Chiều ngày 7/5, Hội đồng Thẩm phán tiếp tục làm rõ các vấn đề liên quan nêu trong kháng nghị và nghe các cơ quan tố tụng giải trình về vụ án. Có 3 tài liệu được Hội đồng Thẩm phán đề nghị các cơ quan Trung ương công bố.
Quang cảnh phiên giám đốc thẩm vụ án Hồ Duy Hải
Công bố 3 tài liệu quan trọng
Thứ nhất là Bản phúc cung của VKSNDTC thẩm tra vụ án trước khi trình Chủ tịch nước bác đơn xin ân xá của Hồ Duy Hải.
Thứ 2 là Báo cáo của liên ngành tư pháp Trung ương (khi Chủ tịch nước yêu cầu xem xét lại vụ án này vì có đơn kêu oan, liên ngành Tư pháp Trung ương đã thành lập Tổ thẩm định để thẩm tra).
Thứ 3 là Báo cáo thẩm định độc lập của Bộ Công an về vụ án Hồ Duy Hải sau khi VKSNDTC kháng nghị.
Đại diện Tổ giúp việc Hội đồng Thẩm phán TANDTC đã đọc lời khai của Hồ Duy Hải tại bản phúc cung ngày 27/9/2011 được lấy tại Trại tạm giam tỉnh Long An. Thành phần tham gia lấy lời khai các gồm: Đỗ Xuân Tựu, Phó vụ trưởng Vụ III – VKSNDTC; Lê Ngọc Khánh, Kiểm sát viên; Lê Ái Dân, VKSND tỉnh Long An.
Tại Bản phúc cung này Hải khai rất rõ ràng từng chi tiết hành vi gây án. Hải cũng khẳng định suốt quá trình điều tra, hỏi cung không bị bức cung, nhục hình mà tự nguyện khai nhận hành vi của mình. Cuối bản phúc cung Hải nói “việc phạm tội do con gây ra, con chỉ xin được giảm nhẹ hình phạt”.
Tiếp đến là phần công bố Báo cáo số 38/BC-VKSNDTC ngày 27/3/2015 của liên ngành tư pháp Trung ương. Báo cáo này, do ông Lê Hữu Thể, Phó Viện trưởng Viện KSNDTC ký với tư cách là Trưởng đoàn ký văn bản thẩm tra nội dung vụ án vì có đơn kêu oan của gia đình Hồ Duy Hải. Tuy nhiên, vì lý do sức khỏe nên ông Lê Hữu Thể không đến để trình bày tại phiên tòa hôm nay, nên Hội đồng Thẩm phán đã đề nghị Tổ giúp việc trình bày.
Chủ tọa phiên tòa: Dù là sửa chữa nhỏ nhưng cơ quan điều tra sai, vì đây là biên bản tố tụng, sửa phải có chữ ký của người khai.
Về Báo cáo thẩm định độc lập của Bộ Công an về vụ án Hồ Duy Hải sau khi VKSNDTC kháng nghị kết luận: Trên cơ sở xem xét, đánh giá một cách khách quan, thận trọng và toàn diện các chứng cứ buộc tội, chứng cứ gỡ tội, những vi phạm thiếu sót trong quá trình giải quyết vụ án, lãnh đạo liên ngành Bộ Công an, VKSNDTC, TANDTC thấy rằng: Vụ án Hồ Duy Hải phạm tội Giết người, Cướp tài sản xảy ra năm 2008 ở tỉnh Long An là một vụ án đặc biệt nghiêm trọng và phức tạp, được dư luận quan tâm.
Quá trình điều tra ban đầu có một số vi phạm thiếu sót, tuy nhiên, Cơ quan điều tra đã cố gắng khắc phục, thu thập các chứng cứ để chứng minh các tình tiết xác định sự thật của vụ án. Vì vậy, những vi phạm thiếu sót đó không làm thay đổi bản chất của vụ án.
Căn cứ vào các lời khai nhận tội của bị cáo trong quá trình điều tra, xét xử phù hợp với các chứng cứ, tài liệu khác có trong Hồ Duy Hải có hành vi giết chị Nguyễn Thị Ánh Hồng và Nguyễn Thị Thu Vân, sau đó lấy một số tài sản của họ và của Bưu điện Cầu Voi. Do đó, Tòa án các cấp kết án đối với Hồ Duy Hải mức án tử hình về các tội Giết người Cướp tài sản là có căn cứ pháp luật.
Đại diện cơ quan điều tra phát biểu tại phiên giám đốc thẩm vụ án Hồ Duy Hải chiều ngày 7/5
Đại diện Bộ Công an trình bày báo cáo thẩm tra nội dung vụ án và cho biết: Sau khi VKSNDTC kháng nghị giám đốc thẩm vụ án Hồ Duy Hải, Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm đã chỉ đạo Cơ quan Cảnh sát điều tra thành lập Tổ công tác độc lập so với các đoàn trước để thẩm tra, đánh giá vụ án một cách khách quan, nhằm đảm bảo không làm oan người vô tội và bỏ lọt tội phạm.
Tổ công tác đã nghiên cứu toàn bộ hồ sơ vụ án, khám nghiệm hiện trường, khám nghiệm tử thi, lời khai người làm chứng, bản tự khai, nghiên cứu hồ sơ vụ án, kể cả hồ sơ AK. Qua hai phiên tòa sơ thẩm, phúc thẩm, Hồ Duy Hải chỉ có đơn xin giảm nhẹ hình phạt, xin ân giảm án tử hình, Hải không có đơn kêu oan.
Đặc biệt, trước khi trình Chủ tịch nước bác đơn xin ân giảm án từ hình của Hồ Duy Hải, VKSNDTC đã tiến hành xác minh và lấy lời khai của Hồ Duy Hải tại trại giam. Tại đây, Hải nhận tội và tỏ ra ân hận về hành vi của mình.
