Nên dẹp bớt xổ số

Nhà nào được lợi thì ít thấy nhưng hại nhà thì nhiều lắm. Ở đây có cả hại trực tiếp  vì mua xổ số quá tốn kém và hại ăn theo là trò lô đề, đến nỗi dân gian có câu “lô đề ra đê mà ở”. Nhạc hiệu chương trình truyền hình trực tiếp buổi quay xổ số luôn nhắc nhở “chắc chắc trượt” mà vẫn lắm người ôm mộng giầu có mỗi ngày. 

Xổ số phát triển khắp các tỉnh và phát hành “với” sang tỉnh khác để cạnh tranh bằng cơ cấu giải lớn hơn. Kinh doanh xổ số quốc doanh cứ liên tục phát triển nếu không bị xới lên khi có những đoàn sang Mỹ để “học tập” cách hoạt động xổ số cho cán bộ, lãnh đạo tỉnh đương chức và hưu trí trong sự bất bình của dư luận. Và dư luận cũng hơn một lần bất bình vì thu nhập của các sếp xổ số. Giám đốc công ty mà hưởng mức lương cao nhất ngành tài chính, gấp 4 lần Bộ trưởng không phải do tài năng, do cống hiến mà do cơ chế độc quyền dành cho ngành xổ số kiến thiết.

Có không ít ý kiến chê trách rằng, cán bộ quản lý các công ty xổ số sung sướng, giàu sang trên mồ hôi, nước mắt của hàng chục vạn người nghèo khó đi bán vé số dạo với thu nhập bọt bèo.

Theo Bộ Tài chính, doanh thu toàn ngành xổ số cả nước trong năm 2013 là 58.629 tỉ đồng, trong đó nộp ngân sách 17.600 tỉ đồng. Năm 2014 thu về trên 63.000 tỉ đồng, nộp ngân sách hơn 20.100 nghìn tỉ đồng.

Tương tự, năm 2015, dù chưa có thống kê chính thức nhưng doanh thu toàn ngành xổ số cũng lên đến khoảng 70.000 tỉ đồng, tăng trên 10% so với năm 2014 nhưng nộp ngân sách vẫn cò con.

Các chuyên gia tài chính nhận xét rằng, mức đóng góp không đến 30% doanh thu vào ngân sách nhà nước của ngành xổ số là không thỏa đáng. Ở Mỹ. nơi họ định sang học có cơ cấu như sau: 50% cho giải thưởng, 40% cho công ích và 10% cho chi phí.

Ai cũng biết rằng, hoạt động kinh doanh của các công ty xổ số rất đơn giản, chi phí đầu tư thấp hơn nhiều so với các công ty nhà nước hoạt động trong lĩnh vực khác, chủ yếu bao gồm hoạt động in ấn, phân phối, bộ máy quản lý và tổ chức trả thưởng. Tất cả lợi thế này đều xuất phát từ cơ chế độc quyền mà các công ty xổ số kiến thiết đang thực hiện.

Mục đích của xổ số giờ không còn đúng như tên gọi của nó là kiến thiết, xây dựng phúc lợi cho cộng đồng nói chung chứ không phải là kinh doanh thuần túy, đơn giản. Ngành xổ số được Nhà nước cho cơ chế độc quyền, không có công ty cổ phần, công ty TNHH nào được nhảy vào làm mà đều phải là công ty một thành viên do Nhà nước làm chủ sở hữu.

Đã đến lúc Bộ Tài chính cần có chế tài giám sát, bịt các kẽ hở để các công ty xổ số loại bỏ tất cả các chi phí không hợp lý. Các công ty làm ăn kém cần giải thể để là tổng đại lý cho công ty khác, khỏi tốn kém nuôi cả bộ máy. Dứt khoát phải thực hiện 50% chi thưởng, nộp ngân sách 40% và chi phí phát hành 10% như ở nhiều nước mà có công ty xổ số đã đi học tập, chấm dứt cảnh “bòn nơi khố rách đãi nơi quần hồng”!