Công ty CP ĐTXD và kinh doanh chợ Buôn Ma Thuột phải trả tiền bồi thường GPMB chợ

Xã hội hóa bằng tiền... Nhà nước 

Ngày 30/10/2006, UBND tỉnh Đắk Lắk đồng ý giao cho Công ty CP Đầu tư Xây dựng và Kinh doanh chợ Buôn Ma Thuột (sau đây gọi tắt là Công ty chợ Buôn Ma Thuột) theo hình thức đầu tư - kinh doanh (BO) theo đề nghị của UBND thành phố, thời hạn thuê đất 50 năm, tiền thuê đất được trả hàng năm theo giá đất hiện hành. Tổng diện tích thực hiện dự án chợ Buôn Ma Thuột là 25.421,24 m²; trong đó: khu tái định cư (chợ A) là 12.337,6 m²; khu chợ B là 6.575,2 m²; khu chợ C là 6.508,44 m^2.

Tại Kết luận số 8143/KL-UBND ngày 11/11/2013 thanh tra công trình chợ Buôn Ma Thuột, UBND tỉnh Đắk Lắk khẳng định, chủ trương xây mới chợ là phù hợp với quy hoạch và cần thiết đối với một đô thị loại I và định hướng phát triển nơi đây thành đô thị vùng của khu vực Tây Nguyên. UBND tỉnh ra chủ trương xã hội hóa, kêu gọi các thành phần kinh tế đầu tư và không sử dụng ngân sách để xây dựng mới chợ Buôn Ma Thuột là phù hợp với quy định tại Nghị định số 02/2003/NĐ-CP ngày 14/1/2003 của Chính phủ về phát triển và quản lý chợ.

Trong kết luận này cũng đã thẳng thắn chỉ rõ, việc lập phương án đền bù một số trường hợp chưa chuẩn xác dẫn đến phải bổ sung nhiều lần và kéo dài từ năm 2008 đến năm 2013. Bên cạnh đó, căn cứ theo các quy định của pháp luật thì Công ty chợ Buôn Ma Thuột có trách nhiệm ứng trước tiền bồi thường, hỗ trợ và kinh phí tổ chức thực hiện bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khu vực B và C chợ Buôn Ma Thuột. Nhưng thực tế, toàn bộ kinh phí thực hiện công tác trên (111.248.091.000 đồng) đều do ngân sách Nhà nước thực hiện.

Việc dùng tiền ngân sách để trả trước tiền bồi thường, hỗ trợ và kinh phí tổ chức thực hiện bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khu vực chợ B và chợ C là chưa đúng quy định. Toàn bộ số tiền trên, Công ty  CP Đầu tư xây dựng và kinh doanh chợ Buôn Ma Thuột phải có trách nhiệm hoàn trả lại cho ngân sách Nhà nước, Kết luận số 8143/KL-UBND khẳng định.

Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Lắk trả lời phóng viên tại buổi họp báo

Ngay sau đó, ngày 20/5/2014, UBND tỉnh Đắk Lắk đã ban hành Quyết định số 1050/QĐ-UBND thu hồi và nộp vào ngân sách Nhà nước 97.060.525.000 đồng của Công ty chợ Buôn Ma Thuột đã chi trả cho công tác bồi thường, GPMB khu chợ B, C công trình chợ Buôn Ma Thuột không đúng quy định.

Quyết định này cũng được giao cho UBND TP Buôn Ma Thuột có văn bản yêu cầu Công ty chợ Buôn Ma Thuột chi trả số tiền 14.487.566.000 đồng cho các hộ chưa nhận tiền bồi thường theo quy định. 

Tuy nhiên, trước quyết định này, Công ty chợ Buôn Ma Thuột lại cho rằng, năm 2008, công ty này đã ký hợp đồng thuê “đất sạch” với UBND TP Buôn Ma Thuột. Nghĩa là cơ quan chức năng có nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng sau đó bàn giao đất cho Công ty, còn Công ty có nhiệm vụ trả tiền thuê đất hằng năm theo giá quy định của nhà nước. Điều này được thể hiện trong các văn bản kêu gọi đầu tư của UBND tỉnh, đơn xin thuê đất của công ty, hợp đồng thuê đất được ký kết.