Từ căn cứ trên, ngày 24/5/2011, Chánh án TANDTC đã có quyết định số 65/QĐ-TANDTC-TK không kháng nghị bản án và có Tờ trình gửi Chủ tịch nước đề nghị bác đơn xin ân giảm tử hình của Hồ Duy Hải. Tiếp đến, ngày 24/10/2011, Viện trưởng VKSNDTC cũng có quyết định không kháng nghị số 131/QĐ-VKSNDTC-Vụ 3 và Tờ trình Chủ tịch nước bác đơn xin ân giảm án tử hình đối với Hồ Duy Hải.
Sau khi xem xét, ngày 17/5/2012, Chủ tịch nước có Quyết định số 639 bác đơn xin ân giảm án tử hình đối với Hồ Duy Hải.
Tổ công tác cũng đã chỉ ra một số những sai sót của cơ quan điều tra, tuy nhiên căn cứ vào hồ sơ tài liệu thu thập có trong hồ sơ, biên bản khám nghiệm hiện trường, lời khai nhân chứng, lời nhận tội, thực nghiệm điều tra… cơ quan điều tra xác định hành vi của Hồ Duy Hải đủ yếu tố cấu thành tội ‘Giết người”, “Cướp tài sản” được quy định tại Điều 133 Bộ luật Hình sự 1999.
Từ kết quả trên, kết luận khẳng định, việc các cấp sơ thẩm, phúc thẩm tuyên tử hình Hồ Duy Hải về tội “Giết người”, “Cướp tài sản” là đúng người, đúng tội, đúng pháp luật.
Lời khai ban đầu để sàng lọc đối tượng nên không lưu hồ sơ
Trước đó, Hội đồng Thẩm phán yêu cầu và các cơ quan tố tụng giải trình lý do tại sao lời khai đầu tiên Hải không nhận tội không lưu trong hồ sơ vụ án.
Điều tra viên cho biết: Do rà soát dữ liệu điện thoại thấy có tên Hải nên cơ quan điều tra đã mời Hải lên hỏi như những người khác, trên 100 người được hỏi rất tỷ mỉ. Khi hỏi Hải về thời gian sử dụng trong ngày, Hải khai đi đám tang với một số người. Tuy nhiên, xác minh thì thấy Hải không đến đám tang, dẫn đến nghi vấn nên ngày hôm sau- 21/3/2008 hỏi tiếp, qua quá trình đấu tranh Hải đã khai nhận hành vi phạm tội. Do lời khai ban đầu chỉ là sàng lọc, nên không lưu trong hồ sơ vụ án mà lưu hồ sơ AK.
Chủ tọa phiên tòa nêu rõ: Mặc dù điều tra viên đã giải thích nhưng không đưa lời khai ngày 20/3/2008 của Hải vào hồ sơ là sai, vì Hải không giống những người đã được loại trừ. Có một số biên bản hỏi cung cũng có sửa chữa, nhưng không có chữ ký của người khai như kháng nghị đã nêu, đề nghị Điều tra viên giải thích.
Điều tra viên cho biết: chỉ sửa chữa lỗi chính tả, không ảnh hưởng đến lời khai của bị can.
Hội đồng Thẩm phán tiếp tục yêu cầu trình chiếu những bút lục mà kháng nghị đã nêu xem sửa chữa như thế nào. Bản chiếu lên cho thấy đó là những sửa chữa nhỏ.
Đại diện cơ quan điều tra tại phiên tòa
Nói thêm vấn đề này, đại diện Bộ Công an cho biết, trong quá trình điều tra, cơ quan tiến hành tố tụng đã lấy lời khai của các đối tượng liên quan yêu cầu các đối tượng viết tường trình. Trong đó có 4 bản tường trình không đưa vào trong vụ án nhưng lưu hồ sơ. Toàn bộ hồ sơ lưu trong hồ sơ AK cũng đã cung cấp cho Tổ liên ngành trong những lần thẩm định vụ án.
Chủ tọa phiên tòa nhận xét: Dù là sửa chữa nhỏ nhưng cơ quan điều tra sai vì đây là biên bản tố tụng, sửa phải có chữ ký của người khai. Cơ quan điều tra cũng thừa nhận có những thiếu sót trong khi tiến hành điều tra vụ án này.
Phiên làm việc chiều ngày 7/5 cũng cho thấy, trong giai đoạn điều tra, gia đình Hồ Duy Hải đã bồi thường tiền mai táng cho thân nhân bị hại Nguyễn Thị Ánh Hồng và Nguyễn Thị Thu Vân, mỗi gia đình 22 triệu đồng. Bản án sơ thẩm số 97/2008/HSST ngày 1/12/2008, TAND tỉnh Long An xử phạt Hồ Duy Hải tử hình về tội Giết người, 5 năm tù về tội Cướp tài sản, tổng hợp hình phạt là tử hình. Ngày 5/12/2008 Hải kháng cáo, xin giảm nhẹ hình phạt. Bản án phúc thẩm số 281/2009/HSPT của Tòa phúc thẩm TANDTC tại TP HCM ngày 28/4/2009 không chấp nhận kháng cáo, giữ nguyên bản án sơ thẩm. Sau đó Hải có đơn xin ân giảm của Chủ tịch nước, không kêu oan.
Dự kiến sáng mai (8/5), Hội đồng Thẩm phán sẽ nghe các cơ quan tố tụng và từng thành viên Hội đồng Thẩm phán phát biểu quan điểm giải quyết vụ án. 14h chiều mai sẽ công bố Quyết định giám đốc thẩm khép lại 3 ngày tiến hành tố tụng với mọi tình tiết được xem xét đầy đủ, kỹ lưỡng...