Nguy cơ 'tắc nghẽn' đầu tư công vì khủng hoảng cát xây dựng ở Đà Nẵng

Những ngày cuối tháng 5, các công trình trọng điểm tại TP. Đà Nẵng như “chạy đua” với thời gian giữa lúc nguồn cát xây dựng trở nên khan hiếm chưa từng có. Trong bối cảnh hàng loạt dự án sử dụng vốn ngân sách bước vào giai đoạn nước rút, câu chuyện không đủ cát để thi công đã trở thành áp lực thường trực với các Ban quản lý dự án, chủ đầu tư và nhà thầu.

Theo ghi nhận, giá cát xây dựng trên thị trường đã tăng vọt lên mức 600.000 – 700.000 đồng/m³. Mức giá này không chỉ đội chi phí xây dựng, mà còn khiến nhiều nhà thầu rơi vào thế “tiến thoái lưỡng nan” vì thiếu nguồn cung. Có công trình đã phải thi công cầm chừng, điều phối nhân lực theo kiểu tạm thời, trong khi tiến độ thì không thể dừng lại.

Thực tế nêu trên đã được Thường trực HĐND TP. Đà Nẵng ghi nhận qua giám sát thực tiễn và phản ánh từ các cơ quan báo chí, đơn vị liên quan.

Trong văn bản gửi UBND TP. Đà Nẵng mới đây, Thường trực HĐND TP. Đà Nẵng đánh giá tình trạng khan hiếm cát và vật liệu xây dựng có chiều hướng ngày càng phức tạp, nghiêm trọng, đòi hỏi phải sớm có giải pháp xử lý cấp bách lẫn kế hoạch lâu dài.

Việc không kịp thời kiểm soát cuộc khủng hoảng vật liệu có thể dẫn tới nguy cơ không hoàn thành kế hoạch đầu tư công, ảnh hưởng trực tiếp đến chỉ tiêu tăng trưởng trên 10% mà thành phố đặt ra cho năm 2025.

Theo ông Nguyễn Minh Huy- Giám đốc Ban Quản lý dự án Đầu tư xây dựng các công trình giao thông và nông nghiệp TP. Đà Nẵng, tình trạng thiếu cát hiện tại đã ảnh hưởng trực tiếp đến tiến độ hàng loạt dự án cầu, kè, đường, nhất là các công trình dùng vốn ngân sách. Ban đã kiến nghị UBND thành phố sớm vào cuộc, làm việc với các địa phương để tháo gỡ nguồn cung, tránh để khủng hoảng vật liệu lan rộng và khó kiểm soát.

Trên cơ sở báo cáo của Ban Đô thị, Thường trực HĐND TP. Đà Nẵng đề nghị UBND TP. Đà Nẵng chỉ đạo các sở, ngành chức năng khẩn trương vào cuộc.

Trong đó, nhiệm vụ trước mắt là phối hợp với UBND tỉnh Quảng Nam, nơi đang có một số mỏ cát lớn để kiểm tra, đánh giá thực trạng khai thác và có thể xem xét nâng công suất trong giai đoạn cao điểm hiện nay. Đây được xem là hướng đi khả thi để sớm bình ổn thị trường cung ứng cát xây dựng trong khu vực, tạo điều kiện cho các công trình tiếp tục triển khai đúng tiến độ.

Về dài hạn, TP. Đà Nẵng cần rà soát lại toàn bộ quy hoạch khai thác, sử dụng vật liệu xây dựng, đồng thời xem xét các nguồn thay thế như cát nhân tạo, vật liệu tái chế, giải pháp thi công tiết kiệm tài nguyên… để giảm phụ thuộc vào nguồn cung truyền thống vốn luôn tiềm ẩn rủi ro đứt gãy.

Đồng thời, việc nâng cao năng lực dự báo, kiểm soát giá và chất lượng vật liệu cũng cần được đặt ra như một ưu tiên trong công tác điều hành và quản lý xây dựng đô thị.

Bên cạnh đó, các nhà thầu cũng cần chủ động cập nhật tình hình thị trường, dự trù phương án kỹ thuật thay thế, tính toán chặt chẽ các yếu tố đầu vào để giảm thiểu rủi ro khi giá vật liệu leo thang. Sự chủ động từ cả hai phía- chính quyền và doanh nghiệp sẽ là điều kiện tiên quyết để bảo vệ chuỗi cung ứng, giữ ổn định cho các công trình xây dựng.