Sau thời gian xét xử, HĐXX đã quyết định tuyên phạt bị cáo Hà Văn Thắm (SN1972, nguyên Chủ tịch HĐQT Ngân hàng TMCP Đại Dương - OceanBank), 15 năm tù về tội “Vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng”.
Cùng bị đưa ra xét xử với Hà Văn Thắm trong vụ án này, bị cáo Nguyễn Hoàng Long (SN 1972, Chủ tịch HĐQT, Tổng Giám đốc Công ty CP Tập đoàn Vina Megastar), bị HĐXX tuyên phạt 20 năm tù về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”.
Bị cáo Nguyễn Hoàng Long tại phiên tòa xét xử sáng nay
Trước khi mở phiên tòa, bị cáo Hà Văn Thắm có đơn xin xét xử vắng mặt do đang bị ốm và đang thụ hình tại trại giam Ngọc Lý.
Xét thấy bị cáo Hà Văn Thắm đã có lời khai trước đó tại cơ quan điều tra, việc bị cáo Hà Văn Thắm xin vắng mặt không ảnh hưởng nhiều đến phiên tòa nên Hội đồng xét xử chấp thuận cho bị cáo Thắm được xét xử vắng mặt. Mỗi bị cáo có 1 luật sư bào chữa.
Đại diện bị hại là Ngân hàng thương mại cổ phần Đại Dương (OceanBank) cũng có mặt tại phiên xử.
Tại phiên tòa xét xử sáng nay, bị cáo Long thừa nhận hành vi như cáo trạng truy tố. Theo lời khai của bị cáo, Tập đoàn Megastar có chức năng kinh doanh, sản xuất gia công cơ khí, công nghiệp nặng, xây dựng, đầu tư bất động sản. Giai đoạn 2011 – 2012, hoạt động của Tập đoàn tương đối khó khăn do tình hình chung của thị trường.
Do cần tiền trả nợ cho các khoản vay đến hạn, sử dụng cá nhân, chi phí cho hoạt động doanh nghiệp, Nguyễn Hoàng Long đã thế chấp tài sản là quyền sử dụng đất tại xã Mễ Trì, huyện Từ Liêm, Hà Nội (nay là phường Mễ Trì, quận Nam Từ Liêm, Hà Nội) và số 254 Thụy Khuê (phường Thụy Khuê, quận Tây Hồ, Hà Nội) để OceanBank cấp hạn mức tín dụng cho Công ty Megastar 100 tỷ đồng.
Sau đó, bị cáo Long thế chấp tài sản hình thành trong tương lai là Dự án công viên hồ điều hòa Nhân Chính không đủ giá trị pháp lý để OceanBank nâng hạn mức tín dụng lên thành 250 tỷ đồng.
Theo bị cáo Long, bị cáo trao đổi trực tiếp là Hà Văn Thắm với nội dung OceanBank sẽ tái cấu trúc nợ cho Megastar, bên bị cáo phải có tài sản đảm bảo. Ngoài ra, bị cáo làm việc với ngân hàng về việc nâng hạn mức tín dụng từ 100 tỷ đồng lên 250 tỷ đồng.
Tại giai đoạn giải ngân, bị cáo Long khai các hợp đồng chỉ là hợp thức hóa (thực chất là các hợp đồng khống). Tổng số tiền tại 2 hợp đồng mà OceanBank đã giải ngân, bị cáo không nhớ chính xác, nhưng đến nay, bị cáo còn nợ OceanBank hơn 91 tỷ đồng.
Liên quan đến tính pháp lý về dự án Công viên hồ điều hòa Nhân Chính mà phía Tập đoàn Megastar lấy làm tài sản đảm bảo, bị cáo Long cho rằng Tập đoàn được giao làm chủ đầu tư để thực hiện xã hội hóa, nhưng khi đang thực hiện, bị cáo bị bắt trong 1 vụ án khác, công ty ngừng hoạt động nên không đủ kinh phí thực hiện dự án. Đến năm 2014, công ty có nói với phía ngân hàng về việc chuyển giao tài sản, nhưng khi đó OceanBank vướng vào lao lý nên bị tạm dừng.
Về dự án này, theo lời khai của bị cáo Long, khi bàn bạc với Hà Văn Thắm về các bước đang triển khai của dự án; Hà Văn Thắm rất quan tâm vì dự án này đang ở gần dự án HH Vành Khăn của Hà Văn Thắm.
Đối với hành vi của Hà Văn Thắm, HĐXX công bố bản trình bày của bị cáo như sau: Hà Văn Thắm công nhận bản cáo trạng truy tố về tội danh và đúng; bị cáo thừa nhận là việc cho Tập đoàn Megastar nâng hạn mức tín dụng và thế chấp tài sản là sai các quy định của pháp luật.
