Một thời để nhớ

Sau khi nghe tin Chủ tịch Hồ Chí Minh từ trần, với quyết tâm “Biến đau thương thành hành động cách mạng, học tập và làm theo di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh”, ngày 9/10/1969, du kích xã Duy Vinh đã dùng khối thuốc nổ 100kg cài sẵn dưới lòng sông nơi tàu địch thường xuyên qua lại, một tổ du kích dùng M72, AK phục kích trên bờ. Khi bọn địch vừa lọt vào ổ phục kích, lực lượng du kích địa phương nhanh chóng tấn công, nổ mìn tiêu diệt hoàn toàn bọn địch trên tàu, trong đó có tên cố vấn Mỹ.

Đây là trận đánh mà du kích xã Duy Vinh dành để tưởng nhớ Bác Hồ, thể hiện quyết tâm trong lời thề “Quyết tâm đánh giặc Mỹ đến thắng lợi hoàn toàn”.

Vận dụng kinh nghiệm từ đây, du kích xã Duy Vinh đã mưu trí bố trí phương án vừa đánh tàu địch, vừa đánh bọn chi viện trục vớt. Đêm 12/11/1969, tổ du kích địa phương phối hợp cùng bộ đội Huyện Duy Xuyên phục kích 3 tàu địch từ Cửa Đại kéo vào. Khi chiếc đầu tiên lọt vào ổ phục kích tại đầu đoạn sông Thôn Đông, hàng loạt đạn B40 nã lên đầu bọn địch, làm nổ tung rồi chìm hẳn, hai chiếc còn lại vội vã quay đầu tháo chạy. Đúng dự kiến, sáng hôm sau bọn địch đổ quân lên bờ tại Cồn Biền để bảo vệ cho trực thăng trục vớt kéo xác tài lên. Cả trung đội địch vừa lên bờ liền bị vướng mìn làm nhiều tên chết và bị thương.

Tiếp đà chiến công, ngày 25/11/1969, du kích xã Duy Vinh dùng bom lép 250kg cải tiến thành mìn bắn vào đồn địch tại Nỗng Bà Điềm diệt gọn số địch trong lô cốt.

Qua những lần bị du kích đánh phủ đầu, bọn địch điên cuồng lùng sục đánh phá những nơi chúng nghi là có cán bộ du kích, tiếp tục cắm thêm các chốt điểm tại Hà Tân, Nam Tịnh, Bàn Thạch, mở rộng đường sá để dễ dàng chuyển quân. Mặc dù đồn địch ken dày, hàng ngày trên bờ, dưới sông, máy bay quần thảo lùng sục, nhưng cán bộ du kích xã Duy Vinh vẫn kiên cường trụ bám, luồn lách với địch để liên lạc với dân. Thậm chí vào sâu các khu dồn dân để chỉ đạo xây dựng cơ sở… lần lượt xây dựng được gần 100 quần chúng cốt cán, có cả thành viên Hội đồng ngụy tham gia giữa lòng địch.

Sang giai đoạn 1973 – 1975, giai đoạn này quân viễn chinh Mỹ không còn trên đất Duy Xuyên, nhưng âm mưu và thủ đoạn của địch vẫn rất nham hiểm. Chúng tăng cường lực lượng Bảo an ra sức đánh phá vùng Đông Quảng Nam, trong đó có địa bàn xã Duy Vinh nhằm giữa vững hành lang chiến lược và khu vực Hội An. Do vậy, nhiều chốt điểm của địch được tăng cường để bảo vệ đường cái mới. Đối với lực lượng của ta, tuyến đường này cũng là hành lang quan trọng, là nơi giao lưu tiếp cận với các địa phương lân cận như Hội An, Điện Bàn, Thăng Bình, Quế Sơn. Do vậy, ta quyết giữ không cho địch mở rộng địa bàn, nhất là ban đêm phải thuộc về ta để đảm bảo liên lạc, giao lưu giữa các vùng cách mạng.

Thực hiện chỉ thị của cấp trên, cán bộ du kích Duy Vinh và khu Đông chuẩn bị phương án cắm cờ, giữ đất và tang cường các hoạt động vận động tổ chức quần chúng bên trong các khu dồn dân đấu tranh với địch để quay về lãng cũ khi Hiệp định Paris có hiệu lực.

Ngay trong đêm 26/01/1973, cơ sở mật khu dồn dân Xuyên Long đã rải truyền đơn khắp nơi nói rõ thắng lợi của ta và thất bại của Mỹ, yêu cầu chính quyền Sài Gòn nghiêm chỉnh thi hành Hiệp định Paris. Sáng hôm sau, cờ của ta tung bay khắp các nơi, trong đó có cả cờ khổ lớn được treo sát khu dồn dân. Nhìn những lá cờ tung bay phất phới, người dân trong các khu dồn phấn khởi, tự hào vì đây là những lá cờ chính họ bí mật may ngay giữa lòng địch.

Cuối năm 1973 đầu năm 1974, địch mở chiến dịch Bình Tân 3 hòng xóa vùng căn cứ của ta tại Vùng Đông Duy Xuyên. Ngày 25/1/1974, lực lượng du kích xã Duy vinh phối hợp với du kích vùng Đông và bộ đội Huyện Duy Xuyên tập kích đánh tan tác Đại đội Bảo An của địch khi chúng vừa tập kết quân. Chiến thắng này là bước ngoặt góp phần quan trọng vào việc bảo vệ vùng giải phóng và căn cứ địa của cán bộ du kích Vùng Đông, bước đầu đánh bại âm mưu bình định lấn chiếm của địch.

Thừa thắng, cán bộ du kích địa phương liên tiếp phục kích lập chiến công xóa sổ hoàn toàn các chốt điểm của địch tại Nam Tịnh, Hà Đước, Bàn Thạch trong đó đáng chú ý là trận phục kích chốt điểm Bàn Thạch du kích địa phương đã xóa sổ 20 tên địch.

Với thắng lợi liên tiếp trên khắp các chiến trường cả nước nói chung và Quảng Nam nói riêng, tư tưởng dao động trong hàng ngũ ngụy quân, ngụy quyền ngày càng tăng lên. Những ngày cuối tháng 3/1975, bọn tàn quân từ khắp nơi lũ lượt kéo về Duy Vinh để về Hội An. Chớp thời cơ, ngay trong đêm 25/3/1975 lực lượng du kích địa phương đột nhập vào các khu dồn dân phát động quần chúng nổi dậy, chiếm giữ các cơ quan hội đồng, đưa lực lượng du kích mật ra hoạt động công khai, tịch thu và trang bị vũ khí trong kho địch cho lực lượng du kích.

Ngày 28/3/1975, quận lỵ Duy Xuyên bị quân ta chiếm giữ, huyện Duy Xuyên hoàn toàn giải phóng, tạo thế và lực mới cho cuộc tổng tiến công thần tốc tiếp tục giải phóng hàng loạt địa phương tại Quảng Nam, tiến tới đánh đòn quyết định vào Đà Nẵng, phối hợp cùng quân và dân toàn miền Nam thẳng tiến giải phóng Sài Gòn, kết thúc Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, giải phóng hoàn toàn miền Nam thống nhất đất nước.