Ngày Quốc tế Người cao tuổi 1/10: Lan tỏa yêu thương, gìn giữ giá trị sống cho thế hệ trẻ

Chăm sóc và phát huy vai trò của người cao tuổi

Ngày 1/10 hằng năm được Liên Hợp Quốc chọn là Ngày Quốc tế Người cao tuổi nhằm nâng cao nhận thức về người cao tuổi, thúc đẩy hành động của các tổ chức, chính phủ, cộng đồng chống kỳ thị tuổi già và đặt người cao tuổi vào trung tâm của các chính sách phát triển bền vững.

Già hóa dân số hiện là xu thế mang tính toàn cầu, ảnh hưởng mạnh mẽ tới nhiều lĩnh vực của đời sống xã hội. Số liệu của Liên Hợp Quốc cho thấy, tại một nửa số quốc gia trên thế giới, tuổi thọ trung bình đã vượt ngưỡng 75 tuổi, tăng hơn 25 năm so với mức của năm 1950.

Ngày Quốc tế người cao tuổi 1/10, thông điệp “chung tay chăm lo, hỗ trợ người cao tuổi” càng có ý nghĩa khi Việt Nam đã chính thức bước vào giai đoạn già hóa nhanh, với gần 17 triệu người cao tuổi.

Năm nay, thế giới kỷ niệm lần thứ 35 Ngày Quốc tế người cao tuổi với chủ đề “Người cao tuổi thúc đẩy hành động ở địa phương và toàn cầu: Khát vọng - An sinh - Quyền lợi của chúng ta”. Không chỉ là đối tượng thụ hưởng, người cao tuổi còn là động lực thúc đẩy tiến bộ, đóng góp tri thức và kinh nghiệm của mình trong các lĩnh vực của đời sống xã hội.

Các quốc gia cần xây dựng chính sách trao quyền, bảo đảm người cao tuổi được tiếp cận công bằng với dịch vụ chăm sóc sức khỏe, đồng thời xóa bỏ mọi hình thức phân biệt đối xử.

Tổng Thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres nhấn mạnh, chủ đề Ngày Quốc tế người cao tuổi năm nay là lời nhắc nhở: người cao tuổi chính là nhân tố mạnh mẽ tạo nên sự thay đổi, tiếng nói của họ cần được lắng nghe trong quá trình hoạch định chính sách và xây dựng xã hội công bằng, không phân biệt.

Ở Việt Nam, quá trình già hóa dân số đang diễn ra với tốc độ nhanh. Hiện cả nước có khoảng 17 triệu người cao tuổi, chiếm gần 17% dân số, trong đó gần 60% thuộc nhóm từ 60 đến 70 tuổi. Dự báo đến năm 2030, tỷ lệ này sẽ tăng lên khoảng 20% và đến năm 2050 có thể vượt mốc 30% dân số.

Trước thực tế này, Đảng, Nhà nước luôn đề cao vị trí, vai trò của người cao tuổi trong đời sống chính trị, xã hội. Nhiều chủ trương, chính sách đã được cụ thể hóa, hình thành khuôn khổ pháp luật tương đối toàn diện, tiếp cận người cao tuổi không chỉ ở góc độ an sinh mà còn như một nguồn lực quan trọng đóng góp cho phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng hệ thống chính trị vững mạnh và gìn giữ giá trị văn hóa truyền thống.

Theo Trung ương Hội Người cao tuổi Việt Nam, những năm qua, công tác bảo vệ, chăm sóc và phát huy vai trò người cao tuổi đã trở thành nội dung thi đua trọng tâm.

Hội đã tích cực tham mưu, đề xuất nhiều chính sách, nổi bật là kiến nghị Quốc hội sửa đổi, bổ sung Luật Người cao tuổi, hạ độ tuổi hưởng trợ cấp xã hội và nâng mức trợ cấp phù hợp.

