Trải qua 71 năm kể từ ngày lập nước, từ trong gian khó, quân và dân ta dưới sự lãnh đạo của Đảng, Bác Hồ đã đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác. Trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ, thanh niên Việt Nam luôn là lực lượng xung kích, đi đầu.
Lực lượng nòng cốt, đi đầu trong kháng chiến
Với thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám - 1945 vĩ đại, nhân dân ta đã đập tan xiềng xích nô lệ của thực dân, đế quốc trong gần một thế kỷ và chế độ quân chủ chuyên chế mấy nghìn năm, lập nên nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa - Nhà nước công - nông đầu tiên ở Đông - Nam châu Á, nhân dân Việt Nam từ thân phận nô lệ trở thành người dân một nước độc lập, làm chủ vận mệnh của mình.
Ngày 2/9/1945, nước Việt Nam từ một nước thuộc địa nửa phong kiến chính thức trở thành một nước độc lập, tự do và dân chủ. Đảng ta từ một Đảng hoạt động bí mật, trở thành một Đảng cầm quyền. Từ đây, đất nước, xã hội, dân tộc và con người Việt Nam bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội.
Hơn thế nữa, Cách mạng Tháng Tám còn đánh dấu một bước ngoặt vĩ đại trong lịch sử Cách mạng Việt Nam. Là quá trình phát triển tất yếu của lịch sử dân tộc trải qua mấy nghìn năm phấn đấu, đỉnh cao của ý chí quật cường, sức mạnh cố kết cộng đồng, tầm cao trí tuệ của dân tộc hòa quyện với những tư tưởng cách mạng và khoa học của C. Mác, Ph. Ăngghen, V.I.Lênin, Hồ Chí Minh với xu thế của thời đại vì hòa bình, dân chủ và tiến bộ xã hội, vì độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội.
Tuổi trẻ Việt Nam trong kháng chiến
Thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám là thành quả của khát vọng lòng dân, sức mạnh đại đoàn kết dân tộc dưới sự lãnh đạo của Đảng và lãnh tụ Hồ Chí Minh. Khát vọng cao cả ấy luôn là nguồn sức mạnh vô biên đồng hành cùng dân tộc, đã cổ vũ cho thế hệ trẻ hôm nay thêm vững tin tiến về phía trước, vì mục tiêu dân giàu nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh.
Trong cao trào giải phóng dân tộc mà đỉnh cao là Tổng khởi nghĩa Tháng Tám - 1945, dưới ngọn cờ của Ðảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, tuổi trẻ Việt Nam đã luôn xung kích, đi đầu trên mọi lĩnh vực, góp phần to lớn vào sự nghiệp cách mạng của dân tộc. Trước đó, tháng 6/1925, Nguyễn Ái Quốc thành lập “Việt Nam Thanh niên Cách mạng đồng chí Hội”, trong đó có tổ chức trung kiên là Cộng sản Đoàn làm nòng cốt, trực tiếp truyền bá chủ nghĩa Mác - Lênin vào Việt Nam, chuẩn bị điều kiện thành lập chính đảng của giai cấp vô sản Việt Nam.
Điều đó có nghĩa là có một giai đoạn trong đó thanh niên nắm vai trò là những người “châm” ngọn lửa đầu tiên cho phong trào cách mạng ở nước ta trước khi Đảng ra đời. Trong lịch sử cách mạng Việt Nam còn ghi danh nhiều đồng chí lãnh đạo xuất sắc của Đảng khi còn đang ở tuổi thanh niên, như: Trần Phú giữ chức Tổng Bí thư đầu tiên của Đảng khi mới 24 tuổi; Nguyễn Văn Cừ giữ chức Tổng Bí thư của Đảng khi mới 26 tuổi, hay như Lê Hồng Phong, Nguyễn Thị Minh Khai, Hoàng Văn Thụ cùng nhiều cán bộ khác.
Tiếp nối truyền thống ấy, trong suốt hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ từ 1945 đến 1975, thanh niên Việt Nam đều là những người lính xung kích vô cùng anh dũng, mưu trí, sáng tạo, làm nên những “sự tích” anh hùng. Lịch sử dân tộc đã, đang và sẽ mãi ghi nhớ hình ảnh chiến đấu kiên cường, bất khuất, anh dũng hy sinh của Lý Tự Trọng, La Văn Cầu, Nguyễn Thị Chiên, Phan Đình Giót..., lớp thanh niên trước Cách mạng tháng Tám và trong kháng chiến chống Pháp.
Lịch sử cũng sẽ còn nhắc mãi tiếng hô “Nhằm thẳng quân thù mà bắn” của Nguyễn Viết Xuân; sự dũng mãnh “Thọc sâu, đánh mạnh, trăm trận trăm thắng" của Phan Hành Sơn; 9 phút cuối đời tấn công mãnh liệt quân thù của Nguyễn Văn Trỗi; nụ cười ngạo nghễ hiên ngang của Võ Thị Thắng, quyết tâm "Nước còn giặc, còn đi đánh giặc" của Lê Mã Lương; ý chí "Trái tim ta có thể ngừng đập nhưng mạch máu giao thông của Tổ quốc không ngừng tuần hoàn" của Nguyễn Thị Kim Huế và của bao tấm gương anh hùng “mãi mãi tuổi 20” khác, như Nguyễn Thái Bình, Đặng Thùy Trâm, Lê Thị Hồng Gấm, Trần Bội Cơ, Kơ-Pa Kơ-Lơng hay10 cô thanh niên xung phong ngã ba Đồng Lộc…
Lớp lớp thanh niên Việt Nam thời đó đã phất cao ngọn cờ “3 sẵn sàng”, “5 xung phong”, đem sức trẻ xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước, lấy tuổi xuân và máu mình tô thắm màu cờ Tổ quốc, với suy nghĩ “là người xin một lần ngã xuống, nhìn anh em đứng lên cắm cao ngọn cờ”, viết nên bản hùng ca bất diệt của tuổi trẻ, góp phần xứng đáng làm nên Đại thắng mùa Xuân năm 1975.
