Người cựu binh nghèo và hành trình tìm thân nhân cho 700 bức ảnh về mộ liệt sỹ

Gian nan tìm mộ liệt sỹ

Sinh ra và lớn lên trong gia đình nghèo đông anh em ở xã Diễn Thọ, huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An, cũng như bao chàng trai khác thời chiến, nghe theo tiếng gọi thiêng liêng của Tổ quốc, ông Đặng Quang Huynh (SN 1958) xung phong lên đuờng nhập ngũ. Ngày đại thắng, ông Huynh cùng đơn vị được lệnh vào miền Nam để truy quét tàn quân và xây dựng cơ sở. Điều đó giúp ông cảm nhận được phần nào sự khốc liệt của cuộc chiến và những tổn thất, mất mát của quân và dân ta. Trong số những người ngã xuống, có cậu ruột của ông, đến thời điểm ấy vẫn chưa tìm thấy mộ.

Đến năm 1993, sau 8 năm rời quân ngũ, ông cầm theo hơn hai triệu đồng, số tiền mà vợ chồng khó khăn lắm mới dành dụm được, quyết định vào mảnh đất Quảng Trị với mục đích tìm lại mộ người cậu đã hi sinh để thỏa nguyện niềm mong ước của ông bà ngoại lúc còn sống.

Ông Huynh chia sẻ: “Lúc đó, do hoàn cảnh khó khăn nên hành trang tôi mang theo chỉ là chiếc ba lô với vài bộ quần áo, mấy gói mì tôm, tài sản giá trị nhất là chiếc máy ảnh cơ cũ của một người bạn tặng. Tôi đã đi hết nghĩa trang này đến nghĩa trang khác, từ Trường Sơn, Cam Lộ, Đường 9 đến Hải Lăng, Vĩnh Linh rồi Khe Sanh, Hải Trường... Đến đâu, tôi cũng thấy tên tuổi liệt sỹ quê Nghệ An nhưng không thấy tấm bia nào khắc tên người cậu của mình. Lúc đó, tôi bắt đầu có ý tưởng sẽ chụp lại những tấm bia mộ ấy để về quê có cơ hội sẽ tìm đến báo cho thân nhân những người đang nằm lại nơi mảnh đất này”.

Ông Đặng Quang Huynh nói về hành trình tìm thân nhân liệt sỹ

Nghĩ là làm, trong chuyến hành trình đầu tiên đó, ông Huynh đã chụp được hơn 300 bức ảnh về ngôi mộ các liệt sỹ. Nửa năm sau, trong hành trình tiếp theo, ông chụp thêm được 400 bức ảnh nữa. Vậy là, ông có khoảng 700 bức ảnh sau 2 cuộc hành trình đi qua 25 nghĩa trang khắp mảnh đất Quảng Trị, trong khi đó mộ người thân thì vẫn bặt vô âm tín.

Đến nay, sau hơn 10 năm, trực tiếp tìm đến nhà, qua thư từ, nhắn tin truyền hình và bạn bè thân quen, ông Đặng Quang Huynh đã chuyển được khoảng 450 bức ảnh. Điều ấy đồng nghĩa với việc chừng ấy gia đình thân nhân nhận được thông tin về nơi yên nghỉ của con em, người nhà mình. Việc làm của ông Huynh khiến cho nhiều người nể phục và biết ơn. Tuy nhiên, ông Huynh vẫn đang đau đáu bởi còn nhiều người thân vẫn chưa tìm được mộ của liệt sỹ: “Hiện tại vẫn còn biết bao người mẹ ngóng con, vợ ngóng chồng,…vì vậy nên “hành trình tìm người thân cho mộ liệt sỹ” của tôi sẽ còn tiếp tục”.

