Đẩy mạnh phân cấp, ủy quyền, chống xin-cho

Bộ Xây dựng cũng cho rằng các quy định pháp luật về thẩm quyền, đối tượng, điều kiện, hồ sơ cấp giấy phép xây dựng chậm được hoàn thiện và chưa thực sự phù hợp với thực tế. Ví dụ, quy định điều kiện cấp giấy phép xây dựng đối với công trình xây dựng có thời hạn phải “phù hợp với mục đích sử dụng đất theo quy hoạch sử dụng đất được phê duyệt” là không khả thi; việc cấp giấy phép xây dựng đối với công trình đã có quy hoạch, đã được cơ quan chuyên môn về xây dựng thẩm định thiết kế là không cần thiết…

Việc phân công, phân cấp trong hoạt động đầu tư xây dựng còn chưa phù hợp, chưa tương xứng với điều kiện, năng lực thực hiện của các chủ thể. Quy định về phân cấp thẩm quyền chưa gắn liền với quy định trách nhiệm và các chế tài xử lý.

Trong dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xây dựng, Bộ Xây dựng đề xuất sửa đổi, bổ sung quy định về thẩm định, phê duyệt thiết kế xây dựng triển khai sau thiết kế cơ sở theo đơn giản hóa thủ tục hành chính; tích hợp thủ tục thẩm định thiết kế xây dựng và cấp giấy phép xây dựng đối với công trình sử dụng vốn khác.

Cụ thể, giảm đối tượng phải thẩm định thiết kế xây dựng tại cơ quan chuyên môn về xây dựng thông qua việc chỉ thẩm định đối với công trình sử dụng vốn đầu tư công, công trình sử dụng vốn doanh nghiệp nhà nước, công trình thực hiện theo hình thức hợp đồng đối tác công tư có quy mô lớn hoặc ảnh hưởng lớn đến an toàn và lợi ích cộng đồng; đồng thời, để tiếp tục đơn giản hóa thủ tục hành chính, các công trình này không yêu cầu phải có giấy phép xây dựng.

Cùng với đó, thực hiện tích hợp thủ tục thẩm định thiết kế xây dựng và thủ tục cấp giấy phép xây dựng đối với công trình sử dụng vốn khác có quy mô lớn hoặc ảnh hưởng lớn đến an toàn và lợi ích cộng đồng thuộc khu vực không yêu cầu lập quy hoạch xây dựng vào thủ tục thẩm định thiết kế xây dựng…

Đối với các dự án còn lại, Bộ đề xuất phân quyền cho chủ đầu tư tự tổ chức thẩm định, phê duyệt thiết kế xây dựng, đẩy mạnh vai trò chuyên môn của đơn vị tư vấn thẩm tra để phục vụ công tác thẩm định và phê duyệt của chủ đầu tư.

Cũng tại dự thảo, Bộ Xây dựng đề xuất sửa đổi, bổ sung một số quy định về cấp giấy phép xây dựng theo hướng rà soát đối tượng công trình được miễn giấy phép xây dựng cho phù hợp với việc tích hợp nói trên; mở rộng đối tượng công trình được cấp giấy phép xây dựng theo giai đoạn; đơn giản hóa điều kiện, hồ sơ cấp giấy phép xây dựng; tăng cường phân cấp thẩm quyền cấp giấy phép xây dựng công trình cấp đặc biệt của Bộ Xây dựng cho UBND cấp tỉnh; rút ngắn thời gian cấp giấy phép xây dựng; xử lý vướng mắc về việc cấp giấy phép xây dựng đối với công trình đang trong quá trình xử lý vi phạm hành chính...

Dự thảo Luật đã được hoàn thiện theo hướng phân cấp cụ thể thẩm quyền cấp giấy phép xây dựng đối với công trình thuộc thẩm quyền của UBND cấp tỉnh, UBND cấp huyện; đồng thời, quy định UBND cấp tỉnh phân cấp, ủy quyền việc cấp giấy phép xây dựng cho Sở Xây dựng, Ban quản lý khu kinh tế, khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao, UBND cấp huyện cấp giấy phép xây dựng thuộc chức năng và phạm vi quản lý của cơ quan này để tạo chủ động cho địa phương và phù hợp với Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2015.