Nhìn lại mức án đề nghị của VKS đối với 38 bị cáo trong vụ Việt Á trước giờ tuyên án

Mức án đề nghị có sự phân hóa cao

Đối với nhóm tội “Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng” và “Đưa hối lộ” có hai bị cáo gồm: Phan Quốc Việt bị đại diện VKS đề nghị mức án mỗi tội danh từ 15-16 tù, tổng hợp hình phạt chung đối với Việt là 30 năm tù; Vũ Đình Hiệp (Phó Tổng Giám đốc Công ty Việt Á) bị đề nghị mức án từ 8-9 đối với mỗi tội danh; tổng hợp hình phạt chung bị đề nghị cho cả hai tội danh nêu trên đối với Hiệp là 16-18 năm tù.

Với 06 bị cáo bị xét xử về tội “Nhận hối lộ” gồm: Nguyễn Thanh Long (cựu Bộ trưởng Bộ Y tế) 19-20 năm tù; Trịnh Thanh Hùng (cựu Phó Vụ trưởng, Vụ Khoa học và Công nghệ các ngành Kinh tế - kỹ thuật, Bộ Khoa học và Công nghệ) bị đề nghị từ 14-15 năm tù; Phạm Duy Tuyến (cựu Giám đốc Trung tâm kiểm soát bệnh tật tỉnh Hải Dương) 13-14 năm tù; Nguyễn Huỳnh (cựu Phó Trưởng phòng Quản lý giá thuốc, Cục Quản lý Dược, Bộ Y tế) 9-10 năm tù; Nguyễn Minh Tuấn (cựu Vụ trưởng Vụ Trang thiết bị và công trình y tế, Bộ Y tế) và Nguyễn Nam Liên (cựu Vụ trưởng Vụ Kế hoạch Tài chính, Bộ Y tế) cùng bị đề nghị từ 8-9 năm tù.

Hai bị cáo ở nhóm tội “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí” gồm: Chu Ngọc Anh (cựu Bộ trưởng) và Phạm Công Tạc (cựu Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ) đều bị đề nghị từ 3 - 4 năm tù.

Ba bị cáo bị xét xử về tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ” gồm: Nguyễn Văn Trịnh (cựu Trợ lý Phó Thủ tướng) bị đề nghị từ 7-8 năm tù; Phạm Xuân Thăng (cựu Bí thư Tỉnh ủy Hải Dương) và Phạm Mạnh Cường (cựu Giám đốc Sở Y tế tỉnh Hải Dương) cùng bị đề nghị từ 5-6 năm tù.

Hai bị cáo ở nhóm tội “Đưa hối lộ” gồm: Phạm Tôn Noel Thảo (Trợ lý Khối tài chính, Công ty Việt Á) và Hồ Thị Thanh Thảo (Thủ quỹ Công ty Việt Á) cùng bị đề nghị mức án từ 4-5 năm tù.

Ở nhóm tội “Lợi dụng ảnh hưởng đối với người có chức vụ, quyền hạn để trục lợi”, có hai bị cáo gồm: Nguyễn Thị Thanh Thủy (cựu Chuyên viên Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam) 3-4 năm tù, Nguyễn Bạch Thùy Linh (Giám đốc Công ty Công ty TNHH Một thành viên SNB Holdings) từ 30-36 tháng nhưng cho hưởng án treo.

