Nga - Ukraine bắt đầu vòng đàm phán mới giải quyết khủng hoảng ngũ cốc

Đây là cuộc họp đầu tiên có sự tham dự trực tiếp của các quan chức Nga và Ukraine kể từ ngày 29/3, khi Moscow và Kiev bắt đầu đàm phán hòa bình tại Thổ Nhĩ Kỳ, nhằm chấm dứt xung đột.

Theo CNN, Thổ Nhĩ Kỳ đang phối hợp với Liên hợp quốc để thúc đẩy các bên đạt được một thỏa thuận nhằm giải quyết tình trạng giá cả các mặt hàng như ngũ cốc, dầu ăn, nhiên liệu và phân bón tăng vọt sau khi xảy ra cuộc xung đột ở Ukraine hồi cuối tháng 2 năm nay.

Các nhà ngoại giao cho biết, vòng đàm phán trên sẽ thảo luận việc các tàu, thuyền của Ukraine dẫn đường cho các tàu chở ngũ cốc vào và ra khỏi khu vực cảng có mìn, các bên xung đột nhất trí ngừng bắn trong khi các tàu, thuyền chở ngũ cốc di chuyển, còn Thổ Nhĩ Kỳ dưới sự hỗ trợ của Liên hợp quốc có nhiệm vụ kiểm tra các tàu, thuyền nhằm giải quyết mối quan ngại của Moscow về việc có thể buôn lậu vũ khí.

Ông Pyotr Ilyichev, một quan chức thuộc Bộ Ngoại giao Nga nhấn mạnh, Nga sẵn sàng tạo điều kiện cho các tàu, thuyền thương mại nước ngoài tham gia hoạt động xuất khẩu ngũ cốc của Ukraine, tuy nhiên Moscow muốn kiểm tra và giám sát các tàu, thuyền này để tránh trường hợp buôn lậu vũ khí.

Trong khi đó, hãng tin RIA dẫn lời một nguồn tin ngoại giao khác cho biết, phía Nga còn muốn hủy bỏ những trở ngại đối với hoạt động xuất khẩu do các lệnh trừng phạt của phương Tây gây ra.

Nga và Ukraine là những nhà cung cấp ngũ cốc hàng đầu thế giới. Kể từ khi căng thẳng với Nga leo thang, xuất khẩu ngũ cốc của Ukraine đã giảm còn 33%, kéo theo giá lương thực toàn cầu tăng cao và làm dấy lên quan ngại về an ninh lương thực.

Cuộc xung đột tại Ukraine diễn biến phức tạp kể từ sau quyết định mở chiến dịch quân sự đặc biệt ở vùng Donbass của Tổng thống Nga Vladimir Putin, cùng với các lệnh trừng phạt của phương Tây nhằm vào Moscow đang làm gián đoạn nguồn cung ngũ cốc, gia tăng nguy cơ xảy ra cuộc khủng hoảng lương thực ở nhiều nước trên thế giới.

Trước thực trạng đó, Liên hợp quốc đã kêu gọi Ukraine và Nga cùng Thổ Nhĩ Kỳ thảo luận về việc thiết lập một hành lang trên biển giúp nối lại hoạt động xuất khẩu ngũ cốc an toàn.

Ngày 21/6 tại Moscow diễn ra các cuộc đàm phán giữa phái đoàn quân sự Nga và Thổ Nhĩ Kỳ về vấn đề xuất khẩu ngũ cốc Ukraine. Quan chức Bộ Ngoại giao và Quốc phòng của Thổ Nhĩ Kỳ đánh giá đàm phán tích cực, mang tính xây dựng và hai bên nhất trí tiếp tục thảo luận về một hành lang an toàn trên Biển Đen để phục vụ xuất khẩu ngũ cốc từ Ukraine.

Tiếp đó, đến ngày 8/7, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov tuyên bố, nước này sẵn sàng đàm phán với Ukraine và Thổ Nhĩ Kỳ về vấn đề ngũ cốc tồn đọng của Kiev. Tuy nhiên, ông nhấn mạnh "về vấn đề ngũ cốc của Ukraine, Kiev phải gỡ mìn quanh các cảng của nước này hoặc đảm bảo hành lang an toàn qua những khu vực có mìn và Thổ Nhĩ Kỳ sẵn sàng đảm bảo an toàn cho các tàu".

Tổ chức Nông Lương Liên hợp quốc (FAO) cho biết, tại Ukraine hiện vẫn còn 18 triệu tấn ngũ cốc và hạt có dầu của mùa vụ năm ngoái tồn đọng trong các kho chứa, trong khi quốc gia này dự kiến sẽ thu được 60 triệu tấn nữa vào mùa vụ năm nay. Nếu không xuất khẩu được số ngũ cốc tồn đọng, Ukraine có nguy cơ bị thiếu kho chứa để bảo quản ngũ cốc.

Kể từ khi Nga tiến hành chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine hồi cuối tháng 2 vừa qua, các cảng của Ukraine ở Biển Đen, chiếm khoảng 80% xuất khẩu nông sản của nước này, đã bị phong tỏa. Tuy nhiên, gần đây, Ukraine nỗ lực xuất khẩu ngũ cốc bằng đường sông.

Thứ trưởng Cơ sở hạ tầng của Ukraine, ông Yuriy Vaskov ngày 13/7 thông báo có 16 tàu đã đi qua cửa sông Bystre trên sông Danube trong 4 ngày qua. Thông báo cho biết 16 tàu đang chờ được chất hàng để xuất khẩu ngũ cốc của Ukraine ra nước ngoài, trong khi hơn 90 tàu khác đang chờ đến lượt đi qua kênh Sulina.

Theo ông Vaskov, chỉ 4 tàu được đi qua tuyến Sulina mỗi ngày, trong khi cần có 8 tàu đi qua. Quan chức trên cũng cho biết thêm rằng, Ukraine đang đàm phán với phía Romania và đại diện Ủy ban châu Âu (EC) về việc tăng cường vận tải qua kênh Sulina. Nếu đáp ứng đủ các điều kiện trên và với việc mở cửa Bystre, ông Vaskov hy vọng tình trạng tắc nghẽn tàu sẽ sớm được giải quyết trong vòng một tuần và lượng xuất khẩu ngũ cốc của Ukraine sẽ tăng lên 500.000 tấn/tháng.