“Ngón tay thối” của Savchenko và mối quan hệ Nga - Ukraine

Savchenko, 34 tuổi, là một trong những phụ nữ đầu tiên của Ukraine được huấn luyện làm phi công không quân, và là nữ phi công đầu tiên lái máy bay ném bom Sukhoi Su-24 và trực thăng Mi-24.

Với cáo buộc tham gia vụ pháo kích làm thiệt mạng 2 phóng viên Nga ở miền đông Ukraine hồi tháng 6/2014, Savchenko bị các công tố viên Nga đề nghị kết án 23 năm tù giam.
 

 Nữ phi công người Ukraine Nadezhda Savchenko

“Ngón tay thối” của Savchenko

Vụ bắt giữ Savchenko bị Nga bắt giữ hiện còn nhiều tình tiết bí ẩn, mang nhiều tính suy đoán, và trở thành đề tài gây tranh cãi giữa Moscow và Kiev.

Moscow cho biết Shavchenko bị biên phòng khu vực Voronezh bắt khi trà trộn vào đám binh lính Ukraine tìm cách xâm nhập vào lãnh thổ Nga, để xin tị nạn.

Theo Ủy ban điều tra Nga, họ có bằng chứng cho thấy Savchenko lái trực thăng khi tham gia tấn công các chiến binh thuộc lực lượng vũ trang của nước CHND Lugansk tự xưng (LPR) hồi tháng 6/2014; và đã chỉ điểm cho lực lượng pháo binh Ukraine, dẫn đến cái chết cho 2 nhà báo Nga Igor Kornelyuk và Anton Voloshin.

Kiev mặc dù thừa nhận Savchenko có tham gia trận pháo binh, song khẳng định cái chết của 2 phóng viên Nga do chính họ gây ra khi không tuân thủ các quy tắc an toàn ngoài chiến trường. Ukraine còn cáo buộc, chính lực lượng vũ trang của CHND Lugansk (LPR) đã chuyển giao tù binh sang cho Nga bất hợp pháp.

Ban đầu, phiên tòa xét xử Savchenko dự kiến mở vào ngày 9/3/2015 ở tòa án thành phố Donetsk thuộc tỉnh Rostov, miền Nam nước Nga, nhưng sau đó bị hoãn đến 30/7/2015 do sức khỏe của cô không đảm bảo.

Trì hoãn tiếp tục kéo dài khi nữ phi công Ukraine quyết định tuyệt thực trong nhiều ngày để phản đối cáo buộc của Moscow và việc mình bị giam giữ “bất hợp pháp”.

“Tuyệt thực” được Savchenko liên tục sử dụng như một cách để khẳng định thái độ của mình đối với chính quyền Moscow. Thậm chí, trong phiên tòa ngày 9/3 tại Rostov, Nga, Savchenko còn giơ ngón tay giữa lên: “Đây là lời cuối của tôi”.

“Ngón tay thối” được xem là hành động phỉ báng, đáng bị lên án và trừng phạt không chỉ trong bóng đá mà còn ở nhiều trường hợp khác. Với Nga, “ngón tay thối” của Savchenko chỉ càng khiến cho tình hình thêm căng thẳng, chẳng khác nào “đổ dầu vào lửa”.

Savchenko giơ "ngón tay thối": “Đây là lời cuối của tôi”.

Biểu tình và trừng phạt

Ngày 6/3, hàng trăm người biểu tình tấn công Đại sứ quán Nga ở thủ đô Kiev đòi thả tự do cho Savchenko đồng thời kêu gọi chính quyền Kiev cắt đứt quan hệ ngoại giao và kinh tế với Nga. Họ còn đốt cờ Nga, ném trứng và đá vào hình Tổng thống Vladimir Putin trong sứ quán.

Ngay sau đó, Đại sứ quán Nga tại Kiev đã gửi công hàm phản đối tới Bộ Ngoại giao Ukraine phản đối vụ phá hoại các xe ô tô của cơ quan ngoại giao đỗ gần tòa đại sứ.

Thư ký báo chí Đại sứ quán Nga tại Ukraine cho rằng, đây là một hành động có chuẩn bị và được tổ chức tốt khi những người này mang theo rất nhiều cờ Nga để giẫm đạp và đốt, còn lực lượng cảnh sát có mặt ở đó thì “thờ ơ” và không hề can thiệp.

Hàng trăm người biểu tình tấn công Đại sứ quán Nga ở thủ đô Kiev đòi thả tự do cho Savchenko

Trong khi đó, Mỹ, Liên minh châu Âu và Ukraine đã nhiều lần đề nghị nhanh chóng trả tự do cho nữ phi công này. Tổng thống Ukraine Petro Poroshenko thì tuyên bố đây là hành động “xâm lược”, trái với luật lệ quốc tế, khẳng định sẽ “làm tất cả những gì có thể” để mang Savchenko trở lại Ukraine.

Đáp lại, cơ quan điều tra Nga cho biết chuyện đòi thả Savchenko là không tưởng, “chẳng khác gì việc Poroshenko thay thế Barrack Obama làm Tổng thống Mỹ”!

Quan hệ Nga và Ukraine ngày càng trở nên căng thẳng khi Kiev đưa ra danh sách trừng phạt 35 quan chức Nga, trong đó đầu bảng là Tổng thống Nga Putin.

Thậm chí, 57 nghị sĩ Nghị viện châu Âu còn ký thư kêu gọi Cao ủy Ngoại giao và Chính sách An ninh của EU áp dụng lệnh trừng phạt cá nhân với Tổng thống Nga và 28 người khác liên quan trường hợp nữ phi công Ukraine bị Nga bắt.

Bản án cuối cùng quyết định số phận “nữ anh hùng” của người Ukraine, hay là “cỗ máy giết người” đối với Nga, có thể sẽ là cột mốc quan trọng đưa mối quan hệ Moscow - Kiev bước sang một “giai đoạn” mới. Tuy nhiên, quan hệ ấy “nóng” hay “lạnh”, hay mang một màu sắc nào khác, tất cả phụ thuộc vào thái độ của Nga, Ukraine, và phương Tây.

Còn giờ đây, hãy chờ kết quả phiên tòa kết án diễn ra vào ngày 21/3 tới. Trong khi đó, Savchenko vẫn tiếp tục tuyệt thực!