Đại hội đồng Liên hợp quốc kỷ niệm Ngày quốc tế Xóa bỏ hoàn toàn vũ khí hạt nhân

Tại cuộc họp, lãnh đạo LHQ và hầu hết các đại biểu nhấn mạnh xóa bỏ hoàn toàn vũ khí hạt nhân là cách duy nhất để bảo đảm không còn việc sử dụng hay đe dọa sử dụng vũ khí hạt nhân.

Nhiều phát biểu kêu gọi củng cố hợp tác đa phương, vai trò trung tâm của LHQ và bộ máy đa phương về chống phổ biến, giải trừ quân bị hạt nhân; các nước có vũ khí hạt nhân cần thực hiện nghiêm túc các nghĩa vụ về giải trừ vũ khí hạt nhân theo NPT; cần nỗ lực thực hiện các cam kết và nghĩa vụ theo luật pháp quốc tế.

Phát biểu tại cuộc họp, Đại sứ Đặng Đình Quý, Trưởng Phái đoàn thường trực Việt Nam tại LHQ, chia sẻ nhiều ý kiến trên và nhấn mạnh việc cần nỗ lực xây dựng niềm tin, tình hữu nghị giữa các quốc gia và bảo vệ nhân loại khỏi vũ khí hạt nhân; cần thực hiện tốt các nghĩa vụ theo luật pháp quốc tế và các điều ước liên quan; cần có các biện pháp cụ thể thực hiện Điều VI của NPT về đàm phán chân thành hướng tới giải trừ quân bị hạt nhân toàn diện và triệt để; cần củng cố các cơ chế chống phổ biến, giải trừ quân bị hạt nhân, hướng tới thúc đẩy Hiệp ước Cấm thử hạt nhân toàn diện (CTBT) sớm có hiệu lực.

Đại sứ tái khẳng định chính sách nhất quán của Việt Nam về chống phổ biến, giải trừ quân bị hạt nhân, hướng tới xóa bỏ hoàn toàn vũ khí hạt nhân. Việt Nam là thành viên của NPT, CTBT, TPNW và luôn thực hiện nghiêm túc các nghĩa vụ của mình, đồng thời sẵn sàng chung tay cùng cộng đồng quốc tế phấn đấu xóa bỏ hoàn toàn vũ khí hạt nhân.

Kể từ khi LHQ được thành lập, cộng đồng quốc tế đã nỗ lực phấn đấu cho việc chống phổ biến, giải trừ quân bị hạt nhân. Nhiều điều ước quốc tế liên quan, trong đó có Hiệp ước Không phổ biến vũ khí hạt nhân (NPT), các khu vực không có vũ khí hạt nhân (NWFZ), Hiệp ước Cấm thử hạt nhân toàn diện (CTBT) và Hiệp ước Cấm vũ khí hạt nhân (TPNW) cùng các nghị quyết của LHQ đã góp phần hình thành khuôn khổ pháp lý, các chuẩn mực quốc tế về chống phổ biến, giải trừ và cấm vũ khí hạt nhân.

Ngày Quốc tế Xóa bỏ hoàn toàn vũ khí hạt nhân 26/9 được thành lập theo Nghị quyết số 68/32 Khóa 68 của ĐHĐ LHQ năm 2013. Ngày 26/9/1983 Liên Xô đã kịp phát hiện, ngăn chặn không trả đũa hạt nhân khi hệ thống cảnh báo sớm hiển thị nhầm có 5 tên lửa đạn đạo của Mỹ đang tấn công Liên Xô.

Ngày 26/9, Tổng Thư ký LHQ Antonio Guterres tuyên bố cần loại bỏ vũ khí hạt nhân trên thế giới và bắt đầu một kỷ nguyên mới của đối thoại, tin cậy và hòa bình.

Nhà lãnh đạo LHQ nhấn mạnh giải quyết mối đe dọa vũ khí hạt nhân là nhiệm vụ trọng tâm của LHQ kể từ khi thành lập. Năm 1946, Đại Hội đồng LHQ đã ra nghị quyết đầu tiên nhằm "loại bỏ vũ khí nguyên tử khỏi kho vũ khí quốc gia và tất cả các loại vũ khí nguy hiểm có khả năng hủy diệt hàng loạt".

Tổng Thư ký LHQ cho biết mặc dù tổng số vũ khí hạt nhân đã giảm trong nhiều thập kỷ, nhưng hiện trên thế giới vẫn có khoảng 14.000 đơn vị vũ khí loại này. Theo ông, thế giới đang đối mặt với "mức độ rủi ro hạt nhân cao nhất" trong gần 4 thập kỷ qua. Do đó, đây là Tổng Thư ký LHQ cho rằng hiện là thời điểm cần loại bỏ vũ khí hạt nhân khỏi thế giới, mở ra một thời kỳ mới của đối thoại, tin cậy và hòa bình cho tất cả người dân.