Bào chữa cho bị cáo Hà Văn Thắm, luật sư Phạm Thị Kiều Hưng phân tích phía Megastar đã thông qua các công ty do mình kiểm soát để ngụy tạo hồ sơ, chứng từ như thể mình sử dụng vốn vay đúng theo Hợp đồng Tín dụng. Như vậy, có thể thấy trong trường hợp này, ngân hàng là bên bị hại, không phải là bên có tội.
Hơn nữa, căn cứ theo các quy định của Luật Doanh nghiệp, Điều 47 Nghị định 59/2009/NĐ-CP do Chính phủ ban hành ngày 16/7/2009 về Tổ chức hoạt động của Ngân hàng thương mại, việc kiểm tra, giám sát sử dụng vốn vay không thuộc trách nhiệm của Chủ tịch HĐQT nên không thể quy kết Hà Văn Thắm vi phạm Khoản 3 Điều 94 Luật các tổ chức tín dụng năm 2010.
Về cáo buộc Hà Văn Thắm đã đồng ý dùng tài sản là Công viên Hồ điều hòa Nhân Chính làm tài sản đảm bảo cho khoản vay khi Dự án này chưa đủ điều kiện pháp lý, luật sư cho rằng cáo trạng không dẫn chiếu hành vi này đã vi phạm quy chế gì, và điều khoản luật nào.
Tại thời điểm cho Megastar vay vốn, OcenBank có vốn điều lệ 4.000 tỷ đồng nên giới hạn cho một khoản vay là 600 tỷ đồng (15% vốn điều lệ), vì vậy, khoản vay của Megastar cũng không vi phạm.
Về mặt chủ quan, qua các phân tích nêu trên, luật sư nhận định nguyên nhân khiến OceanBank thiệt hại hơn 91 tỉ đồng là việc lừa đảo, sử dụng sai vốn vay của Nguyễn Hoàng Long và phía Tập đoàn Megastar gây ra. Hà Văn Thắm hoàn toàn không cố ý hay có chủ đích thực hiện các hành vi vi phạm quy định cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng và gây thiệt hại cho OceanBank như cáo buộc.
Sau khi nghị án, căn cứ vào toàn bộ hồ sơ vụ án, các tình tiết liên quan cũng như diễn biến tại phiên tòa, HĐXX sơ thẩm TAND TP Hà Nội đã quyết định tuyên phạt bị cáo Hà Văn Thắm lĩnh án 15 năm tù về tội “Vi phạm quy định cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng” và Nguyễn Hoàng Long bị tuyên phạt 20 năm tù về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”.
Theo cáo trạng, năm 2012, do cần tiền trả nợ cho các khoản vay đến hạn (sử dụng cá nhân, chi phí cho hoạt động doanh nghiệp), Nguyễn Hoàng Long đã thế chấp tài sản là quyền sử dụng đất tại xã Mễ Trì, huyện Từ Liêm, Hà Nội (nay là phường Mễ Trì, quận Nam Từ Liêm, Hà Nội) và số 254 Thụy Khuê (phường Thụy Khuê, Tây Hồ, Hà Nội) để OceanBank cấp hạn mức tín dụng cho Công ty Megastar 100 tỷ đồng, sau đó thế chấp tài sản hình thành trong tương lai là Dự án công viên hồ điều hòa Nhân Chính không đủ giá trị pháp lý để OceanBank nâng hạn mức tín dụng lên thành 250 tỷ đồng. Sau khi được cấp hạn mức tín dụng, Long đã chỉ đạo các giám đốc, kế toán trưởng, nhân viên kế toán thuộc các Công ty do Long thành lập và điều hành lập hợp đồng/hóa đơn khống để OceanBank giải ngân cho vay 224,391 tỷ đồng. Nguyễn Hoàng Long đã sử dụng số tiền vay được vào các mục đích trả nợ các khoản vay trước đó và sử dụng cá nhân. OceanBank đã thu được 132,910 tỷ đồng (trong đó, trước khi khởi tố vụ án, Long trả 55,5 tỷ đồng và xử lý tài sản đảm bảo thu được 35 tỷ đồng; sau khi khởi tố vụ án, xử lý tài sản thế chấp thu hồi được 42,410 tỷ đồng). Còn lại 91,481 tỷ đồng, cáo trạng kết luận Nguyễn Hoàng Long đã chiếm đoạt của OceanBank. Hà Văn Thắm đã chỉ đạo cấp dưới cho Long vay vốn trái quy định, gây thiệt hại cho OceanBank số tiền 91,481 tỷ đồng nói trên. |