Nhiều bệnh nhân hoại tử xương sọ, mặt nghi do hậu Covid-19

Mắc Covid-19 và đã được điều trị khỏi từ tháng 12/2021 nhưng đến tháng 2/2022 bà P.T.H. (60 tuổi, ngụ tỉnh Tây Ninh) bắt đầu có dấu hiệu đau đầu, sưng mắt trái và được phẫu thuật xoang tại một bệnh viện tư nhân trên địa bàn huyện Củ Chi, TP.HCM.

3 tháng sau, tình trạng của bà H. trở nên nặng nề hơn khi mặt bị sưng, rò mủ ở trán và hàm trên, bà được chuyển đến Bệnh viện Chợ Rẫy để điều trị. Qua phim chụp hình ảnh, các bác sĩ cho biết, bệnh nhân có xoang mờ, hoại tử xương khẩu cái (xương vòm miệng) và xương trán. Các bác sĩ Bệnh viện Chợ Rẫy đã quyết định phẫu thuật loại bỏ phần xương hoại tử cho bệnh nhân.

Trường hợp tương tự là nữ bệnh nhân 63 tuổi, ngụ tỉnh Khánh Hòa, từng mắc Covid-19 vào tháng 12/2021; đến tháng 2/2022, bệnh nhân có biểu hiện nhức đầu, sưng mắt.

Khi bệnh nhân được chuyển đến Bệnh viện Chợ Rẫy thì đã bị hoại tử xương sọ trán, hốc mũi, xương khẩu cái. Các bác sĩ đã lấy toàn bộ phần xương hoại tử, ổ áp xe và điều trị bằng thuốc kháng sinh, kháng nấm cho người bệnh.

Trường hợp thứ 3 là bệnh nhân Â.T.L. (45 tuổi, ngụ TP.HCM). Tháng 11/2021, bệnh nhân bị nhiễm Covid-19. Tháng 3/2022, bệnh nhân bị đau đầu, nghẹt mũi trái, sưng mặt trái. Bệnh nhân được chẩn đoán viêm xoang và chỉ định phẫu thuật tại 1 bệnh viện. Tháng 5/2022, bệnh nhân sưng mặt trái, đau đầu nên nhập vào Bệnh viện Răng Hàm Mặt Trung ương, khi chụp phim thấy tổn thương hố sàn sọ nên chuyển đến Bệnh viện Chợ Rẫy.

Trên phim thấy bệnh nhân có sưng vùng mặt trái, hốc mắt, thái dương. Vùng xương gò má và xương hốc mắt hoại tử, tổn thương hố dưới thái dương. Khi mở xương hàm, bộc lộ cung gò má thì thấy cung gò má hoại tử, mủ trào ra từ hố dưới thái dương.

Theo TS.BS Trần Ánh Bích - Phó Khoa Tai mũi họng, Bệnh viện Chợ Rẫy, trong 2 tháng gần đây, Khoa đã tiếp nhận hàng loạt ca có triệu chứng gần giống nhau gồm đau đầu, nghẹt mũi, sưng mặt, từng có tiền căn mắc Covid-19.

Kết quả chụp CT và MRI cho thấy các bệnh nhân có tổn thương, viêm hoại tử lan rộng xoang sọ hàm mặt. Có 2 ca do tình trạng quá nặng đã tử vong.

Các bác sĩ đã hội chẩn đa chuyên khoa gồm ngoại thần kinh, nhiệt đới, giải phẫu bệnh, vi sinh, dinh dưỡng... để tiến hành điều trị và can thiệp cho 3 bệnh nhân nữ. Đáng chú ý, các bệnh nhân đều không có tiền sử về bệnh tai mũi họng hay răng hàm mặt.

PGS.TS Trần Minh Trường - Nguyên Phó Giám đốc Bệnh viện Chợ Rẫy đánh giá, đây là những ca bệnh rất lạ, tình trạng hoại tử xương sọ, hàm, xoang rất nặng, các ổ viêm nhiễm nghiêm trọng.   

Sau nhiều lần hội chẩn, tranh luận, các chuyên gia tại đây thống nhất: mổ sớm, giải quyết tình trạng viêm nhiễm cho bệnh nhân. 

Các bệnh nhân đã được phẫu thuật để lấy hết phần xương chết, viêm nhiễm, các ổ áp xe. Sau đó, đánh kháng sinh, kháng nấm với tính toán kỹ lưỡng trong thời gian dài. Nếu không, sau mổ bệnh nhân vẫn có thể tử vong. Bước đầu, 3 bệnh nhân được điều trị thành công nhưng cần theo dõi, tái khám kỹ trong thời gian tới. 

Theo PGS Trần Minh Trường, hiện nay chưa thể kết luận chính xác tình trạng viêm hoại tử xương hàm, sọ mặt do Covid-19. Tuy nhiên, bằng kinh nghiệm lâm sàng, nhận thấy có mối liên quan của bệnh trên với biến thể Delta gây bệnh Covid-19.

"Chúng tôi nghĩ nhiều đến khả năng tắc mạch trong thời gian bệnh nhân mắc Covid-19. Đặc biệt biến thể Delta gây ra tình trạng tăng đông, tắc mạch", PGS Trần Minh Trường phán đoán. 

Trên thế giới, từ tháng 5/2021 đến tháng 5/2022 có 80 bài báo cáo ở Ấn Độ, Trung Quốc, một số quốc gia châu Á về sự xuất hiện các ca viêm cốt tủy xương, hoại tử xương sọ, viêm xoang tương tự chùm ca bệnh tại Bệnh viện Chợ Rẫy. 

Các bác sĩ khuyến cáo, bệnh nhân sau khi mắc Covid-19 từ 6-8 tháng có nhức đầu kéo dài, viêm xoang, có thể cần chụp CT scan sọ não để cảnh báo. 

Tuy nhiên, các cơ sở y tế không nên chỉ định các kỹ thuật trên nếu không cần thiết.