Lực lượng tiên phong trong thời đại mới
Kể từ khi Chủ tịch Hồ Chí Minh đứng trước quảng trường Ba Đình đọc Tuyên ngôn độc lập, lịch sử đất nước bước sang trang mới. Những thắng lợi vẻ vang của nhiều thế hệ người dân đã đưa Việt Nam tiến vào kỷ nguyên đầy hoài bão của một dân tộc anh hùng và yêu chuộng hòa bình. Đảng ta vĩ đại bởi có nhân dân vĩ đại - từ thực tiễn cách mạng, Đảng đã nhận thức sâu sắc rằng: "Cách mạng là sự nghiệp của quần chúng, chứ không phải là sự nghiệp của cá nhân anh hùng nào. Thành công của Đảng ta là ở nơi Đảng đã tổ chức và phát huy được lực lượng cách mạng vô tận của nhân dân”.
Và, dưới sự lãnh đạo của Đảng, các thế hệ trẻ Việt Nam đã trở thành lực lượng xung kích của Cách mạng suốt 71 năm qua. Chúng ta gắn mình với con đường cách mạng vô sản, con đường của Chủ nghĩa Mác-Lênin. Bởi vì, chỉ có đi theo con đường ấy chúng ta mới thực hiện được việc giải phóng hoàn toàn và triệt để cho bản thân mình và cho toàn thể dân tộc.
Kể từ ngày lập nước đến nay, thời gian đã đi qua gần 3/4 thế kỷ. Biết bao nhiêu sự kiện trọng đại đã diễn ra trên đất nước ta trong bối cảnh quốc tế vô cùng phức tạp. Dù ở trong bất cứ hoàn cảnh nào, tuổi trẻ Việt Nam luôn biết phát huy truyền thống vẻ vang của dân tộc. Đó là truyền thống yêu nước nồng nàn, sẵn sàng hy sinh vì Tổ quốc.
Dù ở bất cứ thời điểm nào, thế hệ trẻ Việt Nam cũng là lớp người tiếp nối truyền thống yêu nước, bất khuất, luôn đi đầu xả thân vì nghĩa lớn. Truyền thống yêu nước quý báu này được biểu hiện rất rõ nét trong các hoàn cảnh cụ thể của đất nước. Lịch sử dựng nước và giữ nước cũng đã chứng minh rằng, dù ở trong bất cứ hoàn cảnh nào, tuổi trẻ Việt Nam cũng sẵn sàng cống hiến tuổi thanh xuân, trí tuệ và bầu nhiệt huyết của mình cho sự nghiệp cách mạng của toàn dân tộc.
Trong sự nghiệp chống Mỹ cứu nước và xây dựng CNXH, hàng triệu thanh niên đã lên đường ra trận. Sau khi đất nước thống nhất, tuổi trẻ Việt Nam cũng đã kế thừa và phát huy truyền thống của cha anh một cách xứng đáng. Đặc biệt là trong suốt quá trình thực hiện công cuộc đổi mới do Đảng ta khởi xướng và lãnh đạo, thế hệ trẻ Việt Nam đã tiến hành nhiều cuộc vận động lớn như: Thanh niên tình nguyện, lập thân, lập nghiệp, tuổi trẻ hành động vì cộng đồng, tuổi trẻ sáng tạo... Thông qua đó, giúp tuổi trẻ ý thức được sứ mệnh lịch sử của mình, huy động sức lực và trí tuệ để cống hiến cho đất nước. Nhiều doanh nghiệp sản xuất kinh doanh ra đời đã hoạt động có hiệu quả, năng động trong tiến trình hội nhập, sáng tạo, đổi mới trong cách nghĩ, cách làm, luôn tiên phong trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Trong giai đoạn hiện nay, ngoài những thuận lợi còn có những khó khăn đòi hỏi thế hệ trẻ Việt Nam phải không ngừng nâng cao nhận thức và tư tưởng, về lý trí và tình cảm, về tầm hiểu biết cũng như khả năng hành động cách mạng. Trách nhiệm “Xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Xã hội chủ nghĩa” đang đặt trên vai thế hệ trẻ sứ mệnh lịch sử… thế hệ trẻ phải nỗ lực phấn đấu, phát huy tinh thần Cách mạng Tháng Tám, cùng toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta xây dựng Tổ quốc Việt Nam giàu đẹp, văn minh để xứng đáng với lời khen ngợi của Bác Hồ: “Thanh niên anh hùng của dân tộc Việt Nam anh hùng”.
Kỷ niệm 71 năm Cách mạng Tháng Tám 1945 và Quốc khánh 2/9, chúng ta càng hiểu rõ giá trị lịch sử, thực tiễn sâu sắc mà cách mạng Tháng Tám đã mang lại; nhận thức đầy đủ trách nhiệm của thế hệ trẻ trong việc vận dụng và phát triển những bài học kinh nghiệm quý giá, những tư tưởng mang tầm thời đại của Cách mạng Tháng Tám vào công cuộc đổi mới và đẩy mạnh công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước.
Với mỗi thanh niên - Rường cột của nước nhà, chủ nhân của đất nước, tương lai của dân tộc, lực lượng xung kích trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc nguyện sẽ mãi tiếp nối và phát huy truyền thống cách mạng vẻ vang của những thế hệ đi trước, bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam Xã hội chủ nghĩa và xây dựng đất nước ta đàng hoàng hơn, to đẹp hơn, sánh vai với các cường quốc năm châu như Bác Hồ hằng mong ước.