Tại phần bào chữa cho mình, "bầu" Kiên không thừa nhận mình có số cổ phiếu cao nhất tại ACB, nhưng thừa nhận có vị trí rất cao tại đây. Kiên khẳng định, ảnh hưởng của bị cáo tại ACB chỉ là chỗ dựa tinh thần cho anh em.
Sáng nay (10/12), phiên tòa xét xử Nguyễn Đức Kiên và các đồng phạm được tiếp tục với phần tự bào chữa của “bầu” Kiên.
Bản cáo trạng số 10 ngày 10/2/2014, của VKS Tối cao kết luận, Nguyễn Đức Kiên với tư cách cổ đông lớn, Chủ tịch Hội đồng đầu tư, chỉ đạo toàn diện hoạt động điều hành của ACB. Theo bị cáo, nhận định này là không chính xác, vì bị cáo chỉ sở hữu 3,3% cổ phiếu của ACB. Theo luật, phải sở hữu trên 5% mới là cổ đông lớn “Tôi khẳng định không là cổ đông lớn. Tôi không chỉ đạo, điều hành, quản trị lại ACB với tư cách là cổ đông lớn. Trong hồ sơ vụ án có tài liệu liên quan, không phải đến hôm nay mới nói đến vị trí của tôi ở ACB, mà ở nhiều văn bản, tất cả vấn đề được làm rõ nhiều lần tại ACB. Hội đồng sáng lập chỉ có nhiệm vụ tư vấn, chứ không có quyền quyết định”, "bầu" Kiên khẳng định.
Tuy nhiên, “bầu” Kiên cũng thừa nhận: “Tôi có vị trí rất cao ở ACB. Nếu nói tôi không có ảnh hưởng là đớn hèn, nhưng ở mỗi vị trí, tại mỗi thời điểm là khác nhau. Bản chất, sau 5 năm hoạt động của ACB, tôi chỉ là chỗ dựa tinh thần cho anh em. Tôi cần phiên tòa làm rõ trách nhiệm của tôi đến đâu trong từng vấn đề”.
Bị cáo Kiên cũng cho rằng, ý kiến của các thành viên HĐQT của ACB khai trước tòa có nhầm lẫn quá nhiều. Ví dụ, ý kiến của bị cáo Trịnh Kim Quang nói doanh số bán vàng 130.000 tỷ, đây là kết quả cộng từ nhiều chỗ khác nhau. Đó là doanh số từ bán vàng để đưa vốn vào phục vụ dân cư. Đề nghị anh Quang nói lại với Tòa là đúng hay sai?.
Về hành động ủy thác gửi tiền, bị cáo Kiên cho rằng, việc tiếp tục ủy thác gửi tiền, sau khi có nghị quyết dừng vào 28/3/2011 là sai. Ban điều hành đã không chấp hành nghị quyết này. “Tôi đề nghị xác định, ai là người có trách nhiệm trong việc gửi tiền này. Tôi đã đề nghị cách chức Kế toán trưởng của ACB. Ý kiến này không được các thành viên đồng tình, vì các anh cho rằng phải bảo vệ cán bộ trước. Cho nên đã xảy ra các diễn biến tiếp theo. Tôi đề nghị anh Lý Xuân Hải nên đưa ra giải pháp báo cáo với đại hội cổ đông để ứng xử với sai phạm của từng cá nhân, truy cứu đến đâu. Tôi cũng đã đề nghị với anh Hải là hãy cho tôi dùng tiền cá nhân đưa cho anh Hải 718 tỷ để sửa sai. Anh Hải nói không đồng ý đề xuất của tôi, không dùng tiền cá nhân để sửa sai cho cả Hội đồng quản trị. Anh Hải cho rằng, số tiền quá lớn, nếu dùng sẽ vi phạm đạo đức nghề nghiệp.
Biết sai, biết rõ sai, nhưng không phải cố ý làm trái, mà không nắm bắt kịp thời pháp luật để ứng xử. Ý kiến cá nhân tôi, Nghị quyết ngày 2/3/2010 là đúng pháp luật, vì ACB được hoạt động ủy thác trong lĩnh vực ngân hàng.” “bầu” Kiên trình bày.
Nguyễn Đức Kiên cũng khẳng định, ACB không bị thiệt hại 718 tỷ mà Huyền Như chiếm đoạt, số tiền đó là lãi thu được từ ủy thác trước đó, nếu có mất thì giảm lãi chứ không phải thiệt hại. Các cổ đông của ACB cũng khẳng định điều này. Quyền đòi nợ 718 tỷ này là quyền của các nhân viên của ACB, còn ACB có quyền và nghĩa vụ liên quan. Bị cáo Kiên cũng khẳng định, số tiền này chưa mất và không thể mất, vì bản án sơ thẩm của Tòa án nhân dân TP. HCM chưa có hiệu lực.
Về tội trốn thuế, Nguyễn Đức Kiên đề nghị xem xét lại nhận định trong Bản án sơ thẩm về việc Kiên biết Quốc hội có Nghị quyết về việc miễn thuế thu nhập cá nhân trong 6 tháng đầu năm 2009, để trốn thuế thu nhập doanh nghiệp cho Công ty B&B. Kiên khẳng định không hề biết Nghị quyết này.
Bị cáo Kiên cũng khẳng định, Hợp đồng của Hương ký với B&B và hợp đồng của B&B ký với ABC là đúng pháp luật.