21 bị cáo còn lại cùng bị xét xử về tội “Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng” gồm 3 nhân viên Công ty Việt Á gồm: Trần Thị Hồng 3-4 năm tù, Lê Trung Nguyên và Trần Tiến Lực cùng mức 36-42 tháng tù; Nguyễn Mạnh Cường (cựu Kế toán trưởng CDC Hải Dương) 30-36 tháng tù; Nguyễn Thị Trang (cựu Giám đốc Trung tâm Tư vấn và Dịch vụ tài chính, Sở Tài chính Hải Dương) 30-36 tháng tù nhưng cho hưởng án treo; Lâm Văn Tuấn (cựu Giám đốc CDC Bắc Giang) 6-7 năm tù; Ngụy Thị Hậu (cựu Phó phòng Tài chính Kế hoạch, CDC Bắc Giang) 36-42 tháng tù; Phan Huy Văn (Giám đốc Công ty Dược vật tư y tế Phan Anh - Bắc Giang) 42-48 tháng tù; Tiêu Quốc Cường (cựu Kế toán trưởng, cựu Phó Trưởng phòng Kế hoạch Tài chính, Sở Y tế Bình Dương) và Phan Thị Khánh Vân (nghề nghiệp tự do) 4-5 năm tù; Vũ Văn Doanh (Giám đốc Công ty Thẩm định giá Thăng Long) và Nguyễn Văn Định (cựu Giám đốc CDC Nghệ An) cùng mức 30-36 tháng nhưng cho hưởng án treo; Tạ Ngọc Chức (Giám đốc Công ty Thẩm định và đầu tư Toàn Cầu) 24-30 tháng tù; Nguyễn Thị Hồng Thắm (cựu Kế toán trưởng CDC Nghệ An) và Trần Thanh Phong (Phó phòng tài chính kế toán, CDC Bình Dương) cùng mức 24-30 tháng tù nhưng cho hưởng án treo; Hồ Công Hiếu (thẩm định viên Công ty cổ phần thông tin và thẩm định giá Miền Nam, chi nhánh Nghệ An) 24-36 tháng tù nhưng cho hưởng án treo; Nguyễn Thành Danh (cựu Giám đốc CDC Bình Dương) đề nghị xử phạt bằng thời hạn tạm giam 10 tháng 4 ngày; Lê Thị Hồng Xuyên (nhân viên CDC Bình Dương) 2-3 năm tù, Nguyễn Trường Giang (Tổng Giám đốc Công ty VNDAT) 3-4 năm tù; Nguyễn Thị Thúy (Giám đốc dự án Công ty VNDAT) 30-36 tháng tù; Ninh Văn Sinh (cựu Phó Giám đốc Công ty CP thẩm định giá Trung Tín) 18-24 tháng tù.

Thu lời nghìn tỷ, chi "hoa hồng" trăm tỷ

Theo quan điểm luận tội của đại diện VKS, lợi dụng chủ trương của Nhà nước về việc giao các đơn vị chủ động nghiên cứu chế tạo sinh phẩm phục vụ công tác phòng, chống dịch, Chủ tịch Việt Á Phan Quốc Việt đã thông đồng, cấu kết với bị cáo Trịnh Thanh Hùng (cựu Phó Vụ trưởng Vụ KH&CN các ngành kinh tế - kỹ thuật, Bộ KH&CN) để bị cáo này tác động đến ông Chu Ngọc Anh (cựu Bộ trưởng Bộ KH&CN), Phạm Công Tạc (cựu Thứ trưởng Bộ KH&CN) quyết định cho Công ty Việt Á được phối hợp thực hiện Đề tài nghiên cứu chế tạo test xét nghiệm trái pháp luật.

Với mục đích được sản xuất, bán test xét nghiệm thu lời bất chính, Phan Quốc Việt tiếp tục cấu kết với bị cáo Hùng, Nguyễn Văn Trịnh (cựu Trợ lý Phó Thủ tướng), Nguyễn Thanh Long (cựu Bộ trưởng Bộ Y tế) cùng Thư ký của ông Long là Nguyễn Huỳnh và các bị cáo khác thực hiện nhiều hành vi sai phạm giúp Việt Á được kiểm định test xét nghiệm; được nghiệm thu giai đoạn 1 của Đề tài, nhằm mục đích lập hồ sơ gửi Bộ Y tế xin cấp số đăng ký lưu hành.

