Đề xuất Thủ tướng được kiến nghị Quốc hội bỏ phiếu tín nhiệm Bộ trưởng

Tiếp tục chương trình làm việc Kỳ họp bất thường lần thứ 9, Quốc hội khóa XV, sáng nay (14/2), các đại biểu Quốc hội thảo luận ở hội trường về dự án Luật Tổ chức Chính phủ (sửa đổi)

Cơ chế giám sát của Thủ tướng đối với Bộ trưởng

Theo Dự thảo luật, Thủ tướng không quyết định các vấn đề cụ thể thuộc trách nhiệm của Bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan ngang Bộ với tư cách thành viên Chính phủ đối với ngành, lĩnh vực được phân công phụ trách”.

Tuy nhiên, Đại biểu Lê Xuân Thân- Đoàn ĐBQH tỉnh Khánh Hòa cho rằng: “Nghị định 137/2020 vẫn giao Thủ tướng quyết định bắn pháo hoa ở các lễ hội. Có nghĩa những công việc sự vụ, rất nhỏ vẫn cứ giao cho Thủ tướng và cứ như vậy thì Thủ tướng không còn thời gian để làm công việc quản trị nền quản trị quốc gia”.

Cùng quan điểm, Đại biểu Thạch Phước Bình- Đoàn ĐBQH tỉnh Trà Vinh nhận thấy, dự thảo luật "chưa làm rõ cơ chế kiểm soát của Thủ tướng đối với các Bộ trưởng trong trường hợp Bộ trưởng thực hiện không hiệu quả nhiệm vụ được giao”.

Đại biểu chỉ rõ, thực tế đã có nhiều trường hợp Bộ trưởng bị phê bình vì không hoàn thành nhiệm vụ “nhưng việc xử lý trách nhiệm chưa rõ ràng”. Từ đó, đề xuất bổ sung cơ chế giám sát của Thủ tướng đối với Bộ trưởng, theo hướng: nếu Bộ trưởng không hoàn thành nhiệm vụ, Thủ tướng có quyền kiến nghị Quốc hội bỏ phiếu tín nhiệm hoặc có biện pháp chấn chỉnh hoạt động của Bộ đó.

Ngoài ra, bổ sung quy định, Chính phủ phải bảo đảm quyền lực được kiểm soát hiệu quả thông qua cơ chế giám sát giữa Chính phủ, Quốc hội, TANDTC, VKSNDTC và các cơ quan Kiểm toán Nhà nước.

Bổ sung trách nhiệm của Bộ trưởng khi phân quyền cho địa phương

Cũng theo đại biểu Thạch Phước Bình, dự thảo Luật quy định Chính phủ hướng dẫn chính quyền địa phương thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn được phân quyền. Nhưng dự thảo chưa làm rõ ranh giới giữa phân quyền (trao quyền quyết định độc lập) và phân cấp (trao quyền thực hiện nhưng vẫn chịu sự chỉ đạo từ trên xuống).

Nếu không có ranh giới rõ ràng, có thể xảy ra tình trạng Chính phủ vẫn can thiệp sâu vào công việc của địa phương, làm giảm tính chủ động của chính quyền địa phương.

Do vậy, cần làm rõ khái niệm "phân quyền" và "phân cấp" theo hướng: phân quyền là chính quyền địa phương có quyền quyết định độc lập trong một số lĩnh vực như phát triển kinh tế, xã hội ở địa phương. Còn phân cấp là việc chính quyền địa phương được giao thực hiện một số nhiệm vụ theo quy định của Chính phủ, nhưng vẫn chịu sự giám sát.

Cùng quan điểm này, đại biểu Trần Quốc Tuấn- Đoàn ĐBQH tỉnh Trà Vinh coi đây là tư duy mới đã được luật hóa, nhiều địa phương đang rất cần, để giải phóng các nguồn lực đang bị kìm hãm bởi điểm nghẽn về cơ chế.

Đại biểu Tuấn đề xuất bổ sung quy định vào luật trách nhiệm của Bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan ngang Bộ với tư cách là thành viên Chính phủ, trình cấp có thẩm quyền xem xét quyết định việc phân quyền cho địa phương khi có đủ điều kiện, năng lực cần thiết, đồng thời phải bổ sung quy định giám sát chặt chẽ nội dung này.

Đại biểu đề nghị, Chính phủ cần chỉ đạo các bộ, ngành sớm ban hành các văn bản quy phạm pháp luật để hướng dẫn thi hành các luật được thông qua tại kỳ họp này.

Đặc biệt, cần ban hành một Nghị định quy định về “phân cấp, phân quyền” theo hướng rõ ràng, minh bạch và chặt chẽ để các chủ thể dễ dàng triển khai thực hiện một cách thông suốt, hiệu quả.