Cựu Tổng thống Kyrgyzstan bị buộc tội âm mưu đảo chính

Atambayev đã bị bắt giữ trong một cuộc đột kích tại nhà riêng vào tuần trước

Một cuộc đột kích vào nhà riêng thứ năm tuần trước để bắt giữ Almazbek Atambayev, cựu tổng thống giai đoạn từ năm 2011 đến 2017, đã làm dấy lên mối lo ngại về bất ổn chính trị mới ở quốc gia Trung Á này.

"Ông ta muốn đổ máu. Ý định của ông là một cuộc đảo chính lật đổ chính phủ", Orozbek Opumbayev, người đứng đầu Ủy ban an ninh quốc gia tuyên bố trong một cuộc họp báo ở thủ đô Bishkek ngày 13/8.

Người đứng đầu bộ phận điều tra của Văn phòng công tố viên bang cho biết Atambayev cũng đang bị quản chế vì tội tổ chức giết người, sau khi một nhân viên thực thi pháp luật chết trong các vụ đụng độ vào tuần trước.

Các nhà chức trách của Kyrgyzstan hiện đang điều tra Atambayev về các hành động bạo lực và tổ chức các cuộc bạo loạn, ngoài năm vụ án hình sự mà ông ta đang phải đối mặt. Tất cả tội danh này đều có mức án tù dài.

Những người ủng hộ Almazbek Atambayev đụng độ với các nhân viên thực thi pháp luật trong một nỗ lực bắt giữ cựu tổng thống vào tuần trước

Thứ trưởng Bộ Nội vụ của Kashmir Kashkar Junushaliev cho biết hôm thứ Ba rằng các vụ đụng độ đã khiến 170 người bị thương - chủ yếu là quân nhân, trong đó hai người vẫn còn trong tình trạng nguy kịch.

Một Thứ trưởng Bộ Nội vụ tham gia việc đàm phán điều kiện đầu hàng của Atambayev đã bị cách chức hôm thứ ba vì đã "phản bội lợi ích của cảnh sát" sau khi ám chỉ về một cơ quan thực thi pháp luật yếu kém sau nỗ lực đầu tiên bắt giữ cựu lãnh đạo rơi vào hỗn loạn bạo lực. Một thông cáo báo chí của Bộ Nội vụ cho biết Thứ trưởng Bộ Nội vụ Kursan Asanov đã “đánh mất niềm tin” của Bộ. Đoạn phim được chia sẻ rộng rãi từ cuộc đột kích hôm thứ Năm cho thấy Atambayev đàm phán các điều khoản đầu hàng với Asanov, đảm bảo rằng cảnh sát sẽ không làm hại những người ủng hộ đang ẩn náu với ông ta tại nhà riêng trong những tuần vừa qua.

Một tòa án tuần trước đã ra lệnh giam giữ Atambayev cho đến ngày 26 tháng 8.

Nhà chức trách đã đột kích và đóng cửa một kênh truyền hình thuộc sở hữu của cựu lãnh đạo sau khi ông bị giam giữ. Truyền thông độc lập và các tổ chức phi chính phủ đã chỉ trích động thái này.

Những người ủng hộ ngăn cảnh sát bắt giữ Almazbek Atambayev 

Trước khi bị bắt, Atambayev đã bỏ qua ba lệnh triệu tập của cảnh sát vì nghi ngờ liên quan đến việc thả một nhân vật nổi tiếng trong thế giới ngầm, Chechen Aziz Batukayev, vào năm 2013 trong nhiệm kỳ tổng thống. Vụ án nằm trong số năm vụ án hình sự mà Atambayev bị cáo buộc có liên quan trước khi các vụ đụng độ tại nhà riêng tuần trước.

Một số người ủng hộ Atambayev khác bao gồm hai nhà lập pháp cũng đã bị thẩm vấn liên quan đến các vụ đụng độ.

Tổng thống đương nhiệm Jeenbekov và cựu Tổng thống Atambayev đã từng là bạn bè, và Atambayev đã ủng hộ cho Tổng thống Jeenbekow trong cuộc bầu cử năm 2017. Cuộc bỏ phiếu đánh dấu một sự chuyển giao quyền lực ôn hòa chưa từng có giữa các nguyên thủ quốc gia tại quốc gia sáu triệu người đa số là người Hồi giáo.

Tổng thống đương nhiệm Jeenbekov (trái) và Atambayev đã từng là bạn

Bế tắc đã được theo dõi chặt chẽ từ Nga - nơi có một căn cứ không quân trong nước và là điểm đến của hàng trăm ngàn người lao động nhập cư người Slovak. Tháng trước, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã gặp cả Jeenbekov và Atambayev tại Moscow trong nỗ lực xoa dịu cuộc đối đầu.

Mars Sariyev, một nhà phân tích chính trị thân Moscow ở Bishkek nói rằng cuộc gọi của Putin vào tháng 7 để hỗ trợ tổng thống hiện tại nhằm củng cố sự ổn định đã khiến Atambayev gặp khó khăn trong việc xây dựng liên minh để thách thức Jeenbekov. Nhưng Sariyev đề nghị Moscow có thể đã không bỏ rơi Atambayev - một đối tác cũ trung thành. "Bất cứ điều gì cũng có thể xảy ra. Thậm chí có tin đồn rằng Moscow khuyên Atambayev đầu hàng", Sariyev nói với AFP.