Lưu trữ, bảo quản, số hóa để bảo tồn di sản điện ảnh

Hội thảo được tổ chức nhằm nâng cao nhận thức về công tác lưu trữ, bảo quản, số hóa, phục chế phim; đánh giá thực trạng công tác bảo quản, lưu trữ số hóa và phục chế phim tại Việt Nam từ đó có được định hướng và đề xuất các giải pháp để nâng cao hiệu quả trong công tác lưu trữ, bảo quản, số hóa, phục chế phim, hướng tới mục tiêu bảo tồn và phát huy giá trị của tư liệu hình ảnh động.

Hội thảo nằm trong khuôn khổ Hội nghị lần thứ 25 Hiệp hội các Viện Lưu trữ Nghe nhìn Đông Nam Á - Thái Bình Dương (SEAPAVAA) tại Việt Nam do Viện Phim Việt Nam tổ chức.

Theo ông Nguyễn Xuân Dư, Phó viện trưởng Viện Phim Việt Nam, tại Việt Nam, trong khi các lĩnh vực sản xuất, phát hành, chiếu bóng của ngành điện ảnh đều đã chuyển đổi sang kỹ thuật số thì các đơn vị lưu trữ phim mới đang ở những giai đoạn đầu tiên của quá trình số hóa, phục chế tư liệu. Nhìn nhận về khó khăn trong hoạt động lưu trữ, bảo quản phim ở Viện Phim Việt Nam, bà Đinh Thị Thúy Chinh, Phó trưởng phòng Bảo quản (Viện Phim Việt Nam), cho hay một trong những vấn đề là trang thiết bị, máy móc dùng cho tu sửa, phục hồi phim nhựa còn bị hạn chế; bên cạnh đó, nhân lực làm công việc phục chế với phim nhựa phải có tay nghề tốt và phải được đào tạo thường xuyên qua các trường dạy nghề, lớp chuyên ngành.

Hội nghị đã nhận được nhiều ý kiến đóng góp, những trao đổi trực tiếp từ các đại biểu tham dự, xoay quanh hoạt động lưu trữ, bảo quản phim ở Việt Nam; Ý nghĩa của hoạt động bảo tồn di sản điện ảnh Việt Nam. Một số tham luận đề cập đến xu hướng chuyển đổi số trong lĩnh vực điện ảnh, trong công tác lưu trữ, bảo quản và số hoá phim, xu thế áp dụng công nghệ ứng dụng trí tuệ nhân tạo vào tu sửa, phục hồi phim điện ảnh lưu trữ…

Nhiều ý kiến trong hội thảo đều đồng quan điểm: phim/điện ảnh là di sản văn hóa cần được bảo tồn. “Phim nhựa 35 mm chính là định dạng rực rỡ nhất nhưng cũng mong manh nhất”, đạo diễn Nguyễn Hoàng Điệp nói và cho rằng: “Phim đang “chết” đi và “chết” nhanh hơn chúng ta tưởng”. Theo chị, một cái chết vật lý của những cuốn phim chắc chắn sẽ kéo theo những cái chết - sự biến mất của tinh thần và trí tuệ con người.

Hiện tại, Ơ kìa Hà Nội film production đang xây dựng dự án Bảo tồn di sản điện ảnh thông qua phục chế và số hóa 4k từ phim 35 mm bản gốc. Theo dự án này, Viện Phim Việt Nam là nơi phối hợp cung cấp bản phim, chuyên gia, cung cấp thiết bị, xây dựng quy trình, tham gia hoàn thiện bản phim số hóa, thực hiện lưu trữ. Còn Ơ kìa Hà Nội film production là đơn vị đánh giá, lập danh sách phim, mời chuyên gia cho các công đoạn scan phim, phục chế, số hóa, tổ chức phát hành bao gồm chiếu cho công chúng trong nước và tham gia các liên hoan phim quốc tế.