Hành trình tìm thân nhân cho gần 450 mộ liệt sỹ

Bà Cao Thị Hải (SN 1962) - vợ ông Huynh cho biết: “Sau 2 chuyến đi tìm mộ cho người cậu không thấy, ông ấy trở về nhà và vay mượn tiền anh em, bạn bè để in những tấm ảnh đã chụp. Lúc đó gia đình tôi đang rất khó khăn, cơm không đủ ăn, thế nên nhiều người biết chuyện đã bảo ông nhà tôi bị “gàn”. Riêng tôi, khi biết được tâm nguyện của chồng, tôi hết sức ủng hộ”.

Khi đã in được ảnh, ông Huynh lại lần theo địa chỉ trên bia mộ từng tấm ảnh tìm đến tận nhà của các liệt sỹ để chỉ cho thân nhân biết địa điểm con em họ đang yên nghỉ. Với chiếc xe đạp “cà tàng” ông bắt đầu một hành trình mới vô cùng vất vả và cực nhọc. Ông đi khắp nơi ở Nghệ An như: Huyện Diễn Châu, Nam Đàn, Đô Lương, Tân Kỳ,… để đưa ảnh bia mộ liệt sỹ cho người nhà.

Rất nhiều gia đình, sau khi tìm được mộ người thân đã tìm đến nhà ông Huynh để cảm ơn và để được tận mắt chứng kiến cuộc sống của người cựu chiến binh giàu lòng nhân ái ấy. Hầu hết gia đình liệt sỹ đều gặp hoàn cảnh khó khăn nên những món quà họ mang theo rất bình dị như bó chè, quả cam, chục trứng… Nhưng có lẽ với người cựu chiến binh ấy, món quà quý giá hơn cả là hàng trăm bức thư mà người thân liệt sỹ từ khắp mọi miền gửi về tri ân.

Với ông, mỗi lần mở thư ra đọc lại bùi ngùi xúc động vì vui mừng, vì quá hạnh phúc. Đó là những dòng thư chân tình, nghẹn ngào. Trong số hàng trăm bức thư ấy, ông Huynh vô cùng ấn tượng với những dòng tâm tình của ông Nguyễn Văn Quảng, trú xã Quỳnh Xuân, huyện Quỳnh Lưu (Nghệ An), em trai liệt sỹ Nguyễn Văn Thư. Bức thư có đoạn viết: “Vô cùng biết ơn anh Huynh, cựu chiến binh có lòng nhân hậu đã giúp đỡ gia đình chúng tôi với tất cả sự vô tư. Và tôi được biết nhiều gia đình được anh Huynh giúp đỡ như gia đình chúng tôi. Bố tôi trước lúc qua đời có ước nguyện duy nhất là tìm được hài cốt anh Thư. Bây giờ chắc bố tôi đã được yên lòng nơi chín suối. Xin ghi ơn tấm lòng nhân hậu của anh”. Những bức thư này, được ông cất giữ cẩn thận, trang trọng. Nó như là động lực để ông tiếp tục thực hiện công việc của mình.

Ông Hoàng Công Văn –Hội Cựu chiến binh xã Diễn Thọ cho biết: “Việc làm của ông Huynh thật ý nghĩa. Nhờ việc làm của ông ấy mà nhiều người thân liệt sỹ đã tìm được mộ của con em mình. Ông ấy đã nhiều lần được huyện Diễn Châu tuyên dương và tặng giấy khen. Việc làm của ông Huynh rất đáng để cho nhiều người học tập và noi theo”.

Bây giờ, dù sức khỏe có phần hạn chế vì những vết thương mỗi khi trái gió trở trời lại tái phát khiến ông đau đớn, nhưng người cựu chiến binh ấy vẫn đang hăng say với công việc thầm lặng của mình. Ông tâm sự: “Gần một tháng nay, tôi phải đi bệnh viện liên tục. Còn hơn 200 bức ảnh nữa, tôi sẽ cố gắng gửi hết cho mọi người. Mỗi gia đình tìm được mộ liệt sỹ khiến tôi rất vui và có thêm động lực để tiếp tục hành trình của mình”.