh đạo của quỹ gồm Hiếu, Anh, Hải đã thống nhất chủ trương chỉ đạo cán bộ cấp dưới lập khống hồ sơ vay vốn để giải ngân nợ xấu.
Tháng 8/2017, một bộ hồ sơ vay vốn mang tên vợ của Phan Tiến Hiếu - Chủ tịch HĐQT Quỹ được lập khống và được duyệt chi cho vay 2 tỷ đồng. Gần 1,7 tỷ đồng từ khoản vay này dùng để trả nợ cho 5 khách hàng xếp vào nợ xấu. Hơn 300 triệu còn lại được Hiếu sử dụng để trả nợ cá nhân như trả nợ tiền mua xe và thuê đội bóng chuyền tham gia giải đấu của địa phương.
Tiếp đó, số lãnh đạo, nhân viên Quỹ tiếp tục lập một bộ hồ sơ vay vốn khống mang tên vợ của Hoàng Đình Hải - Phó giám đốc Quỹ và được giải ngân hơn 1,4 tỷ đồng. Toàn bộ số tiền này sau đó dùng để trả nợ khoản vay của 5 khách hàng xếp vào nợ xấu khác.
Đến năm 2018, tình hình kinh doanh không khá hơn, các đối tượng lại tiếp tục thực hiện chiêu trò cũ. Lần này, đích thân Giám đốc Quỹ Phan Việt Anh chỉ đạo cấp dưới lập khống hồ sơ vay vốn mang tên mẹ ruột của mình và được giải ngân 2,5 tỷ đồng. Gần 1,4 tỷ đồng trong số này dùng trả nợ khoản vay cho 5 khách hàng xếp vào nợ xấu. Hơn 1,1 tỷ đồng còn lại Việt Anh dùng để trả nợ và trả lãi cho hồ sơ khống vay 850 triệu mang tên mẹ mình lập trước đó; hoàn ứng lương từ năm 2007 đến 2011 số tiền hơn 122 triệu đồng và đút túi tiêu xài cá nhân hơn 123 triệu đồng.
Ngày 26/6/2018, Đoàn thanh tra Ngân hàng Nhà nước chi nhánh Nghệ An phát hiện sai phạm đối với khoản vay mang tên mẹ của Phan Việt Anh. Ông Giám đốc ngay lập tức chỉ đạo cấp dưới lập khống hồ sơ vay vốn mang tên vợ mình để vay 2,5 tỷ đồng tất toán hồ sơ vay mang tên mẹ ruột. Đến ngày 4/10/2019, Phan Việt Anh Anh bị bắt giữ. Đến ngày 13/2/2020, hành vi phạm tội của Phan Tiến Hiếu và Hoàng Đình Hải cũng bị bại lộ. Sau đó các bị can đều được gia đình bảo lãnh tại ngoại phục vụ điều tra.
Cả 4 hồ sơ vay vốn nói trên đều được lập không đúng quy định về tính dụng đó là: thực hiện không đúng quy định về những nhu cầu vốn không được cho vay; thực hiện không đúng quy định về thẩm định và quyết định không được cho vay; thực hiện không đúng quy định về tài sản đảm bảo; thực hiện không đúng quy định về giải ngân vốn vay; giả mạo chữ ký của người khác lập khống hồ sơ.
Việc thực hiện 4 hồ sơ vay vốn và giải ngân tiền vay đã vi phạm các quy định về tín dụng, gây thiệt hại cho Quỹ TDND thị trấn Yên Thành số tiền hơn 5,7 tỷ đồng. Đến thời điểm bị phát hiện, các đối tượng mới chỉ trả được tiền lãi suất, chưa trả tiền gốc vay từ các hồ sơ khống này. Bản thân Phan Việt Anh còn chiếm đoạt hơn 1,1 tỷ đồng từ hợp đồng của 2 khách hàng sử dụng cho mục đích cá nhân.
Trong vụ án, ngoài Phan Tiến Hiếu, Phan Việt Anh và Hoàng Đình Hải bị truy tố về tội “Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng” với vai trò chủ mưu; 5 người khác là cán bộ thẩm định, kế toán, kiểm soát bị truy tố cùng tội danh trên với vai trò giúp sức. Riêng cán bộ thủ quỹ của Quỹ bị truy tố tội “Vi phạm về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng”.