Dự thảo Luật Dân số: Xử phạt sinh con thứ 3 không còn phù hợp

Cục Dân số (Bộ Y tế) đã trình Chính phủ hồ sơ đề nghị xây dựng Luật Dân số, trong đó nổi bật là 6 chính sách mới về dân số được đề xuất bổ sung, xây dựng trong Luật Dân số.

6 chính sách nổi bật được đề xuất trong xây dựng Luật Dân số gồm: Duy trì mức sinh thay thế; giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh và đưa tỷ số giới tính khi sinh về mức cân bằng tự nhiên; thích ứng với già hóa dân số, dân số già; phân bố dân cư hợp lý; nâng cao chất lượng nguồn nhân lực; lồng ghép các yếu tố dân số trong kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội.

Theo ông Lê Thanh Dũng - Cục trưởng Cục Dân số (Bộ Y tế), quy định mỗi cặp vợ chồng chỉ sinh từ 1 đến 2 con đã áp dụng trong nhiều năm nay và mỗi giai đoạn lại có một chính sách khác nhau, trong đó có việc xử phạt do vi phạm các quy định về chính sách dân số như sinh con thứ 3… Tuy nhiên, đến thời điểm này, việc xử phạt đối với những đối tượng sinh con thứ 3 không còn phù hợp. Việt Nam đang có xu thế mức sinh giảm, mặc dù chưa ở mức báo động nhưng sẽ trở thành một vấn đề quan trọng nếu chúng ta không có giải pháp can thiệp từ bây giờ. Vì vậy, việc nới lỏng quy định sinh 1 đến 2 con là cần thiết.

Phó giáo sư Nguyễn Đức Vinh - Viện trưởng Viện Xã hội học (Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam) cũng hoàn toàn ủng hộ đề xuất bỏ quy định xử phạt đối với những đối tượng sinh con thứ 3. Bởi thực tế hiện nay cho thấy dù nới lỏng quy định chỉ sinh từ 1 đến 2 con và bỏ việc xử phạt sinh con thứ 3 cũng sẽ có rất ít cặp vợ chồng muốn sinh nhiều hơn 2 con, do vậy không cần quá lo lắng rằng các cặp vợ chồng sẽ sinh quá nhiều con.

Tuy nhiên, để đảm bảo mức sinh thay thế trên toàn quốc, Phó giáo sư Nguyễn Đức Vinh cho rằng cần có những biện pháp đối với những vùng có mức sinh cao để giảm sinh, vùng có mức sinh thấp cần có chính sách khuyến khích sinh.

GS.TS Nguyễn Thiện Nhân, Đại biểu Quốc hội khóa XV, nguyên bí thư Thành ủy TP HCM, mới đây cho rằng lương tối thiểu nuôi được gia đình mới khuyến khích người dân sinh con.

Ông Nhân nhấn mạnh, thu nhập thấp khiến người lao động lo lắng khi lập gia đình, sinh con. Theo ông, thu nhập thấp là nguyên nhân hàng đầu khiến người trưởng thành không kết hôn hoặc lập gia đình sẽ không sinh con, sinh một con.

Để người dân có thể nuôi hai con, sự hỗ trợ từ nhà nước không phải là giải pháp lâu dài. Thay vào đó, cần phải thay đổi chính sách tiền lương. Hiện nay, tiền lương tối thiểu chỉ đủ cho một người lao động, nên cần điều chỉnh để đảm bảo đủ nuôi sống chính họ và một người phụ thuộc. Như vậy, một gia đình có hai người đi làm sẽ có thu nhập đủ để nuôi sống bản thân và hai con cái được học hành tử tế.