Cùng với xu hướng già hóa, gánh nặng bệnh tật và nhu cầu chăm sóc sức khỏe của người cao tuổi ngày càng gia tăng. Số liệu cho thấy, hơn 70% người cao tuổi mắc cùng lúc nhiều bệnh mãn tính, phổ biến như sa sút trí tuệ, tim mạch, đái tháo đường, thoái hóa cơ xương khớp…

Ở các địa phương, công tác chăm lo người cao tuổi ngày càng được chú trọng. Nhiều tỉnh, thành phố đã tham mưu chính sách hỗ trợ mua bảo hiểm y tế, xây dựng, sửa chữa nhà cho người cao tuổi nghèo, nâng mức trợ cấp xã hội. Đến nay, cả nước có hơn 2 triệu người cao tuổi hưởng chính sách bảo trợ xã hội, trong đó trên 95% được cấp thẻ bảo hiểm y tế.

Chiến lược dài hạn trong chăm sóc sức khỏe người cao tuổi

Thời gian qua, công tác chăm sóc sức khỏe người cao tuổi luôn nhận được sự quan tâm, chỉ đạo sát sao của Đảng, Chính phủ thông qua các văn bản chỉ đạo, Nghị quyết, Luật Người cao tuổi, Chương trình chăm sóc sức khỏe người cao tuổi đến năm 2030…

Đặc biệt, vừa qua Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 72; Nghị quyết đã nêu định hướng mỗi tỉnh, thành phố có ít nhất 1 bệnh viện lão khoa, hoặc bệnh viện đa khoa có chuyên khoa lão khoa; các cơ sở chăm sóc người cao tuổi tiếp tục hoàn thiện hệ thống dịch vụ phục hồi chức năng kết hợp hiệu quả giữa các cơ sở y tế và các cơ sở chăm sóc người cao tuổi… Bộ Y tế đang tích cực phối hợp với Hội Người cao tuổi Việt Nam triển khai các hoạt động chăm sóc sức khỏe người cao tuổi.

Chính quyền các cấp và Hội Người cao tuổi tổ chức nhiều hoạt động thiết thực chăm lo đời sống, động viên tinh thần để người cao tuổi tiếp tục phát huy vai trò trong gia đình, cộng đồng và xã hội.

Tại các địa phương, các hoạt động chăm sóc người cao tuổi cũng đang được đẩy mạnh. Riêng tại Hà Nội, theo Sở Y tế Hà Nội, Thành phố đã triển khai nhiều giải pháp, mô hình chăm sóc sức khỏe người cao tuổi tại cộng đồng, phát huy vai trò của người cao tuổi trong gia đình và xã hội, mang lại nhiều kết quả.

Gần đây, Hà Nội đã ban hành Kế hoạch về triển khai thực hiện Chương trình chăm sóc sức khỏe người cao tuổi trên địa bàn giai đoạn 2026 – 2030.

Trong đấy có nhiều mục tiêu quan trọng như: 100% người cao tuổi được khám sức khỏe định kỳ tối thiểu 1 lần/năm; 90% người cao tuổi được quản lý bệnh không lây nhiễm; 90% người cao tuổi tự chăm sóc được trang bị kiến thức, kỹ năng; 100% người cao tuổi không thể tự chăm sóc sẽ được chăm sóc bởi gia đình hoặc cộng đồng; 100% các câu lạc bộ người cao tuổi có nội dung chăm sóc sức khỏe; 90% xã/phường có câu lạc bộ chăm sóc sức khỏe hoặc đội tình nguyện viên chăm sóc người cao tuổi…

Đặc biệt, Hà Nội cũng đặt mục tiêu 100% bệnh viện (trừ chuyên khoa nhi) có khoa lão hoặc giường dành riêng cho người cao tuổi…

Trong đấy, đặt mục tiêu hình thành mạng lưới chăm sóc sức khỏe người cao tuổi đa tầng, đa dạng loại hình (chăm sóc tại nhà, cộng đồng, cơ sở bán trú và lưu trú), đồng thời phát triển nguồn nhân lực chăm sóc được đào tạo bài bản, có chứng chỉ hành nghề, đáp ứng yêu cầu của xã hội già hóa. Đặc biệt, sẽ thành lập các tổ chăm sóc sức khỏe người cao tuổi tại xã, phường…

Người cao tuổi không chỉ cần được chăm lo về đời sống vật chất và tinh thần, mà còn giữ vai trò là điểm tựa tinh thần, tấm gương đạo đức và kho tàng tri thức, kinh nghiệm quý giá của dân tộc. Việc phát huy vai trò của họ trong kỷ nguyên mới cũng chính là khơi dậy sức mạnh nội sinh, góp phần tạo nên động lực để dân tộc vươn lên mạnh mẽ.