Đề nghị mở rộng đối tượng xét tặng danh hiệu “Nghệ sĩ Nhân dân”, “Nghệ sĩ Ưu tú”

Trước đó, Quốc hội đã nghe báo cáo giải trình tiếp thu về dự án luật này.

Phát biểu thảo luận, đại biểu Mai Thị Phương Hoa- Nam Định cho biết, sau khi tiếp thu các ý kiến đóng góp, đến thời điểm hiện nay, dự thảo Luật đã tương đối hoàn thiện và đủ điều kiện để trình Quốc hội thông qua tại kỳ họp này.

Nhiều nội dung mới của dự thảo Luật đã được chỉnh lý, hoàn thiện. Các quy định đã thể hiện rõ việc phân cấp, phân quyền mạnh mẽ trong công tác thi đua, khen thưởng, hạn chế tính hình thức trong việc thi đua như bỏ đăng ký thi đua là căn cứ xét tặng danh hiệu thi đua, bổ sung trách nhiệm người đứng đầu, bổ sung danh hiệu xã, phường, thị trấn tiêu biểu.

Dự thảo Luật cũng chú trọng khen thưởng tập thể nhỏ, người lao động trực tiếp quan tâm khen thưởng vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới, hải đảo. Đặc biệt, dự thảo đã giải quyết căn bản vướng mắc trong khen thưởng khu vực ngoài nhà nước, khu vực kinh tế tư nhân và được chỉnh lý tối đa trên cơ sở tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội.

Góp ý vào nội dung còn có ý kiến khác nhau trong lĩnh vực xét danh hiệu vinh dự nhà nước Nghệ sĩ nhân dân, Nghệ sĩ ưu tú, đại biểu Mai Thị Phương Hoa cho rằng không nên quá cứng nhắc trong việc quy định điều kiện, tiêu chuẩn xét tặng danh hiệu này với những đối tượng nhiếp ảnh gia, kiến trúc sư, soạn giả. Bởi vì lĩnh vực nhiếp ảnh, kiến trúc, văn học là những lĩnh vực có tính sáng tạo nghệ thuật cao. Họ không chỉ đơn thuần là người sáng tác mà còn là những nghệ sĩ đích thực với những tác phẩm không thể nào quên trong lòng khán giả. Đặc thù của những tác phẩm nhiếp ảnh, kiến trúc, tác phẩm văn học là không có việc trình diễn tác phẩm bởi các nghệ sĩ, diễn viên mà các khán giả, độc giả, người xem chỉ được biết đến tác phẩm khi tác phẩm đó được trưng bày, được xây dựng, được xuất bản. Như vậy mới công bằng và hợp lý.

Đại biểu Vũ Trọng Kim - Nam Định cũng ủng hộ quy định mở rộng đối tượng xét tặng danh hiệu “Nghệ sĩ Nhân dân”, “Nghệ sĩ Ưu tú” cho cá nhân hoạt động trong các lĩnh vực văn hóa, nghệ thuật gồm diễn viên, đạo diễn, chỉ đạo nghệ thuật, chỉ huy dàn nhạc, biên đạo, quay phim, nhạc sĩ, họa sĩ, soạn giả, nhiếp ảnh, nhà văn, kiến trúc sư, phát thanh viên tại Điều 66 của dự thảo Luật.

Dự thảo Luật Thi đua, khen thưởng (sửa đổi) đã quy định thực hiện tặng và truy tặng “Huy chương Thanh niên xung phong vẻ vang” đối với Thanh niên xung phong có thành tích trong các cuộc kháng chiến, bảo vệ Tổ quốc, có thời gian tại ngũ liên tục từ 02 năm trở lên, hoàn thành nhiệm vụ, trung thành với cách mạng. Thanh niên xung phong hy sinh trong khi làm nhiệm vụ đã được công nhận liệt sĩ thì được truy tặng “Huy chương Thanh niên xung phong vẻ vang”.

Đại biểu Vũ Trọng Kim cho rằng, quy định như vậy là cũng phù hợp. Bởi đối với những đơn vị thực hiện theo nhiệm kỳ của đơn vị thanh niên xung phong tập trung ở miền Bắc thường là 3 năm, có khi 4, 5 năm hoặc nhiều hơn nữa. Tuy nhiên, thanh niên xung phong cơ sở ở miền Nam từ Quảng Trị trở vào Cà Mau, số thanh niên xung phong thường số thời gian ít, nên có thể sẽ bị lọt. Đối với thanh niên xung phong cơ sở miền Nam, quy định về thời gian 2 năm thực tế rất khó thực hiện. Cho nên việc quy định truy tặng, khen thưởng cho thanh niên xung phong đã hy sinh như dự thảo Luật là phù hợp. Ngoài ra, các trường hợp là thương binh nặng cũng không nên quy định điều kiện về thời gian tại ngũ.

