Gabon: Tướng Brice Oligui Nguema tuyên thệ nhậm chức

Brice Oligui Nguema là vị tướng trong lực lượng Vệ binh Cộng hòa của đất nước, người đã lật đổ Tổng thống Ali Bongo sau một cuộc bầu cử đầy tranh cãi, mà một số nhà quan sát cho rằng đó là “một cuộc thăm dò thiếu sót”.

Ông Bongo được cho là sẽ giành chiến thắng trong cuộc bỏ phiếu cho đến khi quân đội tổ chức đảo chính ở thủ đô Libreville và tiếp quản các cơ quan nhà nước quan trọng. Đã có báo cáo về việc bỏ phiếu bất thường.

Tướng Oligui Nguema sẽ tuyên thệ nhậm chức “tổng thống chuyển tiếp”, nắm quyền trong một thời gian không xác định sau khi lật đổ triều đại Bongo kéo dài 55 năm của đất nước này.

Gia đình ông Bongo cầm quyền trước đây đã bị cáo buộc tội tham nhũng và tỷ lệ thất nghiệp trong giới trẻ tăng vọt ở quốc gia Tây Phi với 2,3 triệu dân này.

Theo Tướng Nguema, cuộc đảo chính diễn ra không đổ máu, không có báo cáo về người chết hoặc bị thương.

Các quốc gia khác chưa thừa nhận ông là nhà lãnh đạo hợp pháp của Gabon và ông hiện đang phải đối mặt với áp lực trình bày kế hoạch khôi phục chế độ dân sự.

Ông liên tục nhắc lại lời hứa sẽ tổ chức “các cuộc bầu cử tự do, minh bạch, đáng tin cậy và hòa bình”, không nêu rõ khi nào chúng sẽ diễn ra, nhưng cho biết hiến pháp mới trước tiên phải được thông qua bằng trưng cầu dân ý.

Hôm thứ Sáu, ông tuyên bố sẽ tạo ra nhiều thể chế dân chủ hơn, tôn trọng nhân quyền, nhưng cho biết ông sẽ tiến hành một cách “không vội vàng”.

Một phần của phe đối lập trước đây đang thúc giục Tướng Nguema chuyển giao quyền lực, nhưng nhiều người ở Gabon có vẻ vui mừng trước việc lật đổ triều đại Bongo, với các lễ ăn mừng trên đường phố thủ đô Libreville và trung tâm kinh tế Port-Gentil.

Một số quốc gia và tổ chức phương Tây đã lên án cuộc đảo chính, nhưng đồng thời thừa nhận vẫn rằng nó khác với các nước khác trên lục địa do những lo ngại về độ tin cậy của cuộc bỏ phiếu.

Người đứng đầu chính sách đối ngoại của Liên minh châu Âu Josep Borrell cho biết: “Đương nhiên, các cuộc đảo chính quân sự không phải là giải pháp, nhưng chúng ta không được quên rằng ở Gabon đã có những cuộc bầu cử đầy bất thường”.

Kể từ khi chính quyền Tổng thống Ali Bongo bị lật đổ, Tướng Nguema đã tổ chức nhiều giờ thảo luận cấp cao với các nhà lãnh đạo doanh nghiệp và tôn giáo, công đoàn, đảng phái chính trị, tổ chức phi chính phủ, nhà ngoại giao và nhà báo, đồng thời ghi chép và trả lời rất chi tiết các câu hỏi và khiếu nại.

Cựu Tổng thống Bongo đang tìm kiếm nhiệm kỳ thứ ba sau khi lên nắm quyền vào năm 2009 sau cái chết của cha ông là Omar, người đã cai trị Gabon bằng “bàn tay sắt” trong hơn 40 năm.

Những người lãnh đạo cuộc đảo chính hôm thứ Tư cho biết họ đã quản thúc ông tại gia và đề nghị ông “nghỉ hưu”.

Nhưng ông Bongo đã cho phát một đoạn video lên mạng xã hội trong đó cho biết con trai và vợ ông là Sylvia đã bị giam giữ, đồng thời kêu gọi “tất cả bạn bè mà chúng tôi có trên khắp thế giới” thay mặt ông lên tiếng.

Đài truyền hình quốc gia hôm thứ Sáu đưa hình ảnh con trai của Tổng thống bị phế truất Noureddin Bongo Valentin và các quan chức bị bắt khác cùng những chiếc vali chứa đầy tiền mặt được cho là tịch thu từ nhà của họ.

Quân đội đã cáo buộc họ tội phản quốc, tham ô, tham nhũng và làm giả chữ ký của Tổng thống, cùng nhiều cáo buộc khác.

Năm quốc gia khác ở châu Phi gồm: Mali, Guinea, Sudan, Burkina Faso và Niger đã trải qua các cuộc đảo chính trong ba năm qua. Những người cai trị mới đã từ chối những lời yêu cầu họ “quay trở lại doanh trại”.