Nan giải việc đốc thúc, đòi nợ BHXH

Theo số liệu từ BHXH tỉnh Thanh Hóa, tính đến ngày 31/12/2022, toàn tỉnh hiện có hơn 3.300 đơn vị, doanh nghiệp nợ đọng BHXH, BHYT, BHTN với số tiền hơn 466 tỉ đồng.

Theo lý giải, do ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19, các đơn vị vẫn chưa phục hồi được, nhất là đơn vị có số lao động lớn gặp nhiều khó khăn trong sản xuất kinh doanh; một số đơn vị ngừng hoạt động không có khả năng thanh toán; một số đơn vị chậm được thanh toán vốn các hợp đồng, công trình, dự án dẫn đến không nộp được tiền BHXH, BHYT, BHTN cho người lao động.

Thống kê của BHXH tỉnh Thanh Hóa cho thấy, một số doanh nghiệp có số tiền nợ lớn và thời gian kéo dài là: Công ty TNHH FLC Samson Golf & Resort với 862 lao động, nợ 22 tháng với số tiền hơn 18,8 tỉ đồng; Công ty TNHH MTV Công nghiệp tàu thủy Thanh Hóa với 50 lao động, nợ 79 tháng với số tiền hơn 15,4 tỉ đồng; Xí nghiệp Sông Đà 10.5 với 202 lao động, nợ 22 tháng với số tiền hơn 6,3 tỉ đồng; Công ty CP Lilama 5 với 70 lao động, nợ 52 tháng với số tiền hơn 14,9 tỉ đồng.

Trong đó, có đơn vị nợ kéo dài, khó có khả năng thu hồi như: Công ty CP Công nghiệp tàu thủy Hoàng Long, nợ hơn 7,6 tỉ đồng; Công ty CP Xây dựng Hancorp.2, nợ hơn 37,5 tỉ đồng; Công ty CP Đầu tư xây dựng Công trình giao thông 838, nợ hơn 6,6 tỉ đồng…

Nguyên nhân chủ quan xuất phát từ ý thức tuân thủ pháp luật về BHXH, BHYT, BHTN của người sử dụng lao động chưa nghiêm, không thực hiện đúng các quy định của pháp luật trong việc thu nộp BHXH, BHYT, BHTN, một số đơn vị hành chính sự nghiệp thụ hưởng ngân sách nhà nước cũng nợ BHXH, BHYT, BHTN.

BHXH tỉnh Thanh Hóa tuyên truyền về BHXH, BHYT, BHTN

Bên cạnh đó, việc xử lý sau thanh tra, kiểm tra tại các doanh nghiệp nợ còn nhiều hạn chế, chưa có biện pháp xử lý triệt để các trường hợp vi phạm về trốn đóng, nợ đóng BHXH, BHYT, BHTN. Nhiều doanh nghiệp không thực hiện kết luận sau thanh tra, kiểm tra.

Cũng theo BHXH tỉnh Thanh Hóa, ngoài các nguyên nhân khiến nhiều đơn vị, doanh nghiệp chây ỳ nợ đọng bảo hiểm, còn có nguyên nhân do công tác khởi kiện chưa được thực hiện. Theo Luật BHXH số 58/2014/QH13, từ ngày 01/01/2016 cơ quan BHXH không có quyền khởi kiện ra Tòa án đối với hành vi vi phạm pháp luật về BHXH mà giao quyền khởi kiện cho tổ chức Công đoàn.

Trước tình trạng trên, cơ quan chức năng tỉnh Thanh Hóa đang tích cực thực hiện đồng bộ các giải pháp để đảm bảo quyền lợi của người lao động trên tinh thần thượng tôn pháp luật. BHXH tỉnh Thanh Hóa đã phân công trách nhiệm cho cán bộ lãnh đạo, chỉ đạo, đôn đốc thu nợ; hằng tháng gửi Thông báo kết quả đóng BHXH, BHYT, BHTN đến chủ sử dụng lao động và cử cán bộ chuyên quản đến đơn vị quyết liệt để đôn đốc nộp BHXH, BHYT, BHTN.

Thành lập các đoàn thanh tra đột xuất đơn vị nợ và thanh tra chuyên nghành đóng BHXH, BHYT, BHTN, BHTNLĐ-BNN. Gửi công văn đôn đốc nợ và yêu cầu thực hiện trích chuyển với tất cả các đơn vị nợ từ 3 tháng trở lên; Phối hợp với Phòng thanh tra- kiểm tra rà soát để tham mưu cho lãnh đạo nghành chuyển cơ quan công an những đơn vị có dấu vi phạm việc thực hiện pháp luật về đóng BHXH, BHYT, BHTN.

Tích cực tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương ban hành các văn bản chỉ đạo đôn đốc công tác thu nợ BHXH, BHYT, BHTN. Tổ chức triển khai thực hiện nghiêm Công văn số 9647/UBND-KTTC, ngày 6/7/2021 của Chủ tịch UBND tỉnh về việc chấn chỉnh việc chậm trích, nộp BHXH, BHYT, BHTN trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa; Triển khai thực hiện Quy chế phối hợp số 1999/QCPH-BHXH-TCT ngày 9/7/2021 về chia sẻ dữ liệu và phối hợp công tác giữa BHXH Việt Nam và Tổng cục Thuế.

Đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính trong công tác đăng ký tham gia, giải quyết các chế độ chính sách về BHXH, BHYT, BHTN cho người tham gia và thụ hưởng. Triển khai đồng bộ việc giao dịch điện tử đối với các đơn vị, doanh nghiệp tham gia BHXH; thực hiện kết nối hệ thống thông tin giám định BHYT; tổ chức tiếp nhận hồ sơ và trả kết quả thông qua dịch vụ bưu chính nhằm tạo điều kiện thuận lợi nhất cho doanh nghiệp, người lao động khi tham gia và thụ hưởng chế độ BHXH, BHYT, BHTN.

Phối hợp với Công an tỉnh Thanh Hóa, Hiệp hội Doanh nghiệp triển khai Điều 214 “Tội gian lận BHXH, BHTN”, Điều 215 “Tội gian lận BHYT”, Điều 216 “Tội trốn đóng BHXH, BHYT, BHTN cho người lao động” theo Bộ luật Hình sự đến các doanh nghiệp thuộc Hiệp hội Doanh nghiệp tỉnh.

Thống kê của BHXH tỉnh Thanh Hóa cho thấy, từ năm 2020 - 2022 qua thanh tra, kiểm tra đã xử phạt vi phạm hành chính đối với 16 đơn vị nợ BHXH, BHTN, BHYT với tổng số tiền xử phạt là 1.935.980.967 đồng. Trong đó, năm 2020 xử phạt 5 đơn vị, số tiền xử phạt là 686.762.000 đồng; năm 2021 xử phạt 01 đơn vị, số tiền xử phạt là 150.000.000 đồng; năm 2022 xử phạt 10 đơn vị, số tiền xử phạt là 1.099.218.967 đồng. Ngoài ra, BHXH tỉnh Thanh Hóa đã lập và chuyển hồ sơ đến cơ quan cảnh sát điều tra kiến nghị khởi tố đối với 5 đơn vị nợ BHXH.