Sau 2 ngày xét xử, ngày 27/3, HĐXX sơ thẩm TAND tỉnh Cà Mau đã tuyên án đối với bị cáo Phan Quốc Khải (57 tuổi), nguyên Giám đốc Vườn quốc gia (VQG) Mũi Cà Mau cùng 4 bị cáo (nguyên là cán bộ tại VQG Mũi Cà mau) về tội "Tham ô" và "Lập quỹ trái phép".
Bốn bị cáo bao gồm: Mạc Huỳnh An (37 tuổi, nguyên kế toán trưởng); Nguyễn Hoàng Khanh (42 tuổi, nguyên thủ quỹ) Nguyễn Khánh Linh (36 tuổi, nguyên kế toán) và Nguyễn Văn Nuôi (44 tuổi, nhân viên Phòng Tổ chức - Hành chính).
Theo cáo trạng, năm 2016 - 2018, VQG Mũi Cà Mau có thu từ các nguồn như thuê máy đào, lãi ngân hàng; cho thuê mặt bằng đặt trạm phát sóng di động và tồn quỹ từ năm trước đưa sang hơn 22 triệu đồng... Tổng các nguồn trên hơn 452 triệu đồng.
Theo quy định, các khoản thu nêu trên phải nộp ngân sách nhà nước. Việc thu, chi phải đưa vào sổ sách kế toán của VQG Mũi Cà Mau, cũng như báo cáo quyết toán với Sở Tài chính. Tuy nhiên, Khải chỉ đạo An không đưa vào sổ sách kế toán mà chi theo chỉ đạo của Khải.
Kết luận giám định tài chính của Sở Tài chính, VQG Mũi Cà Mau lập 2 hệ thống sổ sách kế toán tài chính; tách rời sự kiểm soát của cơ quan tài chính; tự tạo phiếu thu chi; không ghi chép tiền thu chi vào sổ thu chi hoạt động của công đoàn; không xây dựng quy chế chi tiêu nội bộ công đoàn cơ. Hành vi lập quỹ trái phép của Khải và An gây thiệt hại tài sản nhà nước 450 triệu đồng.
Từ năm 2016 - 2018, VQG Mũi Cà Mau được Sở Tài chính hiệp y và cấp dự toán kinh phí xử phạt vi phạm hành chính hơn 683 triệu đồng. Trong đó, Trạm Bãi Bồi được cấp 241 triệu đồng; Hạt Kiểm lâm được cấp 367 triệu đồng; Phòng Kế hoạch - Tài chính được cấp 43 triệu đồng.
Số tiền cấp cho Trạm Bãi Bồi và Hạt Kiểm lâm để mua nhiên liệu cho các phương tiện đi tuần tra, kiểm soát, quản lý, bảo vệ rừng (QLBVR) trong công tác xử phạt vi phạm hành chính (VPHC). Tiền cấp cho Phòng Kế hoạch - Tài chính để chi tiền xăng cho cán bộ, công chức đơn vị tự túc bằng phương tiện cá nhân đi nộp tiền, rút tiền xử phạt VPHC 3 lần/tháng và chi sửa chữa tài sản.
Tuy nhiên, Phan Quốc Khải không công khai nguồn kinh phí cấp cho Trạm Bãi Bồi và Hạt Kiểm lâm, cũng như không cấp nguồn kinh phí cho 2 đơn vị này sử dụng.
Để lấy được tiền, Khải chỉ đạo Đặng Minh Lâm (Hạt phó Hạt Kiểm lâm) và Nguyễn Thanh Tuấn (Trạm trưởng Trạm Bãi Bồi) ký bộ chứng từ thanh toán khống nguồn kinh phí xử phạt VPHC. Lâm chỉ đạo cán bộ Hạt ký bộ chứng từ thanh toán khống trong 3 năm (2016 - 2018) với tổng số tiền 367 triệu đồng. Tuấn chỉ đạo cán bộ Trạm ký bộ chứng từ thanh toán khống trong 3 năm (2016 - 2018) với số tiền 241 triệu đồng.
Để hợp thức hóa hóa đơn mua nhiên liệu, An nhờ người mua (hoặc xin), người ký chứng từ thanh toán ký để bộ phận kế toán của VQG Mũi Cà Mau thanh toán khống nguồn kinh phí xử phạt VPHC.
Tổng số tiền thanh toán khống của Trạm Bãi Bồi và Hạt Kiểm lâm là 609 triệu đồng. Số tiền này, thủ quỹ Nguyễn Hoàng Khanh phải giao cho An. An chỉ đạo Khanh đưa cho Thanh Tuấn 20 triệu đồng và Lâm 18 triệu đồng còn lại 571 triệu đồng, Khải và An chiếm đoạt.
Khải chỉ đạo các đơn vị trực thuộc như trạm, chốt, tàu tuần tra... chỉ nhận 50% kinh phí QLBVR, nhưng khi ký thanh toán phải ký đủ 100%. Khải chỉ đạo cho Mạc Huỳnh An thanh toán khống số tiền giữ lại để cùng An chiếm đoạt hơn 4,582 tỉ đồng. Tổng số tiền Khải và An chiếm đoạt gần 5,154 tỷ đồng.
Bị cáo Nguyễn Khánh Linh không thực hiện đúng quy định của pháp luật tài chính kế toán mà thực hiện theo sự chỉ đạo của Phan Quốc Khải và Mạc Huỳnh An, lập chứng từ thanh toán khống nguồn kinh phí QLBVR và xử phạt VPHC, giúp cho An và Khải chiếm đoạt gần 5,154 tỷ đồng.
Đối với bị cáo Nguyễn Hoàng Khanh không chi đúng, chi đủ và chi không đúng đối tượng, các nguồn kinh phí QLBVR và xử phạt VPHC cho các đơn vị trực thuộc VQG Mũi Cà Mau mà thực hiện theo chỉ đạo của Khải và An, giữ lại tiền của những đơn vị này để đưa cho An và Khải, giúp cho An và Khải chiếm đoạt khoảng 5,154 tỷ đồng. Ngoài ra, Khanh còn giữ lại của Trạm Bãi Bồi 280 triệu đồng để chiếm đoạt.
Riêng bị cáo Nguyễn Văn Nuôi biết An thanh toán khống nguồn kinh phí QLBVR, nhưng vì có hưởng lợi nên Nuôi đã liên hệ với 6 DNTN bán xăng dầu cung cấp cho An 620 hóa đơn, để An thanh toán khống 50% nguồn kinh phí giữ lại, giúp An và nguyên Giám đốc VQG Mũi Cà Mau chiếm đoạt số tiền 5,154 tỉ đồng; cá nhân Nuôi hưởng lợi 227 triệu đồng.
Kết thúc phiên tòa, căn cứ các tình tiết và lời khai của các bị cáo, HĐXX tuyên phạt Phan Quốc Khải 20 năm tù về tội "Tham ô", 1 năm tháng 6 tù về tội "Lập quỹ trái phép", tổng hợp hình phạt 21 năm 6 tháng tù; Mạc Huỳnh An 17 năm tù về tội "Tham ô", 1 năm 6 tháng tù về tội "Lập quỹ trái phép", tổng hợp hình phạt 18 năm 6 tháng tù; Nguyễn Hoàng Khanh 3 năm tù; Nguyễn Khánh Linh 2 năm tù và Nguyễn Văn Nuôi 2 năm 6 tháng tù về tội "Tham ô".