Lễ tưởng niệm 718 năm ngày mất Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn

Phó chủ tịch UBND tỉnh Hải Dương Lương Văn Cầu đọc diễn văn tưởng niệm và khai hội. Trong đó, khẳng định, đã thành tục lệ thiêng liêng - Tháng Tám giỗ Cha, nhân dân cả nước lại nô nức về trẩy hội đền Kiếp Bạc, tưởng nhớ Đức Thánh Hưng Đạo Đại Vương. Trong không khí linh thiêng của mùa thu tháng Tám, tại vùng đất Kiếp Bạc linh thiêng còn âm vang hào khí Đông A trên 700 năm trước, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân tỉnh Hải Dương tổ chức trọng thể Lễ tưởng niệm 718 năm ngày mất của Anh hùng dân tộc Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn và Khai hội mùa Thu Côn Sơn - Kiếp Bạc năm 2018.

Hải Dương là vùng đất có bề dày truyền thống lịch sử, văn hóa, là phên dậu phía Đông của Kinh thành Thăng Long xưa, từ lâu đã nổi tiếng là vùng đất địa linh, nhân kiệt. Tiêu biểu trong đó là Khu di tích đặc biệt quốc gia Côn Sơn - Kiếp Bạc, tâm điểm của vùng đất thiêng “Chí Linh bát cổ”. Vùng đất này “Mạch tự Huyền Đinh, thế ngăn Đông Bắc, rồng chầu hổ phục, sông núi linh thiêng”. Nơi đây, trời bày đất dựng, hình thế hiểm yếu về quân sự, đắc địa về phong thủy. Vào thời Trần, Quốc Công Tiết Chế Trần Hưng Đạo đã lập đại bản doanh Vạn Kiếp, cùng vua tôi nhà Trần tổ chức hội quân với ý chí quyết chiến, quyết thắng đập tan ý đồ bành trướng của đế quốc Nguyên Mông xâm lược ở thế kỷ 13.

Quốc Công Tiết chế Trần Hưng Đạo tên thật là Trần Quốc Tuấn sinh năm 1228, thuộc dòng dõi tôn thất quý tộc nhà Trần. Từ nhỏ, Trần Quốc Tuấn đã nổi tiếng là người có dung mạo khôi ngô, thông minh xuất chúng, thông kim bác cổ, văn võ song toàn, hội tụ đầy đủ các đức tốt: Nhân, Nghĩa, Lễ, Trí, Tín. Là người tài năng, lại biết giữ gìn rường mối quốc gia, nên qua 4 đời vua Trần, ông đều được trọng dụng, để tiếng thơm lưu truyền, hậu thế tôn vinh, thờ phụng. Trần Hưng Đạo là một hình tượng sáng ngời của lòng yêu nước, tinh thần quật khởi đấu tranh giải phóng dân tộc.

Vào thế kỷ 13, quân Nguyên Mông đã ba lần xâm lược nước ta (vào năm 1258, 1285, 1288). Dưới sự lãnh đạo tài tình của Trần Hưng Đạo, quân đội nhà Trần đã vượt qua muôn vàn khó khăn và thử thách “lấy ít địch nhiều, lấy yếu thắng mạnh” đã ba lần đánh tan hàng vạn quân Mông Nguyên xâm lược hùng mạnh, giành thắng lợi lẫy lừng, “tiếng vang đến phương Bắc, đến giặc cũng thường gọi ông là An Nam Hưng Đạo Vương mà không dám gọi thẳng tên". Ba lần kháng chiến chống giặc Nguyên Mông thắng lợi của nước Đại Việt đều có công lao to lớn của ông. Tên tuổi của ông đã gắn liền với những chiến công hiển hách ở Đông Bộ Đầu, Hàm Tử, Tây Kết, Chương Dương, Vạn Kiếp, Bạch Đằng Giang… và mãi mãi là niềm tự hào của dân tộc Việt Nam trong lịch sử dựng nước và giữ nước. Chiến thắng của Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn và quân đội Nhà Trần đã góp phần đánh dấu chấm hết thời kỳ đỉnh cao của quân Nguyên - Mông trong lịch sử. Công lao to lớn này đã đưa ông lên hàng "thiên tài quân sự có tầm chiến lược, và là một anh hùng dân tộc bậc nhất của nhà Trần”.

