Chương trình trợ cấp thất nghiệp của Mỹ, một phần quan trọng của mạng lưới an toàn cho thị trường lao động, đang đối mặt với thử thách lớn nhất trong hơn một thập kỷ.
Hơn 2 triệu đơn đăng ký thất nghiệp có thể được nộp trong tuần này, các nhà kinh tế cho biết, khi những người làm việc cho các nhà hàng, quán bar, khách sạn và các doanh nghiệp khác đột nhiên mất việc vì dịch Covid-19.
Mọi người thất nghiệp do dịch Covid-19 tập trung trước văn phòng Bộ Lao động bang New York, tại quận Brooklyn của thành phố New York, Mỹ, ngày 20 tháng 3 năm 2020.
Các nhà phân tích cho biết, việc giảm thiểu số lượng nhân viên làm việc trong lĩnh vực bảo hiểm thất nghiệp và các khoản chi cho bảo hiểm thất nghiệp trong thời kỳ kinh tế phát triển tốt khiến cho việc chuẩn bị cho tình trạng thất nghiệp tăng đột biến trở nên khó khăn.
Michele Evermore, một nhà phân tích chính sách cao cấp của Dự án Luật Việc làm Quốc gia ở Washington, DC, cho biết, các bang hiện không có khả năng đáp ứng tình trạng thất nghiệp cao nhất trong lịch sử có thể sẽ diễn ra trong vòng một vài tuần tới.
Đại dịch đang giáng một đòn mạnh vào các bang đang đối mặt với tình trạng thiếu ngân sách. Có tới 23 tiểu ban đã cạn kiệt các quỹ bảo hiểm thất nghiệp từ năm ngoái, trước cả khi dịch Covid-19 bùng nổ, theo một tính toán của Bộ Lao động cho biết.
Một số người đăng ký nhận bảo hiểm trong tuần này đã gặp phải các rắc rối trong việc tắc nghẽn đường truyền trang web cũng như đường dây điện thoại và các sự chậm trễ khác.
Sau khi bị mất việc tại một quán bar ở thành phố New York, Caitlin Ma, 29 tuổi, đã lên mạng để đăng ký thất nghiệp và tem thực phẩm vào ngày 19/3. Tuy nhiên, “hệ thống trang web đăng ký đã bị tắc nghẽn”, cô cho biết. Để đẩy nhanh việc nhận được các tem thực phẩm của mình, Caitlin Ma đã phải đến làm việc trực tiếp ở các văn phòng, bất chấp các khuyến nghị ở nhà của các quan chức y tế.
Đăng nhập vào trang web của Bộ Lao động bang New York tăng 400% so với lưu lượng truy cập thông thường và yêu cầu nhận bảo hiểm thất nghiệp tăng hơn 1000% ở một số khu vực trong tuần này, ông Deanna Cohen, phát ngôn viên của Bộ cho biết. Nhà nước đang phải huy động hơn 700 nhân viên để đối phó với sự gia tăng này, ông Cohen nói.
Bộ Lao động Hoa Kỳ, nơi phát hành các hướng dẫn của liên bang về chương trình bảo hiểm thất nghiệp, thời gian gần đây đã cho các bang tự quyết trong việc chi trả bảo hiểm cho những người tạm thời nghỉ việc, nhưng không phải tất cả các bang đã tạo ra sự thay đổi.
California cung cấp trợ cấp thất nghiệp cho những người bị cắt giảm giờ làm vì Covid-19. New York đã bỏ qua thời gian chờ đợi một tuần trước khi nhận trợ cấp cho những người không có việc làm vì đóng cửa hoặc cách ly liên quan đến coronavirus. Trong khi đó, Massachusetts đang gia hạn thời gian nhận bảo hiểm thất nghiệp cho những người đã đang nhận trợ cấp từ trước khi dịch Covid-19 bùng phát.
North Carolina, nơi mà hồ sơ đăng ký nhận trợ cấp thất nghiệp cũng đã tăng đột biến trong tuần này, cho biết bất cứ ai bị mất việc do dịch Covid-19, bao gồm cả những người không mất việc nhưng bị giảm thu nhập do giảm thời gian làm cũng được nhận bảo hiểm thất nghiệp.
Trong khi đó, các nhà lập pháp ở Mississippi đã không đồng ý với một dự luật mở rộng đối tượng được nhận trợ cấp thất nghiệp, và hiện đang tạm dừng cấp bảo hiểm cho đến ngày 1 tháng 4.
Mười tiểu bang, bao gồm Florida, Alabama, Bắc Carolina và Georgia, đã cắt giảm thời gian nhận trợ cấp tối đa trong vài năm qua xuống dưới 26 tuần - đây là tiêu chuẩn cho hầu hết các bang.
Một dự luật được Thượng viện thông qua trong tuần này có thể tăng tài trợ cho các Sở Lao động nhà nước và sẽ cung cấp các lợi ích mở rộng ở các bang nơi tỷ lệ thất nghiệp tăng ít nhất 10%. Khoản tài trợ đó có thể cung cấp hỗ trợ cần thiết cho các bang hiện đang gấp rút tuyển dụng để xây dựng lại đội ngũ nhân viên của họ.
Một số nhân viên khách sạn tại Miami sau khi nộp đơn xin trợ cấp thất nghiệp trực tuyến phàn nàn rằng họ được thông báo sẽ mất tới 72 giờ để được thông báo rằng mọi thứ đang được xem xét. Những người khác cho biết họ dự kiến sẽ phải đợi một tuần hoặc hơn thế.
Vào thứ Sáu, một thông báo trên trang web của Bộ Lao động quốc gia cho biết bộ phận giải quyết trợ cấp thất nghiệp sẽ cần thời gian chờ đợi cao hơn bình thường.
Florida đang lên kế hoạch thuê hơn 100 nhân viên để giúp xử lý các yêu cầu bồi thường và bắt đầu từ tuần tới. Trung tâm chăm sóc khách hàng thời gian tới làm việc cả bảy ngày trong tuần - Tiffany Vause, phát ngôn viên của Cơ hội kinh tế Florida, cho biết.
Mở rộng các trợ cấp thất nghiệp có thể giúp ổn định nền kinh tế sau khi suy thoái - và tăng tốc độ phục hồi - bằng cách cung cấp cho những người mất việc tiền mặt để họ có thể sử dụng để mua hàng tạp hóa, gas và các nhu yếu phẩm khác. Những thay đổi mà một số bang đang thực hiện có thể giúp giảm bớt đòn giáng xuống nền kinh tế địa phương của mình.
Dave Cooper, một nhà phân tích kinh tế cấp cao của Viện Chính sách kinh tế tại Washington DC, cho biết, thật đáng tiếc khi chúng ta phải chờ khi có một cuộc khủng hoảng để nhận ra tầm quan trọng của việc mọi người tham gia chương trình bảo hiểm thất nghiệp tốt như thế nào.
Tuy nhiên, các điều chỉnh gần đây của chương trình bảo hiểm thất nghiệp có thể khiến những người tự làm chủ và những người làm việc theo hợp đồng bị mất việc vì Covid-19 có thể không đủ điều kiện để được giúp đỡ.