Ngày 5/2 (mùng 8 tháng Giêng), tại cụm di tích đình Cả Phù Liễn, xã Đồng Tĩnh, huyện Tam Dương, tỉnh Vĩnh Phúc, tưng bừng diễn ra Lễ hội Đúc Bụt – một trong những lễ hội truyền thống đặc sắc của địa phương.
Lễ hội Đúc Bụt, còn gọi là Lễ hội Cướp chiếu, được tổ chức hằng năm vào mùng 8 và mùng 9 tháng Giêng, trong đó chính hội diễn ra vào ngày mùng 8. Đây không chỉ là dịp để người dân địa phương vui xuân mà còn nhằm tái hiện một giai đoạn lịch sử hào hùng gắn liền với Ngọc Kinh công chúa – nữ tướng tài ba, có công chiêu mộ nghĩa sĩ, tập hợp lực lượng và rèn đúc vũ khí chống giặc ngoại xâm. Để tưởng nhớ công lao to lớn của bà, người dân làng Phù Liễn đã lập đền thờ, gọi là đền Đức Bà.
Một trong những nghi thức quan trọng và độc đáo nhất của lễ hội là lễ Đúc Bụt. Ba chàng trai trẻ, khỏe mạnh, chưa lập gia đình, có phẩm hạnh tốt được dân làng tuyển chọn để hóa thân thành “Bụt”. Trước khi nhập vai, họ được rước ra giếng thiêng để tắm rửa sạch sẽ rồi trát bùn lên người – một nghi thức mang ý nghĩa linh thiêng, tượng trưng cho sự gột rửa, tái sinh.
Sau khi hoàn tất nghi thức, ba ông Bụt được rước về đình làng để tham gia phần diễn trò đặc sắc. Tại đây, những tích trò sĩ, nông, công, cổ mà Ngọc Kinh công chúa từng truyền dạy được tái hiện công phu, mang đậm hơi thở của đời sống lao động xưa.
Một trong những khoảnh khắc sôi động nhất của lễ hội là lễ cướp chiếu phát lộc. Sau khi chủ tế và 16 quan viên làm lễ trình Thánh, nghi thức tút chiếu khỏi ba ông Bụt bắt đầu. Tấm chiếu được xem như vật phẩm may mắn, ai may mắn cướp được một phần của chiếu sẽ gặp nhiều thuận lợi trong năm mới.
Với những nét độc đáo, lễ hội Đúc Bụt không chỉ là niềm tự hào của người dân Đồng Tĩnh mà còn góp phần bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống, mang đến một khởi đầu năm mới đầy may mắn và phúc lộc.