Chuỗi hành vi trên của các bị cáo đã biến test xét nghiệm từ sản phẩm thuộc sở hữu của Nhà nước thành sản phẩm của Việt Á.

Để thuận lợi cho việc bán sản phẩm test xét nghiệm trên cả nước, Phan Quốc Việt còn cấu kết với các bị cáo thuộc Bộ KH&CN để được đề nghị tặng bằng khen đánh bóng hình ảnh, thương hiệu cho test xét nghiệm.

Bị cáo Việt cũng cấu kết với với các bị cáo thuộc Bộ Y tế để được hiệp thương theo giá đã được nâng khống, chậm kiểm tra giá hiệp thương để tạo mặt bằng giá test xét nghiệm thu lời bất chính.

Để được các đồng phạm can thiệp giúp đỡ như nêu trên, Phan Quốc Việt đã thỏa thuận ăn chia, đưa tiền hối lộ, tiền cảm ơn nhiều lần, với tổng số tiền 3,45 triệu USD và 4 tỷ đồng.

Để tiêu thụ test xét nghiệm tại nhiều địa phương với số lượng lớn và được thanh toán theo giá đã từng nâng khống, Phan Quốc Việt cùng cấp dưới đã thông đồng, cấu kết với lãnh đạo, nhân viên các cơ sở y tế công lập thực hiện hành vi trái quy định của pháp luật về đấu thầu, ứng hàng sử dụng trước, hợp thức thủ tục, hồ sơ thanh toán sau theo đơn giá mà Công ty Việt Á đưa ra trái quy định.

Quá trình tiêu thụ test xét nghiệm, Phan Quốc Việt chỉ đạo nhân viên tính toán và chi tiền % ngoài hợp đồng; trực tiếp chỉ đạo cấp dưới đưa hối lộ hơn 34 tỷ đồng cho nhiều lãnh đạo, nhân viên tại các cơ sở y tế công lập trên phạm vi cả nước.

Tổng số tiền bị cáo Việt đưa hối lộ là hơn 106 tỷ đồng. Hành vi của Phan Quốc Việt bị VKS cáo buộc gây thiệt hại hơn 1.235 tỷ đồng, trong đó thiệt hại cho Ngân sách Nhà nước hơn 431 tỷ đồng.

Ân hận muộn màng

Trước khi phiên tòa bước vào phần nghị án, HĐXX đã cho các bị cáo nói lời sau cùng. Cả 38 bị cáo đều bày tỏ sự ăn năn, hối lỗi, mong được hưởng khoan hồng để sớm trở về với gia đình, xã hội.

Cựu Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long bày tỏ sự ân hận, nói rất đau khổ, xót xa trước những sai phạm đã gây ra.

Cựu Bộ trưởng Chu Ngọc Anh cảm thấy "thật đau xót, không có gì biện minh". Bị cáo nói, sai phạm thì phải bị trừng phạt, đã phải trả giá bằng hơn 500 ngày day dứt sau khi bị bắt tạm giam, thậm chí sự day dứt ấy sẽ đeo bám bị cáo đến khi trở về với xã hội.

Cựu Bí thư Tỉnh ủy Hải Dương Phạm Xuân Thăng thì cho rằng đã nhận thức sâu sắc về sai phạm của mình khi chỉ đạo không đúng đường lối của Đảng, Nhà nước; coi đây là bài học đau xót, đắt giá nhất.

Tổng Giám đốc Công ty Việt Á Phan Quốc Việt xin nhận toàn bộ trách nhiệm về mình để giảm nhẹ cho các nhân viên công ty; đồng thời mong được hội đồng xét xử xem xét giữa đóng góp và sai phạm của bản thân khi lượng hình.

Với các bị cáo còn lại đều thể hiện sự ăn năn, hối hận, mong HĐXX cho hưởng lượng khoan hồng để sớm được trở về với gia đình, xã hội và sớm có cơ hội được làm lại cuộc đời.