Trong bản công bố kết quả giám định của Tổng cục Thuế, bị cáo Kiên cho rằng, giám định viên thiếu 3 văn bản sau: Quyết định 228 của Bộ Tài chính, Thông tư 03, Nghị quyết 30. “Giám đinh viên đã bỏ sót 1 số chi phí xuất hiện trong kỳ tài chính, không thể lấy kết quả giám định này để làm kết quả đấu tranh trên tòa”, bị cáo Kiên bày tỏ quan điểm.
Về hành vi lừa đảo 20 triệu cổ phiếu của Công ty cổ phần Thép Hòa Phát, bị cáo Kiên khẳng định, ngày 21/5/2012, số cổ phiếu này Công ty cổ phần Thép Hòa Phát đã sở hữu “20 triệu cổ phiếu được quản lý ở sổ quản lý cổ đông của Thép Hòa Phát, chứ không nằm ở ACBS. Ngày 21/5, Hòa Phát đã là chủ sở hữu toàn bộ số cổ phiếu này kể cả có hay không có hợp đồng. Tài liệu này được thể hiện bằng chính văn bản trả lời của Hòa Phát”, “bầu” Kiên nói.
Cũng theo “bầu” Kiên, Hòa Phát đã có văn bản đề nghị làm rõ về số cổ phiếu 20 triệu của Hòa Phát. Đây là phản ứng tự vệ. Họ nhận trách nhiệm của họ sai sót, nhưng tòa sơ thẩm đã không xem xét nội dung này.
Nguyễn Đức Kiên tự bào chữa cho mình tại phiên phúc thẩm
Tranh tụng lại lời bào chữa của các luật sư và các bị cáo, đại diện VKS đưa ra quan điểm
Theo đại diện VKS, về tội kinh doanh trái phép: Việc góp vốn mua cổ phần của 5 công ty là hoạt động liên tục nhằm mục đích sinh lời, như vậy có căn cứ để khẳng định đây là hành vi kinh doanh. Năm công ty của bị cáo Kiên thực hiện kinh doanh ngành có mã ngành 64990, nhưng không có đăng ký kinh doanh là vi phạm pháp luật.
Về hợp đồng mua bán 017 bị quy kết kinh doanh trái phép: Bị cáo vẫn cho rằng việc kinh doanh trạng thái vàng, là mua bán hàng hóa ko phạm pháp luật. VKS cho rằng, hoạt động kinh doanh vàng trên tài khoản nước ngoài của Thiên Nam có trên giấy chứng nhận của Thiên Nam hay ko? Đây là hợp đồng mua bán, tại Điều 2 hợp đồng bên A và bên B đồng ý mua bán trạng thái vàng, nhưng Điều 5 có nói hoạt động không có phí giao dịch. Phí giao dịch chỉ có khi ACB là trung gian giao dịch, càng khẳng định Thiên Nam đã kinh doanh vàng trên tài khoản nước ngoài.
Tại hợp đồng có nội dung mua bán trạng thái vàng có thể chuyển đổi thành vàng vật chất, nguyên liệu, như vậy, ko thể coi là hoạt động phái sinh. Do đó, hoạt động của Thiên Nam chịu sự điều chỉnh của Quyết định 03. Hoạt động kinh doanh vàng trạng thái được xếp vào mã 46624, như vậy, Thiên Nam đã kinh doanh không có đăng ký kinh doanh. Với các phân tích trên, án sơ thẩm quy kết là có căn cứ
Về tội trốn thuế: Đaị diện VKS đưa ra nghi vấn Hợp đồng số 01 của bà Đỗ Ngọc Lan ký với ACB và Hợp đồng số 010109 giữa bị án Hương ký với B&B có phải ký lùi thời gian, có phù hợp quy định pháp luật không? Mặc dù phụ lục Hợp đồng ký giữa 3 bên là Kiên, Hương và B&B, chưa có căn cứ để khẳng định đã bị ký lùi, tuy nhiên, vi phạm pháp luật như sau: Tại phụ lục hợp đồng, bị cáo Kiên là người đại diện pháp luật của B&B lại nhận ủy thác của Hương, đã vi phạm Điều 144 khoản 5 về phạm vi Đại diện ủy quyền. Như vậy, xác lập Đại diện ủy quyền của Hương cho Kiên là vi phạm pháp luật.
Mặt khác, quá trình ủy thác tại B&B Hương khai, Hương chỉ phụ trách công tác văn thư, quản lý con dấu còn Kiên là người hoạch định, quyết định thực hiện. Như vậy, Kiên đã chỉ đạo ký hợp đồng ủy quyền, và sử dụng giấy tờ không hợp pháp để xác định số thuế phải nộp là vi phạm pháp luật
Về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản: Tại điểm 1 khoản 5 của hợp đồng này, ngân hàng ACB cam kết đảm bảo số cổ phần được chuyển nhượng thuôc sở hữu hợp pháp của ACBI, chưa chuyển nhượng và không có tranh chấp.
Đến ngày 27/6/2012, Công ty Cổ phần thép Hòa Phát đã chuyển vào tài khoản của ACBI, ACBI đã chi hết số tiền, nhưng vẫn không thực hiện việc giải chấp. Lãnh đạo ACB cũng có quyết định không đồng ý giải chấp cổ phần của ACBI.
Cũng theo đại diện VKS, bị cáo Kiên trong quá trình điều tra đã có đơn khắc phục hậu quả, nhưng trong phiên tòa, Bị cáo cũng không xác nhận đơn của mình.
VKS khẳng định, vẫn giữ nguyên quan điểm đối với tội danh của các bị cáo.
Chiều nay, phiên tòa bắt đầu lúc 13h30, tiếp tục với phần tranh tụng của đại diện VKS về tội “Cố ý làm trái các quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng”.