Trong mấy ngày vừa qua, người dân tại xã Lâm Ca, huyện Đình Lập, tỉnh Lạng Sơn có thông tin về việc trang trại lợn của Công ty CP chăn nuôi Rutech hoạt động có mùi hôi, khiến người dân bức xúc. Để rõ ngọn ngành sự việc, nhóm PV đã có buổi “mục sở thị” tại trang trại để ghi nhận những hình ảnh hoạt động thực tế tại đây.
Nguyên nhân gây mùi
Được biết, dự án trang trại chăn nuôi lợn thương phẩm tại xã Lâm Ca, huyện Đình Lập được UBND tỉnh Lạng Sơn phê duyệt chủ trương đầu tư tại Quyết định số 570/QÐ-UBND ngày 4/3/2021. Nhà đầu tư thực hiện dự án là Công ty Cổ phần chăn nuôi Rutech. Địa điểm thực hiện dự án là tại thôn Bình An, xã Lâm Ca (huyện Đình Lập, tỉnh Lạng Sơn), với quy mô thiết kế trang trại chăn nuôi lợn là 60.000 con/năm; tổng vốn đầu tư là trên 230 tỷ đồng.
Sau khi có quyết định phê duyệt chủ trương đầu tư, công ty cũng bắt đầu tiến hành những bước xây dựng chuồng trại theo quy định để tiến hành thực hiện việc chăn nuôi thử nghiệm. Tuy nhiên, sau một thời gian nuôi thử nghiệm thì người dân trên địa bàn lại có phản ánh là trang trại chăn nuôi lợn có mùi hôi.
Để tìm hiểu ngọn ngành sự việc, vào trung tuần của tháng 8/ 2024, nhóm PV chúng tôi đã liên hệ với phía Công ty CP chăn nuôi Rutech, để đề nghị được vào trang trại tìm hiểu sự việc.
Theo đó, vào khoảng 10 giờ sáng ngày 27/8/2024 chúng tôi đã có mặt tại trang trại chăn nuôi của Công ty Rutech tại xã Lâm Ca. Tại đây, chúng tôi đã được anh Nguyễn Đức Khoa Giám đốc của công ty dẫn đi xung quanh trang trại. Tuy thời điểm này trời rất là nắng gắt, nhưng anh Khoa vẫn đưa chúng tôi tới khu vực hệ thống chứa nước thải, bể biogas của trang trại để chúng tôi ghi nhận thưc tế.
Tại đây, theo ghi nhận của chúng tôi, hệ thống chứa nước thải của trang trại có những bể biogas được bịt kín bằng phương pháp che chuyên dụng, ngoài những bể chứa này thì còn có vài bể nhỏ để chứa nước sau khi đã qua các bước xử lý theo quy trình. Tại thời điểm, chúng tôi không phát hiện ra có mùi hôi, thối của phân.
Tuy nhiên, tại đây chúng tôi cũng có phát hiện ra có mùi hôi khác, tìm hiểu thì được biết đó là mùi được quạt gió hút ra từ những chuồng chăn nuôi, thực tế là mùi mồ hôi của lợn và mùi thức ăn.
Chia sẻ với chúng tôi về những thông tin mà người dân phản ánh, ông Nguyễn Đức Khoa cho biết: “Quy trình và hệ thống xử lý nước thải của chúng tôi được làm rất là quy mô và chặt chẽ, nếu chưa được xử lý đến mức an toàn thì chúng tôi không cho phép được thoát nước ra ngoài môi trường. Hôm vừa rồi thông tin phản ánh là trang trại xả thải ra môi trường là chưa hoàn toàn chính xác, vì nước chảy ra chỉ là lượng nước đọng trên bạt của bể biogas, khi bể chứa chưa đầy nên thời điểm đó chưa làm phồng mới dẫn đến đọng nước mưa và chảy ra ngoài. Thực tế thì bể chứa biogas của chúng tôi còn chưa đủ để phát điện thì lấy đâu mà thải ra ngoài được”, ông Khoa phân trần thêm.
Còn về mùi mà người dân phản ánh, ông Khoa cũng cho biết: “Đúng là cũng có mùi nhẹ thoát ra từ phía trang trại, nhưng đó chỉ là mùi mồ hôi của lợn và mùi thức ăn, được quạt gió hút trong chuồng chăn nuôi thổi ra ngoài, chứ hoàn toàn trang trại không có mùi của phân và nước thải như phản ánh”.
Những vấn đề cần khắc phục
Sau khi có phản ánh của người dân về việc trang trại lợn thương phẩm tại xã Lâm Ca gây ô nhiễm môi trường, Chính quyền địa phương cũng đã vào cuộc tiến hành tìm hiểu và xử lý.
