Mã hóa bất động sản - hướng đi mới dưới khung pháp lý thử nghiệm

Với vị thế là quốc gia có tỷ lệ người dùng ứng dụng công nghệ blockchain thuộc nhóm cao hàng đầu thế giới, Việt Nam đang hội tụ đầy đủ yếu tố về công nghệ, nguồn nhân lực và thị trường để phát triển lĩnh vực này. Một trong những ứng dụng tiềm năng nhất chính là mã hóa tài sản thực, đặc biệt là bất động sản.

Mã hóa tài sản, hay còn gọi là tokenization, là quá trình chuyển đổi một tài sản hữu hình thành các đơn vị số có thể giao dịch trên nền tảng blockchain. Điều này cho phép các nhà đầu tư tham gia với số vốn nhỏ, đồng thời mở rộng khả năng huy động vốn cho doanh nghiệp.

Tuy nhiên, trước khi hình thức tokenization được quan tâm rộng rãi, Việt Nam đã từng chứng kiến nhiều mô hình chia nhỏ bất động sản không thành công. Những dự án kêu gọi hàng trăm người cùng đầu tư vào một mảnh đất hoặc căn hộ, nhưng lại thiếu khung pháp lý rõ ràng và cơ chế xử lý tranh chấp. Các vấn đề phát sinh từ quyền sở hữu, thanh khoản kém, và rủi ro pháp lý khiến mô hình này gặp thất bại và dần bị bỏ ngỏ.

Những vấn đề trên là lý do vì sao tokenization tài sản cần được nhìn nhận như một bước phát triển tiếp theo, nhưng phải đi kèm với những giải pháp căn cơ hơn về cơ chế vận hành và luật pháp.

Khi được vận hành trong một hệ thống minh bạch và được bảo vệ pháp lý, mã hóa bất động sản có thể trở thành lời giải hiệu quả cho bài toán vốn và mở rộng quyền tiếp cận tài sản.

Tại sự kiện Blockstar - HCMC Meetup vừa diễn ra tại Thành phố Hồ Chí Minh, ông Mai Huy Tuần, Tổng Giám đốc SSI Digital, nhận định: "Nếu có một cơ chế minh bạch, chủ đầu tư uy tín và dòng tiền rõ ràng, khả năng thu hút dòng vốn là rất lớn. Điều quan trọng nhất là phải có một hệ sinh thái pháp lý đủ tin cậy để nhà đầu tư yên tâm".

Theo ông, cơ chế thử nghiệm có kiểm soát (sandbox) chính là bước đi chiến lược cần thiết để đưa các mô hình token hóa bất động sản vào thực tế. Khi đã có khung pháp lý, mọi giao dịch sẽ phải thực hiện định danh (KYC), và điều này cho phép Nhà nước không chỉ kiểm soát mà còn thu thuế. Tính định danh là điều cần thiết để thị trường vận hành minh bạch và hiệu quả.

Thêm vào đó, ông Nguyễn Hồ Hưng, Chủ tịch Hội đồng quản trị Chứng khoán APG và PVC Land khẳng định: "Sandbox giúp Nhà nước thử nghiệm có kiểm soát, thay vì để thị trường phát triển một cách tự phát".

Ông Hưng cho rằng, không chỉ dừng lại ở khả năng kiểm soát rủi ro, sandbox còn đóng vai trò là bệ phóng để thu hút dòng vốn lớn từ nhà đầu tư trong và ngoài nước. Với hơn 20 triệu tài khoản tiền mã hóa đang hoạt động tại Việt Nam, dòng tiền đang tồn tại trong "vùng xám" là rất lớn. Nếu được dẫn hướng vào các sản phẩm được pháp luật công nhận, như token bất động sản, đây sẽ là nguồn lực tài chính mới vô cùng tiềm năng.

Trong quá trình xây dựng trung tâm tài chính quốc tế, việc triển khai sandbox còn giúp nâng cao vai trò của Thành phố Hồ Chí Minh trong chiến lược phát triển quốc gia, khi thành phố trở thành nơi thử nghiệm và vận hành thành công các mô hình mã hóa tài sản. Điều này không chỉ mang lại nguồn lực cho thị trường bất động sản, mà còn góp phần hình thành hệ sinh thái tài chính số hiện đại và hiệu quả tại Việt Nam. Mã hóa bất động sản vì vậy không chỉ là một bước tiến công nghệ, mà còn là nền tảng để tái cấu trúc thị trường vốn, hướng đến phát triển bền vững trong dài hạn.