Hiện tại hàng trăm ha đất nông nghiệp ở huyện Bình Sơn (Quảng Ngãi) đang bị nhiễm mặn, ảnh hưởng đến năng suất cây trồng của người dân. Nguyên nhân bởi hai đập ngăn mặn của địa phương này đã bị xuống cấp, hư hỏng nặng.
Hai đập ngăn mặn, trữ ngọt trên địa bàn huyện Bình Sơn, tỉnh Quảng Ngãi được xây dựng nhằm phục vụ sản xuất nông nghiệp của người dân địa phương. Tuy nhiên, sau nhiều năm sử dụng, cả hai đã bị hư hỏng nặng khiến nước mặn xâm nhập ảnh hưởng đến hàng trăm ha ruộng của người dân.
Đập ngăn mặn, trữ ngọt Quỳnh Lưu, ở xã Bình Châu, huyện Bình Sơn được xây dựng và đưa vào sử dụng khoảng từ những năm 2000. Qua thời gian sử dụng và tác động của thiên nhiên, đặc biệt là dưới ảnh hưởng trực tiếp của nước biển, nên từ năm 2020 đến nay, đập bị hư hỏng nghiêm trọng.
Cụ thể, 5 cửa van dùng để vận hành tiêu thoát lũ, ngăn mặn, tuy nhiên hiện các cửa van này đều không thể hoạt động, nhiều hạng mục bằng sắt thép bị hoen gỉ; bê tông bị bục vỡ, khiến cho việc điều tiết nước để ngăn mặn, trữ ngọt của công trình không còn phát huy hiệu quả.
Ông Võ Văn Hải, Cán bộ Khuyến nông – Thú y – Giao thông – Thủy lợi, UBND xã Bình Châu, huyện Bình Sơn, cho biết: Các cửa van giờ không thể vận hành tự động được nên vào mùa mưa lũ nếu muốn tiêu thoát lũ kịp thời thì phải dùng sức người, mà phải nhiều người cùng nhau kê, kéo van lên. Còn khi triều cường lên thì nước mặn tự tràn vào đồng ruộng.
Từ khi đập ngăn mặn, trữ ngọt Quỳnh Lưu bị hư hỏng, không còn phát huy được tác dụng đã hưởng trực tiếp đến năng suất khoảng 30 ha ruộng lúa của gần 200 hộ dân ở thôn Châu Thuận Nông và thôn Phú Quý xã Bình Châu. Nguyên nhân là do mỗi khi sạ lúa, nước mặn xâm nhập khiến lúa chết, phải làm đi làm lại nhiều lần.
Ông Trần Châu Dũng, ở thôn Phú Quý, xã Bình Châu, cho hay: Bà con nơi đây không phải gieo sạ lại một, hai lần là được mà có khi xuống giống đến 5,6 lần, nhưng nước mặn dâng lên là lúa non lại chết hết. Giờ chỉ mong sao nhà nước sớm sửa chữa lại đập Quỳnh Lưu để điều tiết nước, ngăn mặn thì bà con mới sản xuất được.
Tương tự, tại đập ngăn mặn, trữ ngọt Đồng Hương ở thôn Châu Tử, xã Bình Nguyên, huyện Bình Sơn cũng rơi vào tình cảnh hư hỏng nhiều năm nay khiến cho 100 ha ruộng bị ảnh hưởng.
Đập ngăn mặn, trữ ngọt Đồng Hương được đầu tư và đưa vào sử dụng từ năm 2007, đến nay các cống điều tiết nước của đập Đồng Hương không thể vận hành, bề mặt bê tông bị ăn mòn, cửa van mục nát.
Do đó, khi triều cường lên, nước mặn tràn vào khiến cho 100 ha lúa bị ảnh hưởng. Trong đó, có hơn 30 ha đất nông nghiệp của người dân bị nhiễm mặn nặng phải bỏ hoang hoàn toàn.
Ông Nguyễn Mạnh, Giám đốc Hợp tác xã Nông nghiệp 2, xã Bình Nguyên, huyện Bình Sơn, cho biết: Đập ngăn mặn, trữ ngọt Đồng Hương hư hỏng đã 10 năm nay, hiện hệ thống van không còn vận hành được. Mỗi lần thủy triều lên nước mặn tràn vào cánh đồng nên lúa chết dần. Ngoài diện tích 30 ha ruộng, bà con không sản xuất được thì khoảng 70 ha khác cũng bị ảnh hưởng, năng suất giảm rất nhiều so với trước đây.
“Trước thực trạng đập Đồng Hương hư hỏng, UBND xã Bình Nguyên đã có báo cáo kiến nghị cơ quan chức năng cấp trên đề nghị sớm được sửa chữa để đập phát huy tác dụng, nông dân tiếp tục được hưởng lợi từ công trình”, ông Mạnh cho biết thêm.
Trước thực trạng trên, UBND huyện Bình Sơn (Quảng Ngãi) đã lập đoàn kiểm tra hiện trạng và xác nhận tình trạng hư hỏng tại công trình đập ngăn mặn, trữ ngọt ở xã Bình Châu và Bình Nguyên. Đồng thời, chỉ đạo các phòng, ban liên quan tham mưu để UBND huyện bố trí kinh phí sửa chữa.
Ông Nguyễn Văn Thắng, Trưởng Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Bình Sơn, cho hay: Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã nhận được báo cáo thực trạng cũng như dự trù kinh phí sửa chữa đập ngăn mặn, trữ ngọt Quỳnh Lưu và Đồng Hương từ UBND xã Bình Châu và Bình Nguyên. Phòng đang phối hợp với Phòng Tài chính huyện kiểm tra hồ sơ để trình UBND huyện xem xét hỗ trợ kinh phí sửa chữa trong thời gian sớm nhất để bà con có thể sản xuất, đảm bảo đời sống.