Các đại biểu và nhân dân dâng hương tưởng niệm Anh hùng dân tộc Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn

Không chỉ biết đến với vài trò là một nhà quân sự thiên tài, Trần Quốc Tuấn còn soạn 02 bộ sách để dạy các tướng lĩnh đương thời cầm quân đánh giặc là Binh Thư yếu lược và Vạn Kiếp tông bí truyền thư. Trong đó, tiêu biểu với bài “Hịch tướng sĩ” được viết bằng giọng văn thống thiết, hùng hồn đã khích lệ tinh thần yêu nước, căm thù giặc, làm lay động hàng ngàn tướng sĩ. Dưới trướng của Ông, nhiều bậc hiền tài đã hết lòng phò vua giúp nước như Trương Hán Siêu, Trần Thì Kiến, Phạm Ngũ Lão, Nguyễn Chế Nghĩa, Yết Kiêu, Dã Tượng… Với công lao to lớn đó, ông đã được các vua Trần phong làm Đại vương và lập đền thờ khi còn sống tại Vạn Kiếp gọi là Sinh từ; Thượng hoàng Trần Thánh Tông đích thân soạn văn bia ca ngợi công đức của Hưng Đạo Vương, gọi là Sinh bi. Lúc ông lâm bệnh sắp qua đời, vua Trần Anh Tông về thăm và hỏi kế sách giữ nước, ông trả lời: “Vua tôi đồng tâm, anh em hòa mục, cả nước góp sức… Khoan thư sức dân làm kế sâu rễ, bền gốc, đó là thượng sách giữ nước”.

Ngày 20 tháng Tám năm Canh Tý 1300, ông mất tại phủ đệ Vạn Kiếp, triều đình tiến phong THÁI SƯ THƯỢNG PHỤ THƯỢNG QUỐC CÔNG NHÂN VŨ HƯNG ĐẠO ĐẠI VƯƠNG. Nhân dân Đại Việt suy tôn ông là ĐỨC THÁNH TRẦN CỬU THIÊN VŨ ĐẾ, lập đền thờ để tưởng nhớ công lao to lớn của Ngài đối với non sông, đất nước ngay trên nền vương phủ gọi là đền Kiếp Bạc. 

Thán phục trước tài năng, công đức to lớn của Hưng Đạo Đại Vương, sử thần Ngô Thì Sỹ đã viết: “Tài văn võ có thể làm phép cho muôn đời, mà không nhận sự tốt đẹp ấy. Anh hùng lừng danh hai nước mà không nhận là người làm nên công nghiệp lớn lao ấy. Thế lực có thể bạt núi, lấp sông, xua tan sấm chớp, mà vẫn nơm nớp sợ oai trời gang tấc; lòng trung thấu tận mặt trời, mặt trăng; khí tiết động tới quỷ thần… Thật là tấm gương sáng ngàn đời cho bề tôi vậy!”.

Trải qua hơn 7 thế kỷ, đến nay tư tưởng giữ nước lấy dân làm gốc, cùng tri thức quân sự, cách dùng người, lòng trung quân ái quốc của Hưng Đạo Đại Vương vẫn là bài học sâu sắc đối với các thế hệ hôm nay và mai sau. Với tinh thần yêu nước, ý thức tự lực, tự cường, Hưng Đạo Đại vương là người anh hùng của dân tộc. Trong tâm thức mỗi người dân Việt Nam, ông là một Thượng đẳng phúc thần, là đức Thánh Trần. Vẫn còn nơi đây, sừng sững “Vạn Kiếp núi lồng hình kiếm dựng”, “Lục Đầu vang dậy tiếng quân reo”, làm tiêu tan dã tâm xâm lược của hàng vạn quân thù. Vẫn còn đây một Bình Than “Vua tôi đồng lòng, anh em hòa mục” - một Diên Hồng, cả nước “vạn người như một” bừng bừng chí khí “Sát thát”, quyết giữ gìn vẹn toàn đất nước, non sông. 

Lễ hội mùa thu Côn Sơn - Kiếp Bạc năm 2018 và tưởng niệm 718 năm ngày mất của anh hùng dân tộc Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn diễn ra từ ngày 19/9 đến 29/9/2018 (tức từ ngày 10 tháng 8 đến 20 tháng 8 âm lịch) với các nghi lễ: lễ khai hội, lễ ban ấn, lễ cầu an - hội hoa đăng, hội quân trên sông Lục Đầu và các trò chơi dân gian đặc sắc như đua thuyền, múa rối nước… là sự tiếp nối và phát huy các giá trị truyền thống, tuyên truyền quảng bá những nét đẹp văn hóa của Khu di tích quốc gia đặc biệt Côn Sơn - Kiếp Bạc; góp phần giữ gìn và bảo tồn các giá trị văn hóa của dân tộc.

Với những giá trị văn hoá đặc sắc của khu di tích, ngày 18/6/2010 Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Quy hoạch tổng thể bảo tồn, phát huy khu di tích lịch sử Côn Sơn - Kiếp Bạc gắn với phát triển du lịch. Năm 2012, Khu di tích Côn Sơn - Kiếp Bạc được xếp hạng Di tích Quốc gia đặc biệt. Lễ hội Côn Sơn - Kiếp Bạc được ghi danh trong Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia đã khẳng định vị thế, tầm vóc và giá trị của khu di tích danh thắng này; là sự ghi nhận của Đảng, Nhà nước đối với những đóng góp của Đảng bộ, nhân dân tỉnh Hải Dương trong sự nghiệp bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa dân tộc.