Cụ thể, trước đó như thông tin mà người dân tại thôn Bình An, xã Lâm Ca cho biết, vào khoảng 2 tháng nay họ thường xuyên ngửi thấy mùi hôi thối, khó chịu do hoạt động chăn nuôi từ trang trại chăn nuôi lợn của Công ty Cổ phần chăn nuôi Rutech. Thời điểm vào khoảng 3 giờ đến 4 giờ sáng hằng ngày. Sau khi phát hiện có mùi hôi phát ra từ trang trại, người dân cũng đã kiến nghị đến UBND xã Lâm Ca để đề nghị đưa ra giải pháp xử lý, khắc phục.
Về phía UBND xã Lâm Ca cho biết, sau khi tiếp nhận thông tin phản ánh của người dân, xã đã tiến hành tổ chức đoàn kiểm tra vào ngày 27/6/2024. Tại thời điểm kiểm tra, thực tế ghi nhận trang trại đã nuôi lợn; 02 bể biogas chưa phủ bạt nên đã phát sinh mùi hôi, UBND xã đã nhắc nhở và Công ty đã khắc phục ngay.
Đến cuối tháng 7/2024, xã tiếp tục nhận được phản ánh và đã báo cáo UBND huyện, UBND huyện cũng đã tổ chức kiểm tra, tại thời điểm kiểm tra thì phát hiện đường ống dẫn nước thải từ chuồng chăn nuôi chảy ra bể chứa biogas bị tắc nên yêu cầu tìm hiểu nguyên nhân và phát hiện do ống cống bị bao xi măng do thợ xây bỏ quên dẫn đến ứ đọng, đoàn kiểm tra đã yêu cầu phía công ty khắc phục hậu quả ngay.
Tuy nhiên, sau đó UBND huyện Đình Lập vẫn tiếp tục nhận được thông tin phản ánh về hoạt động chăn nuôi của công ty gây mùi hôi. Ngày 14/8/2024, Chủ tịch UBND huyện Đình Lập đã thành lập Tổ công tác kiểm tra việc chấp hành các quy định về bảo vệ môi trường và kê khai, đăng ký trong chăn nuôi đối với Công ty Cổ phần Chăn nuôi Rutech tại xã Lâm Ca. Trên cơ sở kết quả kiểm tra, UBND huyện Đình Lập đã có Báo cáo số 627/BC-UBND ngày 16/8/2024 để báo cáo UBND tỉnh và cấp có thẩm quyền giải quyết theo quy định.
Tiếp đến, ngày 22/8/2024, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Lạng Sơn đã chủ trì phối hợp với các Sở: Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Kế hoạch và Đầu tư, Xây dựng, Tư pháp; Công an tỉnh; UBND huyện Đình Lập; UBND xã Lâm Ca tiến hành kiểm tra trang trại chăn nuôi lợn thương phẩm của Công ty cổ phần chăn nuôi Rutech.
Sau khi kiểm tra, ngày 26/8/2024 Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Lạng Sơn đã có báo cáo số 551 /BC-STNMT, để báo cáo sự việc lên UBND tỉnh Lạng Sơn.
Cụ thể, qua kết quả kiểm tra thực tế, hiện công ty đã cơ bản triển khai xây dựng xong các hạng mục công trình theo Dự án đầu tư và Giấy phép xây dựng được cấp, như: 30 chuồng nuôi lợn (18 chuồng nuôi lợn thương phẩm, 12 chuồng nuôi lợn cai sữa), 01 chuồng xuất nhập heo; 03 nhà ở công nhân, 03 bể nước dự phòng, 02 bể biogas (dung tích khoảng 70.000 m3).
Hiện nay trang trại đang nuôi 14.600 con lợn, và thời điểm nhập lợn lần đầu ngày 20/5/2024 với số lượng 6.050 con, sau đó tăng thêm từng đợt.
Tại thời điểm kiểm tra không thấy có nước thải xả ra môi trường. Trong trang trại cảm nhận thấy có mùi hôi nhẹ phát sinh từ hoạt động chăn nuôi, đã tiến hành lấy mẫu môi trường không khí xung quanh dự án để đánh giá khí gây mùi khó chịu trong môi trường không khí theo quy định hiện hành.
Theo kết quả phân tích thì cho thấy nồng độ các chất khí gây mùi khó chịu (khí Ammonia (NH3), Hydrosulfide (H2S)) tại nhà dân cách dự án khoảng 50m về phía nam, đều nằm trong giới hạn cho phép theo Quy chuẩn 05:2023/BTNMT Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chất lượng không khí.
Như vậy, qua công tác kiểm tra thì công ty cũng đã chấp hành các quy định của pháp luật liên quan trong quá trình triển khai dự án, tuy nhiên trong công tác triển khai hoạt động thì cũng vẫn còn một số tồn tại, hạn chế như: Năm 2024, chưa thực hiện chế độ báo cáo tình hình thực hiện dự án đầu tư theo quy định; chưa thực hiện kê khai hoạt động chăn nuôi đột xuất với UBND xã kể từ khi nhập về nuôi mới đối với 8.550 con lợn theo quy định; chưa thực hiện trồng rừng thay thế khi chuyển mục đích sử dụng đất rừng sang mục đích khác theo quy định; chưa có Giấy phép khai thác nước dưới đất theo quy…