Bài toán nông nghiệp cần có đánh giá, phân tích kỹ hơn và định hướng giải pháp phải căn cơ hơn. Đừng đổ lỗi cho bà con nông dân".
Đại biểu Vương Đình Huệ, Trưởng Ban Kinh tế Trung ương đã nhấn mạnh như vậy tại phiên thảo luận tại tổ kỳ họp Quốc hội chiều 25-5 về tình hình kinh tế - xã hội để phân tích câu chuyện đang nóng trong lĩnh vực nông nghiệp.
Đại biểu Vương Đình Huệ
Nói có bằng chứng rõ ràng, ông Vương Đình Huệ đã kể câu chuyện đoàn của Ban Kinh tế Trung ương đã đi lên tận cửa khẩu Tân Thanh, tỉnh Lạng Sơn để mục sở thị hàng nông sản bị ách tắc ở cửa khẩu, thấu rõ hơn câu chuyện xuất khẩu nông sản sụt giảm, đầu ra cho sản phẩm nông nghiệp gặp rất nhiều khó khăn. Câu chuyện mục sở thị được Trưởng ban Kinh tế Trung ương Vương Đình Huệ kể cho thấy những nghịch lý. Vải thiều, nhãn Hưng Yên được mua hết từ lúc mới ra hoa, khi thu hoạch được phân loại tại vườn, đóng gói và lên xe chở sang Trung Quốc rất ngon lành. Thanh Long cũng được thu hoạch, phân loại tại vườn nên không ách tắc lắm. Chúng ta gặp ngay tại cửa khẩu biên giới 3 mặt hàng nông sản với 3 hình ảnh khác nhau. Trong khi vải, nhãn không hề có chuyện tồn đọng thì dưa hấu, hành tím lại phải nhờ đến sự ủng hộ của các bộ, ngành và người dân.
Chính vì vậy, ông Huệ cho rằng “Việc tồn đọng một số mặt hàng nông sản vừa qua không hẳn là do không có quy hoạch mà vấn đề ách tắc là do tổ chức tiêu thụ chưa tốt”.
Đề xuất các giải pháp, Trưởng ban Kinh tế Trung ương Vương Đình Huệ đặc biệt quan tâm đến vấn đề liên kết trong sản xuất nông nghiệp, mà quan trọng nhất là liên kết giữa doanh nghiệp và nông dân. Nơi nào nông dân có doanh nghiệp chống lưng thì vấn đề tiêu thụ ổn. Ví dụ như những cánh đồng mẫu lớn của bà con nông dân gắn với Công ty bảo vệ thực vật An Giang, hoặc sữa gắn với Vinamilk thì sản xuất rất ổn định, thị trường bền vững.
Dưa hấu miền Trung, hành tím Sóc Trăng được các siêu thị tiêu thụ số lượng lớn để giúp nông dân.
Theo ông Vương Đình Huệ, cần có chính sách khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, gắn với các hợp đồng nông sản. “Tuy gặp khó khăn, nhưng lĩnh vực nông nghiệp cũng đang có những tín hiệu mừng khi gần đây nhiều doanh nghiệp lớn đã tham gia vào lĩnh vực nông nghiệp như Vincom, Hoàng Anh Gia Lai, Tập đoàn TH…”, ông Huệ nhấn mạnh.
Trưởng ban Kinh tế Trung ương cho rằng, Việt Nam cần tăng cường thành lập các hợp tác xã kiểu mới trong nông nghiệp. Hiện nay có tới 93% hợp tác xã đầu vào mà chỉ có 7% hợp tác xã đầu ra. Phải hỗ trợ để hình thành hợp tác xã đầu ra và phải có chính sách giải quyết các tồn đọng về tài chính, sửa đổi chính sách về tín dụng cho hợp tác xã, gắn quy hoạch đất đai với việc phát triển các hợp tác xã... để phát triển nhanh các hợp tác xã kiểu mới trong nông nghiệp. Xây dựng một chính sách về thương mại biên giới mà trong đó tinh thần là phải tạo ra sự bình đẳng thương mại biên giới. Có chính sách đầu tư cho hạ tầng cửa khẩu (chợ, bãi đỗ, hệ thống dịch vụ…) để hàng nông sản của Việt Nam phải được mua bán trên đất nước ta. Thương mại biên giới phải gắn với tổ chức thương mại trong nước, phải thành một hệ thống căn cơ.
Trưởng ban Kinh tế Trung ương Vương Đình Huệ cũng đề nghị cần có đánh giá tổng thể việc vừa qua Việt Nam đã ký kết được hàng loạt hiệp định thương mại. Điều này do tác động của Luật Doanh nghiệp, Luật Đầu tư (sửa đổi)…, thể chế hóa quyền tự do kinh doanh và có tác động tích cực, tạo ra dư địa lớn cho xuất khẩu. “Bên cạnh đó cũng phải thấy được những thách thức khắc nghiệt. Hàng hóa của nước ngoài sẽ tràn vào lấn át hàng nội địa của nước ta”, ông Huệ nhấn mạnh.