Chủ tịch tỉnh nói gì về Quyết định 1050/QĐ-UBND?

Tại buổi họp báo ngày 30/9/2014, ông Hoàng Trọng Hải, Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Lắk cho rằng, việc ban hành Quyết định 1050 ngày 20/5/2014 yêu cầu Công ty chợ Buôn Ma Thuột phải nộp hơn 111,2 tỉ đồng là do UBND tỉnh Đắk Lắk đã căn cứ quy định của pháp luật. Kiểm toán Nhà nước khu vực 12 (Kiểm toán Nhà nước) cũng đã khẳng định: “Việc địa phương dùng tiền ngân sách Nhà nước để trả trước tiền bồi thường, hỗ trợ và tái định cư để giao đất cho Công ty chợ Buôn Ma Thuột là không đúng quy định tại điểm b, khoản 2, Điều 40 Nghị định số 197/2004/NĐ-CP”.

Đồng thời, ông Hoàng Trọng Hải cũng chỉ rõ, một phần nguyên nhân chợ B đóng cửa kéo dài có phần trách nhiệm của nhà đầu tư, Công ty đã không đáp ứng kịp thời các yêu cầu của UBND tỉnh về tiến độ xây dựng phương án giá cho thuê quầy, sạp và có phần tùy tiện trong việc phát thông báo thu tiền thuê quầy chợ B khi UBND tỉnh chưa thông qua phương án và mức giá cho thuê.

Trước đó, Công ty này đã gửi thông báo đến các tiểu thương đang kinh doanh tại khu chợ tạm trên đường Lê Hồng Phong đến đăng ký thuê ki-ốt, chuẩn bị chuyển vào kinh doanh trong khu chợ B - Buôn Ma Thuột trong tháng 3/2014. Theo đó, tiểu thương sẽ phải đăng ký thuê kiốt với mức giá từ 260.000 - 280.000 đồng/m2/tháng (từ 5 - 6m2/kiốt), chưa tính thuế giá trị gia tăng và các khoản phụ phí khác. Các tiểu thương phải đóng tiền một lần cho các thời hạn thuê ki-ốt từ 9, 12, 24 và 44 năm, tùy nhu cầu và khả năng của mỗi hộ.

Từ thông báo đó, nhiều tiểu thương cho rằng, mức giá cho thuê mặt bằng như vậy là quá cao và việc buộc họ đóng tiền thuê ki-ốt một lần là bất hợp lý, nên nhiều người đã nghỉ bán hàng, kéo lên một số cơ quan chức năng phản ánh.

Vì lẽ đó, ngày 29/7/2014, UBND tỉnh Đắk Lắk đã ban hành Văn bản số 5312/UBND-TCTM yêu cầu Công ty chợ Buôn Ma Thuột rút lại Thông báo đơn giá thuê nói trên, do Hội đồng nhân dân tỉnh chưa ban hành Quyết định về mức thu phí đối với khu B chợ Buôn Ma Thuột.

Trao đổi với PV, nhiều tiểu thương cho rằng: Việc kinh doanh, buôn bán của các tiểu thương tại khu chợ tạm Buôn Ma Thuột đang rất khó khăn vì ít khách, mức thu lãi của mỗi hộ kinh doanh cao lắm cũng chỉ khoảng 5 - 7 triệu đồng/quầy/tháng, tính ra chỉ đủ chi tiêu hằng ngày của mỗi gia đình. Lâu nay, giá thuê mặt bằng trong chợ tạm cũng khá phù hợp với hoạt động kinh doanh của các tiểu thương (800.000 - 1 triệu đồng/quầy (5m2)/quý).

Vì vậy, nếu thuê một diện tích tương đương khi chuyển đến khu chợ B - Buôn Ma Thuột thì phải trả 1,5 - 2 triệu đồng/tháng, trong khi đó, tiểu thương lại phải đóng một lần cho các hạn mức năm thuê, thì hầu hết các tiểu thương không có đủ khả năng thanh toán.