Đối thoại trực tuyến giữa thành viên Hội đồng Thẩm phán TANDTC với Thẩm phán TAND cả nước: Giải pháp tháo gỡ vướng mắc, nâng cao chất lượng xét xử

Đẩy nhanh quá trình giải quyết các loại vụ án

Hiện nay, hệ thống Tòa án đang đứng trước những thách thức lớn như: Yêu cầu nhiệm vụ ngày càng cao, trách nhiệm ngày càng lớn; số lượng vụ việc phải giải quyết ngày càng tăng, tính chất ngày càng đa dạng, phức tạp; nhiệm vụ thực hiện các cam kết quốc tế, giải quyết vụ việc có yếu tố nước ngoài phát sinh nhiều vấn đề mới. Cùng với đó, các chỉ tiêu, yêu cầu trong Nghị quyết của Quốc hội về công tác tư pháp; làm tốt công tác xét xử các loại vụ, việc (hình sự, dân sự, kinh doanh thương, hành chính, lao động, hôn nhân gia đình và người chưa thành niên); triển khai nhiều và thực hiện nhiều đạo luật mới có liên quan đến hoạt động xét xử của Tòa án được sửa đổi, bổ sung và mới đi vào thực tiễn.

Thực trạng đó đang đặt ra yêu cầu cần phải nâng cao hơn nữa chất lượng thực hiện đồng bộ các giải pháp để đẩy nhanh tiến độ và nâng cao chất lượng giải quyết, xét xử các loại vụ việc; các bản án, quyết định bị hủy, sửa do nguyên nhân chủ quan được hạn chế ở mức thấp nhất; phấn đấu đạt và vượt các chỉ tiêu, yêu cầu Nghị quyết của Quốc hội đặt ra.

Thực hiện Nghị quyết số 01-NQ/BCS ngày 26/01/2018 của Ban cán sự đảng TANDTC và Chỉ thị số 01/2018/CT-CA ngày 26/01/2018 của Chánh án TANDTC về việc triển khai thực hiện nhiệm vụ công tác trọng tâm năm 2018 của TAND, TANDTC đã thường xuyên triển khai tập huấn kết hợp nhằm mục đích đối thoại, giải đáp vướng mắc nghiệp vụ, hướng dẫn áp dụng thống nhất pháp luật với hình thức trực tuyến giữa Hội đồng Thẩm phán TANDTC với Thẩm phán TAND các cấp trên cả nước.

Các cuộc đối thoại diễn ra sôi nổi, hiệu quả, phát huy được sự ưu việt của tính chất trực tuyến khi có sự trao đổi, bình luận, tương tác giữa người hỏi, người giải đáp; phần lớn các vướng mắc đều được các thành viên Hội đồng TANDTC trả lời ngay tại hội nghị. Thông qua đó, nhiều vấn đề khúc mắc đã được tháo gỡ, đẩy nhanh giải quyết án và nghiên cứu án; hoàn thiện vấn đề công bố chính thức và trở thành giải đáp của Hội đồng Thẩm phán TANDTC.

“

Tiếp xúc qua những chuyến thăm và làm việc ở các nước có nền tư pháp phát triển, cùng chia sẻ từ chuyên gia nước ngoài đến Việt Nam, họ đều bất ngờ và ấn tượng trước sáng kiến đối thoại, trao đổi, giải đáp kịp thời những vướng mắc nghiệp vụ, hướng dẫn áp dụng thống nhất pháp luật của Thẩm phán cao nhất Việt Nam với tất cả Thẩm phán trên cả nước qua hình thức trực tuyến, điều mà nền tư pháp nước họ chưa làm được. Họ cho rằng cách thức đó của Việt Nam triển khai đầu tiên trên thế giới - một phương pháp hiệu quả, cần được học hỏi và áp dụng.

Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương đảng, Bí thư Ban cán sự Đảng, Chánh án TANDTC Nguyễn Hòa Bình

Với phương pháp trên, các văn bản pháp luật mới, hướng dẫn Nghị quyết của Hội đồng Thẩm phán TANDTC được áp dụng đầy đủ, chính xác vào quá trình giải quyết, xét xử, góp phần nâng cao chất lượng và đẩy nhanh giải quyết các loại án thuộc thẩm quyền của Tòa án địa phương.

Các buổi tập huấn nghiệp vụ cũng là dịp để các Thẩm phán TAND hai cấp địa phương kịp thời bổ sung các quy định mới về pháp luật cũng như tạo điều kiện trao đổi, thảo luận nhằm củng cố thêm kỹ năng, kiến thức về chuyên môn, nắm bắt kinh nghiệm thực tiễn trong thực hiện nhiệm vụ, từ đó giúp các Thẩm phán đưa ra các phán quyết đúng bản chất sự việc, đúng pháp luật, góp phần tích cực trong việc thực hiện nhiệm vụ của TAND hai cấp, đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp trong giai đoạn hiện nay, góp phần chung cùng với hệ thống Tòa án hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị được giao.

Nhiều tiến bộ, thay đổi rõ rệt

Số lượng các loại vụ, việc mà Tòa án phải giải quyết bình quân những năm gần đây tăng khoảng 6%/năm với tính chất ngày càng phức tạp. Trong bối cảnh vẫn phải thực hiện nghiêm việc tỉnh giản biên chế theo quy định nhưng các Tòa án đã không ngừng đổi mới, triển khai nhiều giải pháp đột phá, sáng tạo nên chất lượng giải quyết, xét xử các loại vụ việc được đảm bảo và có nhiều tiến bộ.

Tỷ lệ các bản án quyết định bị hủy, sửa do nguyên nhân chủ quan được hạn chế ở mức thấp (dưới 1,5%), đáp ứng được yêu cầu mà Nghị quyết Quốc hội đề ra.

Đặc biệt, trong năm 2022, mặc dù số lượng các loại vụ, việc thụ lý tăng 29.944 vụ so với năm trước nhưng các Tòa án đã giải quyết đạt tỷ lệ 88,9% (cao hơn năm trước 7,7%); trong đó, đã giải quyết, xét xử các vụ án hình sự vượt 9,71%; các vụ, việc dân sự vượt 9,07% và các vụ án hành chính vượt 12,6% so với chỉ tiêu theo Nghị quyết Quốc hội.

Việc giải quyết, xét xử các vụ án hình sự bảo đảm nghiêm minh, đúng pháp luật, chưa phát hiện trường hợp nào kết án oan người không có tội. Chất lượng tranh tụng được bảo đảm. Hình phạt mà Tòa án áp dụng đối với các bị cáo đảm bảo tương xứng với tính chất, mức độ hành vi phạm tội.

Chánh án TANDTC Nguyễn Hòa Bình chia sẻ: "Qua nghiên cứu, Chánh án các nước trên thế giới đánh giá việc tổ chức Hội nghị giải đáp vướng mắc nghiệp vụ, hướng dẫn áp dụng thống nhất pháp luật là việc làm sáng tạo của TANDTC Việt Nam".

Chánh án Nguyễn Hòa Bình nhận định, các buổi tập huấn thực sự bổ ích, ngoài bồi dưỡng kỹ năng nghiệp vụ chuyên sâu, trao đổi các văn bản pháp luật mới, còn tháo gỡ được nhiều khó khăn, vướng mắc và mở mang được nhiều kiến thức cho các cấp Tòa án địa phương trong công tác xét xử.

Trên cơ sở những thành quả đã đạt được, Chánh án Nguyễn Hòa Bình mong muốn các Tòa án tiếp tục nghiên cứu, gửi các câu hỏi chất lượng, có tính phổ quát cao và thực sự cần thiết trong kỹ năng nghiệp vụ xét xử lên Hội đồng Thẩm phán TANDTC để cùng nghiên cứu, thảo luận, tháo gỡ vướng mắc. Trên cơ sở tổng hợp các thắc mắc, Hội đồng Thẩm phán TANDTC sẽ có thông báo trả lời cụ thể xuống các đơn vị.