Những năm gần đây, bên cạnh các loại thuốc lá truyền thống thì trên thị trường đã, đang xuất hiện các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới, phổ biến nhất là thuốc lá điện tử. Hiện nay, Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá không quy định về các sản phẩm "thuốc lá điện tử", vì vậy các sản phẩm này chưa được phép nhập khẩu, kinh doanh và lưu hành hợp pháp tại Việt Nam. Tuy nhiên, tình trạng hút thuốc lá điện tử ở lứa tuổi học sinh lại ngày càng gia tăng, gây ra những hệ lụy khôn lường về sức khỏe, lối sống và tương lai của các em.
Theo Bộ Y tế, tỷ lệ hút thuốc lá điện tử trong thanh, thiếu niên Việt Nam đang gia tăng nhanh chóng. Nếu như năm 2019, tình hình sử dụng thuốc lá điện tử ở nhóm tuổi 13-15 là 2,6% thì đến năm 2022 tỷ lệ này là 3,5%. Sự “mới lạ” của thuốc lá điện tử với hương thơm hấp dẫn cùng những lời quảng cáo: không gây hại, sành điệu, thuốc lá thế hệ mới… đã đánh trúng vào tâm lý thích thể hiện cái tôi của “tuổi mới lớn” nên thuốc lá điện tử nhanh chóng xâm nhập vào trường học.
Các em học sinh cũng dễ dàng sở hữu thuốc lá điện tử thông qua các trang mạng xã hội. Nói về điều này, Hồ Sỹ Đường, một học sinh THPT tại Thái Hoà cho hay: “Em thấy các bạn mua thuốc lá điện tử không hề khó. Chỉ cần lượn lờ các hội nhóm trên mạng, rồi các shop rao bán trên mạng là mua được liền. Có bạn mua cả mấy loại để thể hiện sự sành điệu của bản thân”.
Thuốc lá điện tử là sản phẩm mới xuất hiện nhưng rất nhiều nghiên cứu bước đầu đã chỉ ra hậu quả đối với sức khỏe của việc sử dụng và tiếp xúc thụ động với khói của các sản phẩm này. Hầu hết thuốc lá điện tử có chứa thành phần nicotin - là một hoá chất gây nghiện cao.
Khói thuốc lá điện tử còn chứa các chất gây ung thư, làm tăng nguy cơ mắc ung thư phổi, ung thư thanh quản, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, đột quỵ, xuất huyết não, ung thư dạ dày... ở người sử dụng chúng.
Ngoài ra, các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới do sử dụng pin để làm nóng và tạo ra dạng hơi, vì vậy cũng làm tăng nguy cơ bỏng và các tai nạn khác như nổ thiết bị sạc hoặc sử dụng sai. Trước những tác hại đó, cơ quan chức năng và các nhà trường đã, đang tăng cường hoạt động tuyên truyền trong trường học.
Mới đây, vào ngày 8/4/2024, Hội đồng tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật thị xã Thái Hoà, Nghệ An đã tổ chức tuyên truyền cho hơn 1000 học sinh Trường THPT Đông Hiếu về tác hại của thuốc lá điện tử.
Tại đây, các em học sinh được cán bộ Đội cảnh sát điều tra tội phạm về hình sự - kinh tế - ma tuý, Công an thị xã Thái Hoà truyền đạt các chuyên đề về thực trạng sử dụng thuốc lá điện tử trong học sinh, sinh viên hiện nay; tác hại của việc sử dụng thuốc lá điện tử; vai trò của mỗi học sinh trong công tác phòng tránh; các quy định xử phạt các vi phạm liên quan đến thuốc lá điện tử…
Nói về công tác tuyên truyền và thực trạng sử dụng thuốc lá điện tử hiện nay trong giới trẻ, Thượng uý Nguyễn Hữu Hoàng, cán bộ Đội cảnh sát điều tra tội phạm về hình sự - kinh tế - ma tuý, Công an thị xã Thái Hoà cho biết: "Hoạt động tuyên truyền thế này tại các trường học được chúng tôi duy trì đều đặn hàng quý. Hình thức tuyên truyền cũng được chúng tôi đổi mới để tạo sự hấp dẫn, tăng tương tác với học sinh".
Qua nắm bắt thực tế, chúng tôi nhận thấy việc đẩy mạnh công tác tuyên truyền là vô cùng cần thiết vì tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử trong học sinh ngày càng nhiều và trẻ hoá. Các em coi đó là hành động thể hiện bản thân mà không hề nghĩ rằng chính điều đó đang đe doạ trực tiếp tới sức khoẻ và tương lai các em”.
Với con số hơn 40 nghìn trường học, 20 triệu học sinh trong năm học 2023-2024, việc ngăn ngừa tác hại của thuốc lá đến lứa tuổi học sinh là vô cùng quan trọng. Để công tác này đạt được hiệu quả như ý muốn thì ngoài ý thức, trách nhiệm dành cho sức khoẻ và tương lai của chính các bạn trẻ thì sự phối hợp chặt chẽ giữa cơ quan chức năng, nhà trường và gia đình cũng là yếu tố mang tính chất quyết định.
Thiết nghĩ, cùng với nỗ lực của các ngành chức năng, các bậc phụ huynh cần siết chặt quản lý, giáo dục, răn đe con trẻ tránh xa trào lưu độc hại này để đảm bảo sức khỏe và sự phát triển thể chất. Từ đó góp phần hạn chế gia tăng tỷ lệ người hút thuốc lá, xây dựng môi trường văn minh không khói thuốc.