Ngoại trưởng Mỹ tới Afghanistan để cứu thỏa thuận hòa bình

Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo.

Hôm nay (23/3), ngoại trưởng Hoa Kỳ Mike Pompeo đã tới thủ đô Afghanistan, trong chuyến thăm không được báo trước để giúp cứu vãn một thỏa thuận lịch sử giữa Washington và Taliban, được ký kết hồi tháng 2 nhưng bị cản trở bởi những mâu thuẫn chính trị nội bộ.

Chuyến thăm diễn ra bất chấp đại dịch Covid-19 và vào thời điểm các nhà lãnh đạo thế giới giảm bớt các chuyến thăm chính thức.

Chuyến thăm của ông đang được theo dõi chặt chẽ để xem liệu nó có thể giải quyết bế tắc chính trị kéo dài hàng tuần hay không.

Kể từ khi ký thỏa thuận, tiến trình hòa bình Afghanistan vẫn giậm chân tại chỗ vì khủng hoảng chính trị với các cuộc đấu đá chính trị nội bộ. Tổng thống Ashraf Ghani và đối thủ chính trong cuộc bầu cử hồi tháng 9/2019 là ông Abdullah Abdullah, đều tuyên bố là tổng thống và làm lễ tuyên thệ nhậm chức vào đầu tháng 3. Ngoại trưởng Pompeo sẽ gặp riêng rẽ với Tổng thống Ghani và ông Abdullha trước khi gặp cả hai.

Bên những mâu thuẫn chính trị nội bộ của Afganistan, một cuộc tranh cãi về việc thả tù nhân và các chính trị gia đối thủ của nhau đã cản trở tiến trình hòa giải giữa Taliban và chính phủ Afghanistan, vốn không phải là một bên của thỏa thuận Hoa Kỳ-Taliban, được ký tại Doha.

Đại diện đặc biệt của Hoa Kỳ Zalmay Khalilzad, người đã dành phần lớn thời gian của mình ở Kabul kể từ khi ký thỏa thuận, tuần trước đã cố gắng thuyết phục cả hai bên hành động nhanh chóng trong việc việc thả tù nhân, một điều kiện mà Taliban đã đặt ra cho các cuộc đàm phán.

Thỏa thuận được ký ngày 29/2 nhằm mở đường cho Taliban đàm phán với chính phủ Afghanistan, bao gồm hiệp ước rút quân đội nước ngoài nhằm chấm dứt hiệu quả cuộc chiến dài nhất của Hoa Kỳ.

Mỹ đã cấp hàng tỷ USD mỗi năm cho ngân sách Afghanistan, trong đó có đóng góp cho quân đội nước này. Khủng hoảng chính trị cũng gây cản trở cho việc khởi động đàm phán hòa bình giữa các phe phái nội bộ Afghanistan, trong đó có Taliban. Hội nghị hòa giải dân tộc với sự tham gia của tất cả các phe phái được coi là bước đi quan trọng trong thỏa thuận hòa bình, giúp quốc gia Nam Á có thêm cơ hội hòa bình và cho phép Mỹ đưa binh sỹ về nước.

Chuyến thăm của Pompeo diễn ra vào thời điểm mà sự đi lại toàn cầu đã bị đình trệ bởi đại dịch Covid-19 đã lây nhiễm hơn 300.000 và giết chết hơn 14.000 trên toàn cầu.

Với 40 ca nhiễm virus corona ở Afghanistan khiến ngày càng gia tăng nỗi lo sợ rằng hàng ngàn người trở về nhà từ nước láng giềng Iran mỗi ngày có thể thúc đẩy sự bùng phát dịch bệnh ở một quốc gia có mạng lưới y tế công cộng bị tàn phá bởi nhiều năm chiến tranh.