Giáo dục tạo đà phát triển nông thôn mới bền vững

Đến nay, hơn 87% số xã trên cả nước đã hoàn thành tiêu chí Trường học trong Chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, góp phần quan trọng nâng cao chất lượng nguồn nhân lực và tạo nền tảng vững chắc cho phát triển kinh tế - xã hội bền vững.

Thông tin được công bố tại Hội nghị tổng kết Chương trình giai đoạn 2021-2025 và định hướng 2026-2030 trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo, diễn ra ngày 12/9 tại TP. Đà Nẵng.

Trong những năm qua, giáo dục và đào tạo đã trở thành điểm sáng trong bức tranh chung của xây dựng nông thôn mới. Hệ thống trường lớp ở nhiều địa phương được đầu tư xây dựng, cải tạo và nâng cấp theo hướng hiện đại, đáp ứng chuẩn quốc gia.

Ở không ít vùng khó khăn, nhiều công trình trường học mới đã được đưa vào sử dụng, mang đến môi trường học tập tốt hơn cho học sinh. Cùng với đó, công tác phổ cập giáo dục và xóa mù chữ được duy trì, tạo điều kiện để người dân ở mọi vùng miền được tiếp cận giáo dục cơ bản.

Đặc biệt, đào tạo nghề cho lao động nông thôn đã có những bước chuyển rõ rệt. Nhiều ngành nghề mới gắn với xu thế nông nghiệp công nghệ cao, kinh tế số, thương mại điện tử được triển khai, giúp đa dạng hóa sinh kế, gia tăng thu nhập và tạo cơ hội phát triển bền vững cho người dân.

Theo thống kê, đến nay hơn 95% số xã đã đạt chuẩn tiêu chí Giáo dục - Đào tạo trong Bộ tiêu chí quốc gia về xã nông thôn mới; gần 50% xã đạt chuẩn tiêu chí Giáo dục - Đào tạo trong Bộ tiêu chí xã nông thôn mới nâng cao. Những con số này cho thấy nỗ lực và sự đồng lòng của các cấp, ngành và địa phương trong việc coi giáo dục là động lực then chốt để phát triển nông thôn mới.

Tuy nhiên, thực tiễn cũng bộc lộ nhiều khó khăn, thách thức. Chênh lệch chất lượng giáo dục giữa các vùng miền còn lớn, nhất là ở miền núi, vùng sâu, vùng xa. Cơ sở vật chất ở một số nơi chưa đồng bộ, đội ngũ giáo viên vẫn thiếu, đặc biệt ở bậc mầm non và tiểu học. Một số xã đạt chuẩn nhưng mới chỉ dừng ở mức tối thiểu, chưa đảm bảo tính bền vững do hạn chế về nguồn lực, thu nhập của người dân còn thấp. Việc duy trì và nâng cao chất lượng sau khi đạt chuẩn cũng đặt ra nhiều thách thức không nhỏ.

Tại hội nghị, các đại biểu đã cùng nhìn nhận khách quan kết quả đạt được, đồng thời thẳng thắn chỉ ra những tồn tại, khó khăn để tìm giải pháp khắc phục. Nhiều kinh nghiệm thực tiễn, cách làm hay từ các địa phương được chia sẻ, qua đó gợi mở hướng đi cho giai đoạn tiếp theo. Các ý kiến cũng tập trung góp ý cho dự thảo bộ tiêu chí quốc gia về giáo dục và đào tạo trong xây dựng nông thôn mới, bảo đảm phù hợp với thực tế và đáp ứng yêu cầu phát triển mới.

Phát biểu tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Lê Tấn Dũng nhấn mạnh, ngành giáo dục xác định đây là nền tảng vững chắc để định hình chiến lược phát triển giai đoạn 2026-2030. “Sắp tới, chúng ta có nhiều chương trình mục tiêu quốc gia nhưng không có nghĩa là chương trình của bộ này sẽ tách biệt khỏi bộ khác. Ngược lại, cần có sự lồng ghép, tương tác, hỗ trợ lẫn nhau, không chồng chéo, trùng lặp. Mỗi chương trình đều có sứ mệnh riêng và chúng ta phải tích cực tham gia để đạt hiệu quả cao nhất”, Thứ trưởng nói.

Với định hướng này, các địa phương được kỳ vọng sẽ tiếp tục đẩy mạnh đầu tư, nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo, góp phần xây dựng nông thôn mới hiện đại, toàn diện, bền vững, thích ứng với biến đổi khí hậu. Tầm nhìn lâu dài là phát triển nền nông nghiệp sinh thái, hình thành những vùng nông thôn hiện đại và xây dựng hình ảnh người nông dân văn minh, hội nhập.