Gần 50% cái chết do ung thư có thể tránh khỏi

Theo bài viết công bố trên ấn phẩm Cancer Journal for Clinicians, nhóm tác giả ACS đã thu thập dữ liệu từ 1,78 triệu trường hợp mắc bệnh ung thư ở Mỹ từ năm 2019 đến nay.

Các bệnh nhân này mắc 30 loại ung thư khác nhau, như: ung thư phổi, vú, da, thực quản, ruột...

Kết quả cho thấy hơn 40% số ca mắc và gần 50% số ca tử vong do các loại ung thư này đến từ các nguyên nhân có thể thay đổi được.

Đó là các trường hợp ung thư có nguyên nhân bởi: Hút thuốc lá hay hút thuốc thụ động; thừa cân; uống rượu; tiêu thụ nhiều thịt đỏ, thịt chế biến; tiêu thụ ít trái cây, rau quả, chất xơ và canxi; ít vận động; tiếp xúc quá nhiều tia UV, mắc một trong 7 bệnh truyền nhiễm gây ung thư.

Bảy loại bệnh đó bao gồm bệnh do nhiễm virus Epstein-Barr (EBV), vi khuẩn HP, virus viêm gan B (HBV) và C (HCV), virus herpes HHV-8, virus HIV và virus HPV.

Hút thuốc lá đứng đầu trong các nguyên nhân gây ung thư có thể tránh khỏi với 19,3%. Thừa cân đứng thứ hai với 7,6%; kế đến là uống rượu chiếm 5,4%, phơi nhiễm quá mức tia UV chiếm 4,6%, ít vận động chiếm 3,1%.

Đối với 19/30 loại ung thư, số trường hợp tử vong do nguyên nhân có thể tránh khỏi lên đến hơn 50%.

Trong các ca bệnh được nghiên cứu, các trường hợp ung thư cổ tử cung có tỉ lệ tránh khỏi cao nhất - 100%, nhờ virus HPV có thể phòng ngừa được với một chiến lược tiêm chủng đúng cách.

Ở một số quốc gia, vắc-xin HPV được tiêm cho toàn bộ trẻ em trai lẫn gái từ 11-12 tuổi bởi virus này còn liên quan nhiều trường hợp ung thư vòm họng, hậu môn, âm đạo, dương vật...

Các virus liên quan ung thư khác cũng có thể tránh bằng các biện pháp cơ bản, ví dụ tiêm chủng (như viêm gan B), tình dục an toàn (viêm gan B, C, HIV, herpes...), vệ sinh khi ăn uống (EBV, HP...), phòng chống lây nhiễm từ mẹ sang con...

Còn đứng đầu về số ca "có thể tránh khỏi" là ung thư phổi, với 104.410 ca ở nam giới và 97.250 ca ở nữ giới. Theo nhà dịch tễ học ung thư Farhad Islami từ ACS, con số này nhấn mạnh tầm quan trọng của các chính sách kiểm soát thuốc lá toàn diện.

Yếu tố di truyền và môi trường cũng có thể đóng vai trò trong khả năng mắc bệnh ung thư của một người. Tuy vậy, để giảm nguy cơ tổng thể, điều trước nhất chúng ta nên nhắm vào là những điều mà ai cũng có thể thực hiện.

Các tác giả cho rằng thống kê "giật mình" nói trên nhấn mạnh tiềm năng giảm đáng kể gánh nặng ung thư thông qua các chiến lược nhằm đẩy lùi các yếu tố nguy cơ.

"Trong khi các phương pháp điều trị đang được cải thiện theo thời gian và tỉ lệ phục hồi đang tăng lên, nghiên cứu mới này là lời nhắc nhở quan trọng về số lượng bệnh ung thư có thể được ngăn ngừa ngay từ đầu, chẳng hạn cai thuốc lá, theo dõi cân nặng, sử dụng biện pháp chống nắng hoặc uống ít rượu hơn", các tác giả nhấn mạnh.