Nhiều đại biểu cũng bày tỏ đồng tình cao về việc bổ sung, tặng, truy tặng Huy chương Thanh niên xung phong vẻ vang. Đó là sự ghi nhận, trân trọng công lao to lớn của Đảng, Nhà nước, của dân tộc ta đối với lực lượng thanh xung phong đã có đóng góp to lớn vào sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, xây dựng; thể hiện truyền thống uống nước nhớ nguồn của dân tộc ta và có nghĩa giáo dục rất sâu sắc.

Theo đại biểu, dự thảo Luật quy định tiêu chuẩn khen thưởng thanh niên xung phong vẻ vang với người có thời gian tại ngũ 2 năm trở lên là phù hợp. Tuy nhiên, do thời gian đã lâu, việc xác minh hồ sơ gốc gặp nhiều khó khăn, nên đề nghị Chính phủ quy định hồ sơ, thủ tục cho phù hợp, tạo điều kiện cho các Thanh niên xung phong được nhận danh hiệu cao quý này.

Các đại biểu cũng bày tỏ đồng tình với ý kiến vừa phát biểu về quy định về "Thư khen của Thủ tướng, Thư khen của Chủ tịch nước, Thư khen của Chủ tịch Quốc hội" và cho rằng, Thư khen của các đồng chí lãnh đạo hết sức cao quý, sẽ có ý nghĩa động viên rất lớn cho các đối tượng được khen tặng, do vậy nên được bổ sung vào trong dự thảo Luật.

Giải trình, tiếp thu các ý kiến của các đại biểu Quốc hội nêu, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cho biết, tại phiên thảo luận này, nhiều ý kiến tiếp tục phân tích, đánh giá, chia sẻ, tham gia đóng góp bổ sung những vấn đề còn có những ý kiến khác nhau và những vấn đề cụ thể, chi tiết rất thiết thực, tâm huyết, xác đáng.

Về một số vấn đề chung, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cho hay, từ sau Kỳ họp thứ 2 đến nay, Ủy ban Xã hội của Quốc hội đã phối hợp chặt chẽ với cơ quan soạn thảo và các cơ quan liên quan của Quốc hội, tiếp thu tối đa ý kiến của đại biểu Quốc hội, tổ chức nhiều cuộc họp, hội thảo chuyên gia, các nhà khoa học cũng như các cấp, các ngành và các đối tượng tác động, đặc biệt được sự chỉ đạo rất sát sao của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và trực tiếp là Chủ tịch Quốc hội, Phó Chủ tịch Quốc hội phụ trách đã gợi mở định hướng sâu sắc. Đến nay, dự án Luật đã được sửa đổi căn bản, toàn diện với 96 điểm, có tới 88 Điều được làm mới, sửa đổi, bổ sung, chỉnh lý và chỉ còn giữ nguyên 7 Điều.

Làm rõ về chính sách hoàn thiện về hệ thống thi đua, hoàn thiện hệ thống khen thưởng, hoàn thiện về chế định, thẩm quyền phân cấp, hoàn thiện về những quy định, về cải cách hành chính cũng như về hồ sơ thi đua, khen thưởng, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cho biết, dự thảo Luật đã bám sát nguyên tắc, yêu cầu sửa đổi, vừa kế thừa, vừa đổi mới để đảm bảo được tính bao quát toàn diện, chính xác, công bằng, bình đẳng và đáp ứng được yêu cầu thực tiễn khoa đại chúng, đúng với tính chất đặc thù của Luật Thi đua, khen thưởng của nước ta.

Đối với một số vấn đề mới như bổ sung đối tượng được xét tặng nghệ sĩ nhân dân, nghệ sĩ ưu tú, Bộ trưởng cho biết, việc xét tặng nghệ sĩ nhân dân, nghệ sĩ ưu tú hoạt động trên lĩnh vực văn hóa nghệ thuật đang tập trung hướng tới đối tượng là biểu diễn và trình bày tác phẩm và chưa có đối tượng sáng tác từ năm 1984 đến Luật Thi đua khen thưởng từ năm 2003 đến nay.

Cơ quan chủ trì soạn thảo sẽ phối hợp rất chặt chẽ với Ủy ban Xã hội, với các cơ quan liên để tổng hợp một cách kỹ lưỡng, nghiên cứu thấu đáo tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo Luật Thi đua, khen thưởng (sửa đổi) để trình Quốc hội thông qua, Bộ trưởng cho biết.